Juarroz, Roberto -Những mảnh đoạn thẳng đứng [Gần như thơ]

Những mảnh đoạn thẳng đứng [Gần như thơ]

(Diễm Châu dịch)



GẦN NHƯ THƠ





4

Suy tưởng giữa hai người, như thể làm điều suy tưởng cũng như làm tình.



6

Một cách tìm thấy mình: ngã ngửa trên một người khác và, khi quay lại, nhận thấy rằng người khác kia là mình. Một cách lạc mất bản thân: lượm cây gậy lên, cây gậy không tựa vào đâu.



10

Cái hiển hiện là vật trang sức của cái không hiển hiện.



15

Đóng một chiếc đinh lên bức vách tâm hồn để máng lên đấy hình ảnh của tâm hồn.



21

Một cơn khát cảm thấy trong mơ đã khiến chúng ta uống ngoài giấc mơ.



24

Tắt một ngọn đèn khiến tôi bị chói lòa hơn là thắp nó lên.



29

Ánh sáng nháy mắt về phía tôi. Tôi đáp trả nó bằng cách nháy mắt về phía nó với chiếc bóng của tôi.



42

Suy tưởng của tôi là cái gì quá gần gũi khiến tôi không thể chạm tới nó.



43

Ở nơi ánh sáng không soi sáng, có lẽ bóng tối soi sáng.



50

Ta không thể chia sẻ mùi vị của chính mình. Thế nhưng, đôi khi ta tin rằng mình nhận ra cùng một mùi vị ấy ở những nơi khác.



55

Cả lời nói nữa cũng được phú cho một ánh mắt.



58

Những cái tên chiếm ngụ cuộc đời chúng ta chắc chắn là an ủi chúng ta về tất cả những gì không có tên.



68

Khi có ai đó chết thì còn lại một không gian sống động, từ đó tới với chúng ta cái nhìn được tháo gỡ từ sự vắng mặt của người ấy. Sự vắng mặt là một cái nhìn: cái nhìn khác.



73

Có những từ ngăn chận cái chết, dẫu như ta không biết, khi ta tìm thấy chúng, làm cách nào phòng ngừa chúng khỏi cái chết.



86

Âm nhạc làm đậm đặc thời gian một cách huyền bí.



91

Già hơn sự sống. Trẻ hơn cái chết. Tuổi của thơ đó chăng?



95

Đôi khi đêm tối biến thành đá và sụp xuống con người. Như thế nó trở thành nấm mộ hoàn hảo nhất.



106

Cái gì khiến chúng ta gần lại trung tâm hơn nữa, sự sống hay cái chết? Có những sự liên đới dị kỳ kêu đòi chúng ta và khiến chúng ta quay đầu lại như thể chúng ta cảm thấy trước, đối với con người, một sứ mệnh khác không được trần bày.


(trích Những mảnh đoạn thẳng đứng, 1994)





------------------------

Ghi chú của dịch giả:

ROBERTO JUARROZ (1925-1995) là một nhà thơ Á-căn-đình, được thế giới biết tới nhiều, có lẽ chỉ sau Jorge Luis Borges, một người đồng hương của ông. Roberto Juarroz là tác giả của mười lăm tập thơ mang cùng một tựa đề, chỉ khác số thứ tự: Thơ thẳng đứng. Các bài trong mỗi tập cũng không có tựa, chỉ được ghi số ả-rập. Ngoài ra, ông còn viết một vài cuốn sách bằng văn xuôi, trong số đó đáng kể là Thơ và sáng tạo (1980); Thơ và thực tại (1987); Những mảnh đoạn thẳng đứng (1994); Trung thành với ánh chớp,..

Những mảnh đoạn thẳng đứng (José Corti, Paris, 1994) là “những hạt nhân thiết yếu của suy tưởng và thơ”. Tác giả của chúng “khước từ việc khai triển” và chúng ta có ba phần: gần như thơ gồm 106 đoạn; gần như lý trí gồm 205 đoạn và gần như giả tưởng gồm 124 đoạn. Những mảnh đoạn này gợi nhớ tới Những tiếng nói của Antonio Porchia, một người bạn thân thiết của Roberto Juarroz.

Trên đây là những “trích đoạn” trong sách được dịch theo bản Pháp văn của Silvia Baron Supervielle, như một món quà dành cho bạn đọc Tiền Vệ, trước khi chúng ta đề cập tới Thơ thẳng đứng của Roberto Juarroz. Các số ghi ở mỗi phần là số ghi trong nguyên tác.