DIỄM CHÂU sinh tại Hải-phòng, thành phố cảng. Trở thành tổng thư ký tạp chí Trình bầy ở Sài-gòn trong những năm 70. Rời khỏi miền Nam Việt Nam từ năm 1983.
Thơ Diễm Châu phần lớn là thơ không vần, nhưng đôi khi cũng có vần. Thường là thơ “chính sự” hoặc “tình cảm” hoặc cả hai. Ông còn dịch thơ, truyện và kịch thế giới.
Việt Nam, tổ quốc và em in lần thứ nhất tại Lộ-trấn, Pháp vào năm 1993 trong tủ sách Thơ/ Trinh bầy, chia làm ba phần: “Người làm vườn và bông hoa”, “Việt Nam, tổ quốc và em” và “Đốm hương”, gồm một số bài viết từ 1969 đến 1993...
_________________
VIỆT NAM, TỔ QUỐC VÀ EM [II]
Việt Nam, tổ quốc và em:
— tặng Jean Reye
Việt Nam, mi đã sinh ra ta và cho ta những lòng rãnh đầy bóng tối
mi đã hái từng trái bàng xanh và đánh đáo lỗ với ta
VN, những ngày chạy bom đồng minh mi làm gì?
VN, những ngọn đồi Kiến An, con đường Cầu Đất lầy lội còn in dấu chân ta
VN, trên dòng nông giang ta không kéo nổi những phuy xăng vào tề
VN, những ngọn đèn hoa-kỳ của mi thắp bằng mồ hôi và nước mắt ta
VN, từ ngày mở mắt cho ta, mi đã cho ta cuộc đời hầm hố
mi đã cho ta từng hạt thóc củ khoai bòn rút từ đất cằn
mi đã cho ta miếng bánh đúc kẹo bột với bát nước chè xanh bốc khói
mi đã cho ta 700 đồng bạc Đông-dương với ba hộp sữa khi ta lội từ đầu tới chân mi
VN, mi đã cho ta một người cha cháu chắt của lũ người bị phân sáp
và một người mẹ chết trong cô đơn nghèo túng giữa sự bất lực của đàn con
VN, năm ta hơn 20 tuổi mi đã gửi ta đi như một món quà tặng nước bạn thân yêu
từ cái lò cừ ấy trở về ta đã trở thành một kẻ chống Mỹ
VN, cuộc đời ta từ đấy gắn liền với những tờ giấy
những tờ giấy đen đủi của mi ngổn ngang tấm lòng ta
VN, ta đã nằm conex của nước bạn tặng mi
VN, những ngày ở thành phố HCM ta là một con chó
ta chạy trên những đường rày cong queo bên những toa tàu đổ
ta làm kế hoạch lớn cho mi bằng cách lượm nước mắt khô và gói ghém những nỗi niềm thương nhớ
VN, bạn bè ta thất tán tứ phương
đứa bị thủ tiêu trên đường Cửa Thuận
đứa bặt tin từ Vĩnh Phú, Sơn La
đứa ngồi giảng đạo ở Hỏa Lò Hà Nội
đứa tuốt tranh ngoài Phú Giáo – Đồng Xoài
đứa ngược Buôn Hồ đứa xuôi Thái Mỹ
đứa tiếp tục đạp xe vào thành phố buổi sáng
đứa chơi vơi một cõi mù sương...
VN, ta đã cõng một đảng viên già bị phản bội sau khi đánh ngã y bằng đế Gò Đen
Ta tiếc thương cho một kẻ khùng điên suốt ngày mơ ước một anh Đặng Tiểu Bình
VN, ta còn ở Rạch Giá xác một người bạn khác
VN, mẹ cha ta không còn mồ mả
lũ anh em ta bây giờ xất bất xang bang
lũ cháu ta lúc này đạp xích-lô ghiền ma túy và chết cho Heng Xomrin
VN, hơn 100 tên đồ tể của mi ngồi cãi lộn với nhau về chế độ bao cấp
Trong lúc người ta yêu bỏ xác ngoài biển khơi
VN, mi thật là khốn nạn khi sinh ra ta đồng thời với bọn người ngựa
những tên bán Chúa phản thầy hạng cú diều độc địa
VN, ta không còn ai để thở than những buổi tối buồn
VN, những ngày cúp điện những đêm xét hộ khẩu mi ở đâu?
mi còn nhớ dòng sông với những con đò buôn người chi chit như lá tre?
mi còn nhớ khu vườn khoảng khoát sau vương cung thánh đường Sài-gòn nơi những thằng hề phương bắc công khai làm tình với gái đĩ miền nam?
VN, mi còn chiếu phim con heo cho thủy thủ Liên Sô ở kho 5?
bọn lính tàu bay nước ngoài ở khách sạn Độc Lập Tự Do của mi mỗi ngày dội nước dơ mấy lần xuống đám học trò trẻ nít?
VN, mỗi ngày mi nướng bao nhiêu mạng người?
VN, mi làm cách mạng sao dám nói dối?
VN, mồ cha những thằng công an khu vực của mi
VN, mỗi ngày mi tra tấn bao nhiêu người vô tội ở Phan Đăng Lưu, Đại Lợi?
VN, chừng nào mi mở khách sạn Hilton để bỏ tù thế giới?
sao mi đào thêm mãi những con kinh nước mắt làm cạn nguồn sống của nông dân?
VN, mi đã cướp của ta 8 năm trời đẹp nhất
mi đã cắm vào sọ ta cái chùa Một Cột của mi với bọn lãnh đạo ngồi trên
VN, ta xuất huyết từng giờ và mi vẫn thản nhiên ngồi vỗ béo lũ rệp
mi phủ báo Nhân Dân lên những mưu mô thâm hiểm của mi
mi phất cờ Giải Phóng trên mỗi đồng tiền công trái
những đồng tiền thắt họng những đồng tiền siết máu
mi giết những cụ già ám hại trẻ thơ và chia rẽ những người tình trong trắng
VN, mi không còn xứng đáng với tình yêu của ta
VN, ta thù ghét mi nhưng vẫn không quên những con đường của mi
trong buổi chiều nắng tàn lúc hàng dừa xõa tóc
VN, trong bước lưu đày ta nhớ hàng phượng rợp bóng
ta nhớ sân trường tiếng ve kêu ran và cơn mưa ngã phiêu phiêu
cơn mưa bay à à trên đường đẩy xuống lòng cống rãnh
những mảnh đời dang dở những mối tình vô vọng những ước mơ mọn hèn
VN, ta thù ghét mi khi mi thả lũ con rừng rú xuống đồng bằng
ta thù ghét mi khi mi xua đuổi những nạn nhân hiền hòa ra biển
VN, sao mi đẩy ra xa những xác người giạt về quanh quẩn bên mi?
VN, mi có nghe tiếng thét kinh hoàng đêm đêm?
VN, ta đã gặp lại người ta yêu trong một đêm giông bão
trên con thuyền không người, người ta yêu tóc rũ
người ta yêu quỳ xuống ôm lấy ta, vuốt tóc
người ta yêu giọt nước mắt long lanh
người ta yêu đôi cánh tay gầy guộc
người ta yêu trần truồng như một loài thú
VN, chính người ta yêu đã khép mắt cho ta chứ không phải mi
ta với người ta yêu chạy chơi trên những nội cỏ thiên đường
ta với người ta yêu không thèm nhắc tới mi
ta với người ta yêu viết lại những bức thư tình ngày trước
chúng ta đã yêu nhau trên ba tầng tháp Eiffel
bơi trên sông Seine như một con tàu hạnh phúc
dưới bóng râm Nhà thờ Đức bà chúng ta vuốt ve một con lừa
trên đồi Montmartre người ta yêu cắt bóng mình làm kỷ vật
chúng ta đã ăn cơm với cá kho tiêu gần điện Bách thần
vào cửa tiệm Lafayette mua quà gửi tặng cùng thế giới
chúng ta đã bay khắp Paris để kỷ niệm ngày Nàng sinh ra ta
VN, mi có nghe trong bước chân và tiếng mõ dập dồn đêm nao
những hồn ma thơ thới trở về bên người còn sống?
mi có thấy những vành khăn tang nở trắng trên những cành đước
những cành đước khổng lồ bấu chặt lấy tim ta?
VN, ta thù ghét mi chỉ là một cách nói
VN, nếu quên đi là tha thứ
chúng ta đã tha thứ cho mi
như những kẻ thất lạc nhau tình cờ thấy lại
thật khoan dung
VN, có phải không vết thương nào rồi cũng lành
với thời gian
và ta chỉ cần quên đi
ký ức một dòng máu?
VN, trên cánh đồng còn chân rạ bốc cháy
bên những luống cày còn đẫm máu hôm qua
từ chốn rừng sâu và giữa lòng sóng dữ
cùng với mẹ cha ta bạn bè ta và những kẻ đã hy sinh
chúng ta nắm tay nhau
bắt đầu bài ngợi ca tình yêu.
Paris, 9.1984 – London, 11.1984
COMPILED & POSTED BY TRAN LE QUANG NAM