31/12/12

Âm Xưa

Âm Xưa

Người khắc nỗi buồn lên đá
Vàng bay quạnh gốc thông già
Người chép nỗi buồn lên giấy
Mai sau còn chút tàn phai

Người gửi nỗi buồn theo gió
Niềm xưa trĩu cánh hạc gầy
Người có khi nào qua đó
Đường xưa nay ngút ngàn xa
Bước chân ai về trước ngõ
Âm xưa buốt ngón tay ngà

Có chiếc lá vàng trong gió
Quay về tìm cội nguồn xa
Có tiếng chim nào đang hót
Hồn ai đậu trước hiên nhà

Tran Ho Dung.
Washington. USA. 2012

29/12/12

CUỒNG TỪ

CUỒNG TỪ

Tranhodung

Dedicated to LSCT

“Nước mấy ngàn năm hồn chửa tỉnh

Người bao nhiêu triệu giấc còn say” (1)

Để mây còn thẩn thờ ngang núi

Nhìn nước tang thương chảy quặn dòng

Có đứa con xa lìa tổ quốc

Khóc kẻ lưu đày trên quê hương

Rót chén rượu cuồng , ta nhớ bạn

Thôi thì , đất nước cũng rưng rưng

Hãy cạn cùng ta thêm chén nữa

Mộng cuồng , xô đổ cả trăng sao

Cuồng tửu , cuồng từ , thôi hãy cạn !

Đời đục rồi , ai giữ tấc lòng trong ?

Đất nước ngả nghiêng cơn sóng dữ

Khí thiêng sông núi ở đâu rồi ?

Sử lịch tiêu điều , lòng ly tán

Ai người tiếc nhớ những đường gươm

[ Đường gươm tiên tổ ngăn xâm lược
Giữ vững giang sơn ,dựng nước nhà !
Biết đến bao giờ ta thấy lại
Đường gươm oai dũng trấn non sông
Để oai danh Việt lừng bốn cõi
có đâu hèn mạt cúi lưng chầu

Hỡi lũ Bắc triều ngươi còn nhớ
Đông A hào khí , chém đầu bây
Chi Lăng vùi xác quân xâm lược
Vó ngựa Quang Trung , hãi thiên triều
Ơi ! Hồn sông núi vể đây nhé !
Truyền lại đường gươm , cứu nước nhà !]
]

-----------------
(1) excerpt from a poem ...

Tranhodung.Washington .USA. Tàn Đông 2012

28/12/12

Nữ đặc nhiệm 27 tuổi chỉ huy chiến dịch tiêu diệt Bin Laden

:_: Bật mí NỮ ĐẶC NHIỆM

Nữ đặc nhiệm 27 tuổi chỉ huy chiến dịch tiêu diệt Bin Laden

Người chỉ huy chiến dịch bố ráp và ám sát Osama bin Laden lại là một cô gái khoảng 27 tuổi, bí danh "Jen". Tên tuổi của nữ tình báo CIA này hiện là một ẩn số được quan tâm đặc biệt.

Nhân viên tình báo có công đầu trong vụ bố ráp và ám sát Osama bin Laden là một cô gái khoảng 27 tuổi, bí danh "Jen".

Nhiều tình tiết lý thú về cô được hé lộ trong cuốn sách "No Easy Day" do cựu người nhái có bí danh "Mark Owen" xuất bản tháng 9 vừa qua. Trong cuốn sách mô tả cuộc theo dõi và bố ráp Bin Laden, tác giả Mark Owen không tiếc lời khen tặng nhân viên CIA có mật danh "Jen" này. Trả lời phóng viên Đài Truyền hình CBS, Mark Owen cho biết: "Tôi không thể mô tả hết tầm quan trọng của Jen. Cô ta gan lì, không ngại nêu ý kiến, và thông minh khủng khiếp". Mark Owen là một trong hai người nhái bắn những viên đạn cuối cùng mang đến cái chết của tên trùm khủng bố. Tuy thực hiện mật vụ nguy hiểm nhất, "nhóm người nhái chỉ chịu trách nhiệm 40 phút của chiến dịch bố ráp, còn các nhân viên tình báo CIA phải bỏ ra nhiều năm để tìm ra nơi trú ẩn của Bin Laden". Trong số đó, người phụ nữ tên Jen có thể nói là nhân viên tình báo có vai trò quan trọng hàng đầu. Mark giải thích thêm về vai trò của Jen: "Mọi người lo lắng không biết những thông tin tình báo có đúng hay không, hay hỏi những câu như: Cô nghĩ sao? - Có chắc không? và cô ta lúc nào cũng đáp lại rằng: Osama bin Laden đang ở nơi đó, chính xác 100%". Khi Tổng thống Barack Obama và Bộ trưởng Quốc phòng Leon Panetta chỉ dám nói "chắc 70%" về nơi ẩn nấp của Bin Laden, câu trả lời quyết đoán và những thông tin tình báo đáng giá của Jen là động lực mạnh mẽ để các chiến sĩ người nhái thi hành mật vụ. Họ đặt biệt danh cho cô là "Miss 100 Percent". Theo sách No Easy Day, Jen đến Afghanistan từ trước để điều tra và là người trực tiếp chỉ huy nhóm người nhái. Ông Mark Owen gặp mặt Jen ngay trước cuộc bố ráp Bin Laden, khi Jen bay cùng nhóm người nhái từ bờ biển Virginia đến Afghanistan. Tác giả mô tả Jen là "một phân tích viên trẻ và vô cùng cần mẫn" khi ông ngồi kế bên cô trong khoang máy bay. Theo lời ông, Jen được tuyển vào CIA sau khi tốt nghiệp đại học và làm việc với nhóm điều tra trong 5 năm trước khi CIA hạ sát Bin Laden. Không giống như nhiều nhân viên tình báo hay thay đổi công tác, Jen chỉ tập trung điều tra cho đến khi tìm ra giải đáp cho những câu hỏi CIA giao phó. "Nỗi lo ngại của những người nhái được xoa dịu khi tất cả các thông tin của Jen đều đúng, một cách đáng ngạc nhiên. Cô ấy có thể nói chính xác từng chi tiết nhỏ nhặt như cánh cửa phòng sẽ mở theo hướng nào, bật ra ngoài hay đẩy vào trong"- Mark Owen nói với CBS. Jen phát hiện Bin Laden ẩn trú trong một ngôi nhà nhỏ ngay gần thủ đô Islamabad chứ không phải tại vùng núi đồi hiểm trở nơi quân đội Taliban đóng giữa biên giới Pakistan và Afganistan. Cùng các nhân viên tình báo khác, Jen lên kế hoạch cho nhóm người nhái Team Six phục kích và ám sát trùm khủng bố Osama bin Laden. "Cô bật khóc khi chúng tôi báo hoàn thành nhiệm vụ"- Mark Owen viết trong No Easy Day. Jen đợi các chiến sĩ mang thi thể của Bin Laden về trạm căn cứ để chính mắt xác thực cái chết của tay trùm khủng bố này. Khoảng 27 tuổi, theo lời phỏng đoán của Mark Owen, Jen là một tiêu biểu cho nhân viên tình báo mới của CIA: mạnh mẽ, thông minh và là phụ nữ. Không còn như những ngày trước khi đàn ông điều tra tình báo và phụ nữ chỉ được làm các công việc bàn giấy, hầu hết nhân viên cơ quan tình báo CIA ngày nay là phái nữ. Theo lời bà Jose Rodriguez, một cựu Phó giám đốc điều hành của CIA, nói với The Daily Beast, "hầu hết các nhân viên điều tra tình báo hiện nay là nữ". Tuy tên tuổi của Jen vẫn còn trong bóng tối, nhưng giới làm phim Mỹ vẫn xây dựng được hình ảnh nhân vật này theo cách riêng cho tác phẩm của họ. Hai bộ phim về cuộc phục kích ám sát Bin Laden, phim Seal Team Six đã chiếu theo dạng phim tài liệu, còn phim Dark Zero Thirty sắp công chiếu trên màn ảnh rộng vào tháng 12 tới, đều có nhân vật chính là nữ nhân viên tình báo Jen. Dù có thể Jen sẽ không bao giờ lộ diện vì lý do bí mật an ninh, nhưng sự hiếu kỳ trong công chúng phần nào sẽ được thỏa mãn khi được ngắm Jen qua phim ảnh.

Theo S.Phương

Compiled & introduced by Le Son Thach .

27/12/12

Năm 2012: Năm của ý thức địa - chính trị

27.12.2012

Năm 2012: Năm của ý thức địa - chính trị

bởi Nguyễn Hưng Quốc

Nếu năm 2012 là năm của châu Á, đó cũng đồng thời là năm ý thức địa-chính trị (geopolitics) trở thành ý thức chủ đạo trong các suy nghĩ về chính trị của người Việt.

Cho đến gần đây – và cả hiện nay nữa, với rất đông người, kể cả giới lãnh đạo trong nước – yếu tố chủ đạo trong cách tư duy về chính trị vẫn là ý thức hệ. Người ta phân vùng thế giới theo những khác biệt về ý thức hệ. Người ta phân biệt bạn thù cũng theo ý thức hệ. Trong cái gọi là ý thức hệ ấy, hai luồng chính là chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội. Sau khi chủ nghĩa xã hội sụp đổ ở Nga và Đông Âu, giới cầm quyền Việt Nam cố níu kéo nó, dù không còn tự tin như trước nữa. Có điều, cách suy nghĩ cũ vẫn còn rất đậm nét trong đầu óc họ. Bất chấp Trung Quốc đối xử với họ thế nào, họ vẫn thấy gần gũi với Trung Quốc hơn hẳn các nước khác. Lý do: cả hai đều theo chủ nghĩa xã hội.

Nhưng đó chỉ là một quan niệm đã lỗi thời. Mở đầu cuốn Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism, xuất bản lần thứ nhất vào năm 1983, Benedict Anderson đã chỉ ra điều đó: Cuộc chiến tranh giữa Việt Nam và Campuchia vào năm 1978 và giữa Việt Nam và Trung Quốc vào đầu năm 1979 là hai cuộc chiến tranh lớn đầu tiên giữa các quốc gia xã hội chủ nghĩa trên thế giới (không kể các cuộc chiến tranh can thiệp vào nội bộ của nhau ở Đông Âu trước đó). Hai cuộc chiến tranh này cho thấy, trong quan hệ quốc tế, ý thức hệ, ngay cả những ý thức hệ được huyền thoại hóa, thậm chí, tôn giáo hóa, như chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản, không quan trọng bằng ý thức dân tộc và quyền lợi quốc gia.

Bài học năm 1978 và 1979, một lần nữa, lại lặp lại trong những năm gần đây. Là hai trong năm quốc gia cuối cùng còn theo chủ nghĩa xã hội, quan hệ giữa Việt Nam và Trung Quốc, bất chấp những lời lẽ ngụy biện vụng về của Việt Nam, vẫn là một thứ quan hệ tranh chấp gay gắt. Trung Quốc không ngừng gây hấn và uy hiếp, thậm chí, đã thực sự xâm lược vùng biển của Việt Nam. Campuchia cũng vậy. Trên nguyên tắc, Campuchia không còn là quốc gia xã hội chủ nghĩa, nhưng đảng do Hun Sen lãnh đạo và cũng là đảng đang cầm quyền hiện nay, Đảng Nhân Dân Campuchia, vốn là hậu thân của đảng cộng sản. Bản thân Hun Sen cũng là một người cộng sản, hơn nữa, lại là người được Việt Nam đưa lên nắm quyền. Năm 1984, khi còn là bộ trưởng ngoại giao, Hun Sen đã cho xuất bản cuốn sách lên án Trung Quốc thậm tệ: Tội ác chống Campuchia của giới lãnh đạo Trung Quốc (The Chinese Rulers’ Crimes against Kampuchea). Vậy mà, gần đây, trước sự ve vãn và mua chuộc của Trung Quốc, Hun Sen đã thay đổi hẳn thái độ: Ông và chính phủ của ông sẵn sàng bỏ rơi Việt Nam để ngả theo Trung Quốc, đóng vai một con cờ chính của Trung Quốc trong âm mưu phân hóa khối ASEAN và vô hiệu hóa nỗ lực của Việt Nam dùng khối ASEAN để giảm thiểu áp lực từ Trung Quốc. Tất cả những sự thay đổi ấy đều không liên quan gì đến ý thức hệ cả. Mà chỉ xuất phát từ quyền lợi.

Những chuyện như vậy, hầu như bất cứ người nào tỉnh táo và có suy nghĩ độc lập đều nhận ra.

Nhưng cái gì sẽ thay thế yếu tố ý thức hệ trong các quan hệ chính trị thế giới? Dĩ nhiên vẫn là kinh tế. Lý do liên kết cũng như phân hóa trong quan hệ giữa nước này và nước khác, nghĩ cho cùng, vẫn là do các quyền lợi kinh tế. Bàn cờ chính trị thế giới đang thay đổi và sẽ càng ngày càng thay đổi chủ yếu xuất phát từ sự phát triển kinh tế của Trung Quốc. Trung Quốc âm mưu xâm chiến các vùng biển ở phía nam cũng như phía đông nước họ chủ yếu cũng là để bảo đảm các con đường hàng hải phục vụ cho nền kinh tế nước họ. Các nước khác trong khu vực cương quyết chống lại âm mưu xâm lấn ấy cũng là để bảo vệ quyền lợi kinh tế của họ (bên cạnh vấn đề ý thức dân tộc).

Nhưng kinh tế lại gắn liền với địa lý, do đó, chính trị cũng càng ngày càng gắn liền với địa lý, từ đó, hình thành khái niệm địa-chính trị (geopolitics) để chỉ mối quan hệ tương tác giữa các quyền lợi và chính sách quốc gia, giữa từng quốc gia và khu vực cũng như giữa khu vực và toàn cầu.

Từ góc nhìn địa-chính trị, không có quốc gia nào thực sự cô lập và có khả năng phát triển một cách cô lập. Mỗi quốc gia đều chịu sự tương tác với các quốc gia khác. Colin S. Gray, giáo sư về quan hệ quốc tế và nghiên cứu chiến lược của Mỹ, cho mọi sinh hoạt chính trị, tự bản chất, đều là địa-chính trị vì chính trị nào cũng đều diễn ra trong một bối cảnh địa lý nhất định.

Lâu nay, chúng ta vẫn có thói quen nhìn và giải thích chiến tranh Việt Nam thời 1954-75 từ góc độ tinh thần dân tộc (thống nhất đất nước) và ý thức hệ (phát triển chủ nghĩa xã hội trong cả nước). Thật ra, nguyên nhân chính dẫn đến cuộc chiến tranh ấy, cũng như chiến tranh giữa Việt Nam và Campuchia và Việt Nam và Trung Quốc chính là yếu tố địa-chính trị. Không phải ngẫu nhiên Mỹ chọn miền Nam Việt Nam làm một tiền đồn trong trận tuyến chống lại sự bành trướng của chủ nghĩa cộng sản (xin nhớ đến thuyết domino phổ biến thời ấy). Cũng không phải ngẫu nhiên mà, trong thời kỳ đầu của chiến tranh, không phải Liên Xô mà chính Trung Quốc mới là nước giúp đỡ miền Bắc nhiều nhất: Họ cần miền Bắc làm tấm đệm che chắn biên giới của họ. Càng không phải ngẫu nhiên, sau đó, đặc biệt sau 1975, Liên Xô lại tích cực giúp đỡ Việt Nam: Họ cần bao vây Trung Quốc, đối thủ chính của họ.

Những gì xảy ra trong quá khứ càng sẽ lặp lại trong hiện tại bởi, do xu hướng toàn cầu hóa, vai trò của địa-chính trị càng nổi bật. Chính trị Việt Nam sẽ không phải và thực chất không thể chỉ được quyết định bởi người Việt Nam. Việt Nam chỉ là một khâu trên bàn cờ chính trị rộng lớn của thế giới, ở đó, nó có hai chức năng chính: một là tồn tại một cách độc lập; và hai là đóng vai làm quân bình cán cân quyền lực trên thế giới. Không phải lúc nào hai chức năng ấy cũng song hành với nhau. Chỉ cần một chút vụng về hay yếu đuối của giới lãnh đạo, chức năng thứ hai có thể sẽ lấn át hoàn toàn chức năng thứ nhất: trong trường hợp ấy, Việt Nam chỉ còn là một con cờ thí của người khác. Tuy nhiên, không thể nhân danh chức năng thứ nhất để hư vô hóa chức năng thứ hai: Khi thế giới đã là một mạng lưới, không ai có thể thoát khỏi ảnh hưởng của sự tương tác, đặc biệt từ các cường quốc. Ở đây, vấn đề là sự quân bình. Để đạt được sự quân bình ấy, cần hết sức khôn ngoan.

Ý niệm địa chính trị khá phức tạp. Một dịp khác, chúng ta sẽ phân tích tiếp. Ở đây, chỉ xin nhấn mạnh một điểm: Một suy nghĩ mang tính chiến lược cho tương lai Việt Nam không thể không lưu ý đến sự tương tác giữa Việt Nam và các nước trong khu vực cũng như của nền chính trị toàn cầu.

Source : VOA

http://www.voatiengviet.com/content/nam-2012-nam-cua-y-thuc-dia-chinh-tri/1573354.html

LS Lê Quốc Quân vừa bị bắt

Cập nhật: 09:26 GMT - thứ năm, 27 tháng 12, 2012

Luật sư Quân có nhiều bài viết kêu gọi đa nguyên chính trị

Sau khi tin từ nguồn gần với gia đình nói luật sư dân chủ Lê Quốc Quân bị bắt vào sáng ngày 27/12, báo chí Việt Nam trích công an Hà Nội nói ông bị tạm giam để điều tra vì 'trốn thuế'.
Vào lúc đầu ngày, tin tức từ Việt Nam chưa thật rõ ông Quân bị bắt trong hoàn cảnh như thế nào, ai bắt và bắt vì lý do gì.
Linh mục Đinh Hữu Thoại nói với BBC rằng ông đã được ông Lê Quốc Quyết, em trai luật sư Quân, báo tin rằng anh trai ông bị bắt vào sáng nay. Ngoài ra ông Quyết cũng không biết gì thêm.
BBC đã tìm cách liên lạc với ông Quyết để xác nhận nhưng không liên lạc được.
Vợ của ông Quân là bà Nguyễn Thị Thu Hiền hiện cũng không liên lạc được.

'Phạm tội trốn thuế'

BBC cũng đã gọi về nhà riêng của luật sư Quân nhưng không ai bắt máy.
Ông JB Nguyễn Hữu Vinh, một nhà hoạt động truyền thông Công giáo ở Hà Nội, cũng nói với BBC rằng ông được ông Quyết báo tin là ông Quân 'bị bắt vào lúc 8 giờ sáng nay, người ta đưa về nhà khám xét và đã đưa đi đâu không rõ'.
Ông Vinh cũng cho biết là sau đó ông đã liên lạc với gia đình ông Quân nhưng không được.
Ông Lê Quốc Quân là một tiếng nói bất đồng mạnh mẽ ở Hà Nội và từng bị giam 100 ngày sau khi du học từ Hoa Kỳ về nước.

"Công an thành phố Hà Nội đang tiếp tục điều tra làm rõ hành vi vi phạm pháp luật của Lê Quốc Quân "

Báo Việt Nam

Tuy nhiên, ông vẫn thường được Đại sứ quán Mỹ quan tâm thăm hỏi và được mời gặp đoàn thượng nghị sỹ Mỹ từ cả hai đảng Cộng hòa và Dân chủ sang thăm Hà Nội hồi đầu năm.
Trong một cuộc gặp riêng tại khách sạn Metropole hôm 20/1/2012, đoàn chính khách Mỹ gồm các ông Sheldon Whithouse, John McCain, Joseph Lieberman và bà Kelly Ayotte đã gặp các ông Nguyễn Văn Đài, Phạm Hồng Sơn và Lê Quốc Quân.
Ngoài việc kêu gọi đa nguyên chính trị ông Lê Quốc Quân cũng tham gia vận động đòi tự do cho luật sư Cù Huy Hà Vũ hiện bị tù, và giúp người dân khiếu kiện và giáo dân Thái Hà trong các tranh chấp đất đai với chính quyền.
Ông cũng nhiều lần tham gia các cuộc biểu tình chống Trung Quốc tại Hà Nội và viết bài cũng như trả lời phỏng vấn cho các cơ quan truyền thông nước ngoài.

Các vị S. Whithouse, Nguyễn Văn Đài, J. McCain, Phạm Hồng Sơn, J.Lieberman, Lê Quốc Quân và bà Kelly Ayotte trong một cuộc gặp mặt tại Hà Nội hồi đầu năm

Trong một bài viêt gần đây, ông nêu ra chủ đề cải tổ hiến pháp tại Việt Nam và cho rằng "Hiến pháp không thể là một cương lĩnh chính trị của một đảng cầm quyền".
Và nói, "vì bản thân Hiến pháp phải hàm chứa được việc tạo nên một thế cân bằng cho sự phát triển đa dạng" cần thiết cho Việt Nam hiện nay.
Ông từng bị chính quyền địa phương đưa ra đấu tố, từng bị 'côn đồ' hành hung.
Gần đây nhất, công ty Vietnam Credit do em trai của ông Quân là Lê Đình Quản làm giám đốc cũng bị khám xét và tịch thu máy móc giấy tờ.
Hiện tại ông Lê Đình Quản cũng đang bị tạm giam để điều tra về tội 'trốn thuế và làm giả tài liệu'.
Đến buổi chiều thứ Năm, báo Việt Nam đã đăng tin rằng công an tại Hà Nội "thi hành lệnh bắt bị can để tạm giam với ông Lê Quốc Quân".
Bài trên trang Bấm Vietnam+, lúc 14:55 hôm 27/12 viết rằng vụ bắt giữ xảy ra vì ông Quân "có hành vi phạm tội trốn thuế được quy định tại Điều 161 Bộ Luật Hình sự", theo công an Việt Nam.
Bài báo không nói gì về các hoạt động đòi dân chủ của luật sư Quân nhưng cho hay, "công an thành phố Hà Nội đang tiếp tục điều tra làm rõ hành vi vi phạm pháp luật của Lê Quốc Quân và các đối tượng có liên quan để xử lý trước pháp luật".

Tại Việt Nam và một số nước đã từng có chuyện công an bắt người vì tội danh 'kinh tế' nhưng sau đó lại đưa thêm các cáo buộc mang tính chính trị.

Source : BBC

25/12/12

KHÓC MẸ

( Viết thay nỗi niềm blogger T.P.T., một người chưa quen , khi đọc tin T.P.T. đang trong vòng lao lý ,hay tin mẹ mất ,mà không thể về chịu tang mẹ . THD .30.7.2012)

KHÓC MẸ

Tặng T.P.T.

Vàng bay !
Vàng Bay !

Mẹ ơi hãy ngủ
Cho quên kiếp người
Lửa thiêu thân mẹ
Lửa đốt lòng con
Đừng đau lòng nữa
Mẹ ơi !
Mẹ ơi !
Con còn phải sống
đấu tranh với đời
Tim con lửa cháy
Ruột gan bời bời
Con quỳ khóc mẹ
Chảy máu con ngươi
Được tin mẹ mất
con chẳng được về
đội tang cho mẹ
con chẳng được nhìn
một lần sau cuối
dù thân xác mẹ
thiêu đốt thành than

Quỳ trong bóng tối
Con niệm bài kinh (*)
Nguyện cầu cho mẹ
Siêu thoát linh hồn
Về nơi chốn khác
Nơi không còn buồn
không còn hiu hắt
như là quê hương

Trong chốn lao tù
Con quỳ khóc mẹ
Dạy con làm người
Thân này đâu thể
Làm kẻ vong thân
Không thể sống quỳ
Kiếp đời nô lệ
Mẹ cho thân này
Để con sống thẳng
làm NGƯỜI TỰ DO
mẹ thành ngọn đuốc
Soi chốn ngục tù
Mẹ thành ngọn lửa
Đốt cháy đêm đen

Mẹ bỏ con đi
thân con tù tội
Mẹ về nơi ấy
biết buồn hay vui ?

Con quỳ khóc mẹ
Cho con làm NGƯỜI
Thân này dù nát
Niềm tin chẳng sờn :
Làm NGƯỜI phải được
Sống đời TỰ DO !

Tran Ho Dung .USA. 30.7.. 2012
Repost on Dec 25 2012

---------------------------------------------------------------------------------
(*) Na antalikkhe na samuddamajjhe
Na pabbatànam vivaram pavissa
Navijjàtì so jagatippadeso
Yatthatthitam nappasaheyya maccu

Kinh Pháp Cú (Dhammapada)
------------------------------------------------------------------

24/12/12

90 bài thơ Đường do Tản Đà dịch [2]

90 bài thơ Đường do Tản Đà dịch [2]

TẢN ĐÀ NGUYỄN KHẮC HlẾU (1889-1939)

BẠCH CƯ DỊ 白居易 (772-846)

42. Sơn hạ túc 山下宿

獨到山下宿

Độc đáo sơn hạ túc.

靜向月中行

Tĩnh hướng nguyệt trung hành.

何處水邊碓

Hà xứ thủy biên đối,

夜舂雲母聲

Dạ thung vân mẫu thanh.

Ngủ trong núi

Một mình tới ngủ non xanh,

Lặng êm dưới bóng trăng thanh bước nhìn.

Suối đâu? Cối nước liền bên,

Chày đâm vân mẫu kìn kìn tiếng đêm.

43. Trì thượng 池上

小娃撐小艇

Tiểu oa sanh tiểu đĩnh,

偷採白蓮迴

Thâu thái bạch liên hồi,

不解藏蹤跡

Bất giải tàng tung tích,

浮萍一道開

Phù bình nhất đạo khai.

Trên ao

Người xinh bơi chiếc thúng xinh,

Bông sen trắng nõn trắng tinh thó về.

Hớ hênh dấu vết không che,

Trên ao để một luồng chia mặt bèo.

Ngày Nay, số 82 (24-10-1937)

44. Chu trung vũ dạ 舟中雨夜

江雲闇悠悠

Giang vân ám du du,

江風冷修修

Giang phong lãnh tu tu,

夜雨滴船背

Dạ vũ trích thuyền bối,

夜浪打船頭

Dạ lãng đả thuyền đầu.

船中有病客

Thuyền trung hữu bệnh khách.

左降向江川

Tả giáng hướng Giang Châu.

Trong thuyền đêm mưa

Mây sông kéo tới đùn đùn,

Gió sông thổi lạnh ghê hồn khách sông

Mưa đêm rỏ xuống mui bồng,

Sóng đêm dồn vỗ long bong mũi thuyền.

Trong thuyền có bác ốm rên,

Giáng quan thẳng lối ra miền Giang Châu.

Ngày Nay, số 107 (24-4-1938)

45. Hữu nhân dạ phỏng 友人夜訪

簷間清風簟

Thiềm gian thanh phong điệm.

松下明月盃

Tùng hạ minh nguyệt bôi.

幽意正如此

U ý chính như thử.

況乃故人來

Huống nãi cố nhân lai.

Người bạn đến thăm đêm

Thềm cao gió mát chiếu đan,

Chén soi bóng nguyệt bàng hoàng dưới thông.

Lòng riêng đương thú với lòng.

Lại đâu người cũ lạ lùng đến thăm.

46. Dạ vũ 夜雨

早蛩啼復歇

Tảo cung đề phục yết.

殘燈滅又明

Tàn đăng diệt hựu minh.

隔窗知夜雨

Cách song tri dạ vũ.

芭蕉先有聲

Ba tiêu tiên hữu thanh.

Mưa đêm

Dế giun rên mỏi lại ngừng,

Đèn tàn muốn tắt lại bừng sáng ra.

Cách song, đêm biết mưa sa,

Tiếng nghe lộp bộp chăng là tàu tiêu.

Ngày Nay, số 130 (1-10-1938)

47. Thu trùng 秋蟲

切切闇窗下

Thiết thiết ám song hạ,

喓喓深草裏

Yêu yêu thâm thảo lý.

秋天思婦心

Thu thiên tư phụ tâm,

雨夜愁人耳

Vũ dạ sầu nhân nhĩ.

Trùng mùa thu

Tiếng đâu dưới vách kêu ran?

Lại trong đám cỏ nghe càng nỉ con.

Trơi thu gái nhớ chồng son,

Mưa dầm đêm vắng, ai buồn lắng tai.

Ngày Nay, số 124 (21-8-1938)

48. Vấn Hoài Thủy 問淮水

自嗟名利客

Tự ta danh lợi khách,

擾擾在人間

Nhiễu nhiễu tại nhân gian.

何事長淮水

Hà sự trường Hoài thủy,

東流亦不閒

Đông lưu diệc bất nhàn?

Hỏi nước sông Hoài

Trong vòng danh lợi thương ta,

Cái thân nhăng nhít cho qua với đời.

Việc chi, hỡi nước sông Hoài?

Cũng không thong thả, miệt mài về đông?

Ngày Nay, số 92 (2-1-1938)

49. Tảo thu độc dạ 早秋獨夜

井梧涼葉動

Tỉnh ngô lương diệp động,

鄰杵秋聲發

Lân chử thu thanh phát.

獨向簷下眠

Độc hướng thiềm hạ miên.

覺來半床月

Giác lai bán sàng nguyệt.

Mùa thu sớm, đêm một mình

Giếng vàng lay động lá ngô,

Mỏ chày hàng xóm tiếng thu đã truyền...

Một mình ngủ dưới mái hiên,

Tỉnh ra trăng sáng một bên giường nằm.

Ngày Nay, số 126 (2-9-1938)

50. Thu mộ giao cư thư hoài 秋暮郊居書懷

郊居人事少

Giao cư nhân sự thiểu,

晝臥對林巒

Trú ngọa đối lâm man.

窮巷厭多雨

Cùng hạng yếm đa vũ,

貧家愁早寒

Bần gia sầu tảo hàn.

葛衣秋未換

Cát y thu vị hoán,

書卷病仍看

Thư quyển bịnh nhưng khan.

若問生涯計

Nhược vấn sinh nhai kế,

前溪一釣竿

Tiền khê nhất điếu can.

Cuối thu, cảnh ở quê

Ở quê, thưa ít việc người,

Giữa trưa nằm khểnh, ngắm coi núi đèo.

Ngõ sâu ngán nỗi mưa nhiều,

Lạnh lùng chi sớm, cảnh nghèo thêm lo.

Áo lương còn mặc mùa thu,

Ốm đau, sách vẫn đôi pho chẳng rời.

Lấy chi qua sống ngày trời?

Một cần câu để bên ngòi ngồi câu.

Ngày Nay, số 135 (5-11-1938)

51. Thu giang tống khách 秋江送客

秋鴻次第過

Thu hồng thứ đệ quá,

哀猿朝夕聞

Ai viên triêu tịch văn.

是日孤舟客

Thị nhật cô chu khách,

此地亦離群

Thử địa diệc ly quần.

濛濛潤衣雨

Mông mông nhuận y vũ,

漠漠冒帆雲

Mạc mạc mạo phàm vân,

不醉潯陽酒

Bất túy Tầm Dương tửu,

煙波愁殺人

Yên ba sầu sát nhân.

Sông thu tiễn khách

Nhàn thu lần lượt bay qua,

Thảm thương tiếng vượn hôm đà lại mai.

Ngày nay một chiếc thuyền ai,

Nước non này cũng chia phôi cách đàn.

Mưa đầm vạt áo như chan,

Buồm đi, man mác mây ngàn đón ngang.

Chẳng say chén rượu Tầm Dương,

Khỏi sao sóng, khói sầu thương chết người.

Ngày Nay, số 129 (24-9-1938)

52. Thảo 草

離離原上草

Ly ly nguyên thượng thảo,

一歲一枯榮

Nhất tuế nhất khô vinh,

野火燒不盡

Dã hỏa thiêu bất tận,

春風吹又生

Xuân phong xuy hựu sinh.

遠芳侵古道

Viễn phương xâm cổ đạo,

晴翠接荒城

Tình thúy tiếp hoang thành

又送王孫去

Hựu tống Vương tôn khứ

萋萋滿別情

Thê thê mãn biệt tình.

Cỏ

Đồng cao cỏ mọc như chen,

Khô tươi thay đổi hai phen năm tròn.

Lửa đồng thiêu cháy vẫn còn,

Gió xuân thổi tới mầm non lại trồi.

Xa xa thơm ngát dặm dài,

Thành hoang láng biếc khi trời tạnh mưa.

Vương, Tôn đi lại tiễn đưa,

Biết bao tình biệt đầm đìa lướt theo.

Ngày Nay, số 86 (21-11-1937)

53. Họa Đỗ lục sự đề hồng diệp 和杜錄事題紅葉

寒山十月旦

Hàn sơn thập nguyệt đán,

霜葉一時新

Sương diệp nhất thời tân.

似燒非因火

Tự thiêu phi nhân hỏa,

如花不待春

Như hoa bất đãi xuân.

連行排降葉

Liên hàng bài giáng diệp,

亂落剪紅巾

Loạn lạc tiễn hồng cân.

解駐籃轝看

Giải trụ lam dư khán,

風前唯兩人

Phong tiền duy lưỡng nhân.

Họa thơ ông Lục sự họ Đỗ vịnh lá đỏ

Lạnh lùng buổi sáng tháng mười,

Lá sương phơi núi cùng thời mới sao!

Như thiêu chẳng lửa mà thiêu,

Như hoa chẳng đợi xuân nào mới hoa.

Liền hàng, màn tía bày ra,

Rơi tung, xếp nếp khăn là đỏ ghê!

Muốn xem, dừng xuống kiệu tre,

Đứng chơi ngọn gió chỉ ta hai người.

Ngày Nay, số 139 (XII–1938)

54. Ký Vi Chi 寄微之

江州望通州

Giang Châu vọng Thông Châu,

天涯與地末

Thiên nhai dữ địa mạt.

有山萬丈高

Hữu sơn vạn trượng cao,

有江千里闊

Hữu giang thiên lý khoát.

間之以雲霧

Gián chi dĩ vân vụ,

飛鳥不可越

Phi điểu bất khả việt.

誰知千古險

Thùy tri thiên cổ hiểm,

為我二人設

Vị ngã nhị nhân thiết.

通州君初到

Thông Châu quân sơ đáo,

鬱鬱愁如結

Uất uất sầu như kết.

江州我方去

Giang châu ngã phương khứ,

迢迢行未歇

Thiều thiều hành vị yết.

道路日乖隔

Đạo lộ nhật quai cách.

音信日斷絕

Âm tín nhật đoạn tuyệt.

因風欲寄語

Nhân phong dục ký ngữ,

地遠聲不徹

Địa viễn thanh bất triệt.

生當復相逢

Sinh đương phục tương phùng.

死當從此別

Tử đương tòng thử biệt!

Gửi bạn Vi Chi

Châu Giang mà ngóng Châu Thông,

Chân trời cuối đất mênh mông thấy nào?

Núi đâu muôn trượng kìa cao,

Sông đâu ngàn dặm rộng sao rộng mà!

Mây che mù tỏa bao la,

Chim bay cũng chẳng vượt qua khỏi tầm.

Hiểm xưa còn đó ngàn năm,

Ai hay trời để chơi khăm đôi người.

Châu Thông bác mới tới nơi,

Mối sầu như thắt ngậm ngùi chiếc thân.

Châu Giang tôi mới đi dần,

Nẻo đi xa lắc chưa phần đã ngơi.

Quan hà ngày một chia khơi,

Tăm hơi ngày bẵng tăm hơi một ngày.

Gió đưa muốn gửi câu này,

Tiếng không suốt đến vì mày đất xa.

Sống còn gặp gỡ đôi ta,

Ví chăng chết mất thôi là biệt nhau.

55. Dĩ kính tặng biệt 以鏡贈別

人言似明月

Nhân ngôn tự minh nguyệt,

我道勝明月

Ngã đạo thắng minh nguyệt.

明月非不明

Minh nguyệt phi bất minh,

一年十二缺

Nhất niên thập nhị khuyết.

豈如玉匣裡

Khởi như ngọc hạp lý,

如水常澄澈

Như thủy thường trừng triệt,

月破天闇時

Nguyệt phá thiên ám thời,

圓明獨不歇

Viên minh độc bất yết.

我慚貌醜老

Ngã tâm mạo xú lão,

繞鬢班班雪

Nhiễu mấn ban ban tuyết,

不如贈少年

Bất như tặng thiếu niên,

迴照青絲髮

Hồi chiếu thanh ty phát,

因君千里去

Nhân quân thiên lý khứ,

持此將為別

Trì thử tương vi biệt.

Lấy gương làm quà tặng biệt

Ai rằng: gương sáng như trăng,

Ta rằng: trăng sáng chưa bằng gương soi.

Trăng kia thật sáng vẹn mười,

Một năm lại khuyết mười hai bận đầy.

Sao bằng trong hộp ngọc này,

Trong như nước đứng ngày ngày năm năm.

Nào khi trăng khuyết trời âm.

Gương đầy tròn sáng như rằm trăng soi.

Buồn ta già xấu hơn người,

Đốm quanh mái tóc bời bời tuyết in.

Chẳng bằng cho bạn thanh niên,

Để soi tóc trẻ xanh rền sợi tơ.

Anh nay nghìn dặm đi xa,

Cầm gương ta để làm quà tiễn nhau.

Ngày Nay, số 114 (12.6.1938)

56. Tự Giang Lăng chi Từ Châu lộ thượng ký huynh đệ

自江陵之徐州路上寄兄弟

岐路南將北

Kỳ lộ nam tương bắc,

離憂弟與兄

Ly ưu đệ dữ huynh.

關河千里別

Quan hà thiên lý biệt,

風雪一身行

Phong tuyết nhất thân hành.

夕宿勞鄉夢

Tịch túc lao hương mộng,

晨裝慘旅情

Thần trang thảm lữ tình.

家貧憂後事

Gia bần ưu hậu sự,

日短念前程

Nhật đoản niệm tiền trình.

煙雁翻寒渚

Yên nhạn phiên hàn chử,

霜烏聚古城

Sương ô tụ cổ thành.

誰憐陟岡者

Thùy liên trắc cương giả,

西楚望南荊

Tây Sở vọng Nam Kinh.

Từ Giang Lăng đi Từ Châu
trên đường gửi cho anh em

Đường kia sắp bắc từ nam,

Mối lo ly biệt anh em cùng sầu.

Quan hà ngàn dặm xa nhau,

Người đi gió tuyết dãi dầu một thân.

Hồn quê nhọc giấc đêm xuân,

Sắm sanh hành lý tần ngần sớm mai.

Nhà nghèo lo tính xa xôi,

Đường xa nghĩ nỗi ngày trời ngắn không.

Nhạn sa bến lạnh khói lồng

Thành xưa lũ quạ họp trong sương mờ.

Ai thương kẻ bước lên gò?

Sở Tây trông ngóng bây giờ Kinh Nam.

Ngày Nay, số 101 (13.3.1938)

57. Tùng thanh 松聲

月好好獨坐

Nguyệt hảo, hảo độc tọa,

雙松在前軒

Song tùng tại tiền hiên.

西南微風來

Tây nam vi phong lai,

潛入枝葉間

Tiềm nhập chi diệp gian,

蕭寥發為聲

Tiêu liêu phát vi thanh,

半夜明月前

Bán dạ minh nguyệt tiền,

寒山颯颯雨

Hàn sơn táp táp vũ

秋琴冷冷絃

Thu cầm lãnh lãnh huyền.

一聞滌炎暑

Nhất văn địch viêm thử,

再聽破昏煩

Tái thính phá hôn phiền.

竟夕遂不寐

Cánh tịch toại bất mị,

心體俱翛然

Tâm thể câu diểu nhiên.

南陌車馬動

Nam mạch xa mã động,

西鄰歌吹繁

Tây lân ca xúy phồn,

誰知茲簷下

Thùy tri tư thiềm hạ,

滿耳不為喧

Mãn nhĩ bất vi huyên.

Tiếng thông reo

Trăng trong ngồi mát một mình,

Hai cây thông đứng hữu tình trước hiên

Nhẹ nhàng cơn gió đưa lên,

Luồn cành lá, đến tự miền tây nam.

Bóng trăng sáng nửa chừng đêm,

Lào rào nghe tiếng gió làm tuôn đưa.

Ào ào núi rét sa mưa,

Đờn cầm thu nảy dây tơ lạnh lùng.

Một nghe, rửa sạch cơn nồng,

Hai nghe bức bối trong lòng phá tan.

Thâu đêm thức mãi bàn hoàn,

Dạ khoan khoái dạ, mình khoan khoái mình.

Đường nam xe ngựa rình rình,

Xóm tây tiếng hát, tiếng sênh rộn ràng.

Ai hay này chỗ hành lang,

Đầy tai nghe vẫn êm thường như không

Ngày Nay, số 127 (11.9.1938)

58. Thu san 秋山

久病曠心賞

Cửu bệnh khoáng tâm thưởng.

今朝一登山

Kim triêu nhất đăng san.

山秋雲物冷

San thu vân vật lãnh,

稱我清羸顏

Xứng ngã thanh luy nhan.

百石臥可枕

Bạch thạch ngọa khả trẩm,

青蘿行可攀

Thanh la hành khả phan.

意中如有得

Ý trung như hữu đắc,

盡日不欲還

Tận nhật bất dục hoàn.

人生無幾何

Nhân sinh vô kỷ hà,

如寄天地間

Như ký thiên địa gian.

心有千載憂

Tâm hữu thiên tải ưu,

身無一日閑

Thân vô nhất nhật nhàn.

何時解塵網

Hà thời giải trần võng,

此地來掩關

Thử địa lai yểm quan.

Núi mùa thu

Ốm lâu, nằm mãi buồn sao!

Sáng nay ta mới lên cao hỡi lòng.

Màu thu, mây núi lạnh lùng.

Thanh hao nét mặt, ưa cùng ta đây.

Nằm gối đá, đi vin dây,

Dây xanh đá trắng đẹp thay cảnh tình!

Thú vui trong dạ một mình,

Thâu ngày quên tưởng cái hình về đâu.

Người ta sống có bao lâu,

Ở trong trời đất cùng nhau tạm thời.

Mối lo mang lấy nghìn đời,

Một ngày chẳng được hơi rồi tấm thân.

Bao giờ giũ sạch lụy trần?

Lại đây đóng cửa vui phần núi non.

Ngày Nay, số 126 (4.9.1938)

59. Vọng giang lâu thượng tác
望江樓上作

江畔百尺樓

Giang bạn bách xích lâu,

樓前千里道

Lâu tiền thiên lý đạo.

憑高望平遠

Bằng cao vọng bình viễn,

亦足舒懷抱

Diệc túc thư hoài bão.

驛路使憧憧

Dịch lộ sứ đồng đồng.

關防兵草草

Quan phòng binh thảo thảo.

及茲多事日

Cập tư đa sự nhật,

猶覺閒人好

Do giác nhàn nhân hảo.

我年過不惑

Ngã niên quá bất hoặc,

休退誠非早

Hưu thoái thành phi tảo.

從此拂塵衣

Tòng thử phất trần y.

歸山未為老

Qui sơn vị vi lão.

Trên lầu trông ra sông

Bờ sông trăm thước lầu cao,

Trước lầu nghìn dặm đi đâu con đường?

Tựa cao trông xuống dặm trường,

Mà trong bụng nghĩ như nhường khoan thư.

Đường quan rộn kẻ đưa thư,

Quân gia láo nháo ngẩn ngơ canh phòng.

Cuộc đời gặp lúc rối tung,

Riêng ai ở cảnh thong dong càng mầu.

Đã hơn bốn chục tuổi đầu,

Từ nay về nghỉ ngõ hầu phải thôi.

Từ nay giũ áo trần ai.

Non xanh tình thú vui chơi chửa già...

60. Tặng nội 贈內

生為同室親

Sinh vi đồng thất thân,

死為同穴塵

Tử vi đồng huyệt trần.

他人尚相勉

Tha nhân thượng tương miễn,

而況我與君

Nhi huống ngã dữ quân.

黔婁固窮士

Kiềm Lâu cố cuồng sĩ,

妻賢忘其貧

Thê hiền vong kỳ bần.

冀缺一農夫

Ký Khuyết nhất nông phu,

妻敬儼如賓

Thê kính nghiễm như tân.

陶潛不營生

Đào Tiềm bất doanh sinh,

翟氏自爨薪

Địch thị tự thoán tân.

梁鴻不旨仕

Lương Hồng bất khẳng sĩ,

孟光甘布裙

Mạnh Quang cam bố quần.

君雖不讀書

Quân tuy bất độc thư,

此事耳亦聞

Thử sự nhĩ diệc văn.

至此千載後

Chí thử thiên tải hậu,

傳是何如人

Truyền thị hà như nhân?

人生未死間

Nhân sinh vị tử gian.

不能忘其身

Bất năng vong kỳ thân.

所須者衣食

Sở tu giả y thực,

不過飽與溫

Bất quá bão dữ ôn.

蔬食足充飢

Sơ tự túc sung cơ,

何必膏梁珍

Hà tất cao lương trân?

繒絮足禦寒

Tăng nhứ túc ngự hàn,

何必錦繡文

Hà tất cẩm tú văn?

君家有貽訓

Quân gia hữu di huấn,

清白遺子孫

Thanh bạch di tử tôn.

我亦貞苦士

Ngã diệc trinh khổ sĩ,

與君新結婚

Dữ quân tân kết hôn.

庶保貧與素

Thứ bảo bần dữ tố,

偕老同欣欣

Giai lão đồng hân hân.

Thơ đưa vợ

Tình lúc sống một nhà cùng ở,

Chết ra tro, một hố cùng chung.

Khuyên nhau thiên hạ cũng cùng.

Nữa chi mình vợ, ta chồng cùng nhau?

Kìa như gã Kiềm Lâu cùng sĩ,

Cảnh nhà nghèo vợ nghĩ như không.

Nông phu Ký Khuyết cày đồng,

Vợ chàng quý trọng coi chồng khách sang.

Đào Tiềm chẳng lòng toan sinh lý,

Củi nấu ăn, Địch thị kiếm dần.

Lương Hồng quan chẳng chịu mần,

Mạnh Quang chỉ vải may quần cũng ưa,

Mình dẫu đọc sách xưa không mấy,

Các truyện kia hẳn thấy quen tai.

Nghìn năm còn lại ở đời,

Đến nay cùng nói là người như sao?

Người chưa chết lúc nào còn sống,

Chẳng ai mà quên bỗng được thân,

Cái ăn cái mặc là cần.

Cũng sao no ấm qua lần là xong.

Cơm rau đủ no lòng lúc đói.

Có cần chi thức tối cao lương,

Lụa the, rét đủ mặc thường,

Cần chi áo gấm xông hương vẽ vời?

Nhà mình có để đời câu dạy:

Lấy “sạch trong” cho lại cháu con.

Ta đây cũng một lòng son.

Cùng nàng buổi mới vuông tròn thất gia,

Giữ sao nghèo sạch nếp nhà,

Cùng nhau cho đến tuổi già cùng vui.

Ngày Nay, số 108 (1.5.1938)

61. Khinh phì 輕肥

意氣驕滿路

Ý khí kiêu mãn lộ,

鞍馬光照塵

Yên mã quang chiếu trần

借問何為者

Tá vấn hà vi giả,

人稱是內臣

Nhân xưng thị nội thần.

朱紱皆大夫

Chu phất giai đại phu

紫綬或將軍

Tử thụ hoặc tương quân

誇赴軍中宴

Khoa phó quân trung yến.

走馬去如雲

Tẩu mã khứ như vân.

樽罍溢九醞

Tôn lôi dật cửu uấn,

水陸羅八珍

Thủy lục la bát trân.

果擘洞庭橘

Quả phách Đỗng Đình quất,

膾切天池鱗

Khoái thiết Thiên Trì lân.

食飽心自苦

Thực bão tâm tự nhược,

酒酣氣益振

Tửu hàm khí ích chân.

是歲江南旱

Thị tuế Giang Nam hạn,

衢州人食人

Cù Châu nhân thực nhân.

Nhẹ béo

Đầy đường dáng bộ con cưng,

Ngựa yên bóng nhoáng sáng trưng bụi hồng.

Hỏi: Làm chi đó những ông?

Người ta rằng lũ quan trong đó mà.

Dải điều đều Đại phu ta,

Mà đeo dải tía hoặc là Tướng quân

Khuênh khoang đi chén trong quân,

Rộn ràng vó ngựa chạy vần như mây.

Vò, ang chín thứ rượu đầy,

Hải sơn tám bát cỗ bày linh tinh.

Quả dâng quít hái Động Đình,

Cá Thiên Trì thái, đơm thành gỏi ngon.

Ăn no khoan khoái tâm hồn,

Rượu say, ý khí hùng hồn càng thêm.

Năm nay hạn hán Giang Nam,

Cù Châu người mổ người làm thức ăn.

Ngày Nay, số 102 (27-3-1938)

62. Văn khốc giả 聞哭者

昨日南鄰哭

Tạc nhật nam lân khốc,

哭聲一何苦

Khốc thanh nhất hà khổ?

云是妻哭夫

Vân thi thê khốc phu.

夫年二十五

Phu niên nhị thập ngũ,

今朝北里哭

Kim triêu bắc lý khốc,

哭聲又何切

Khốc thanh hựu hà thiết!

云是母哭兒

Vân thị mẫu khốc nhi,

兒年十七八

Nhi niên thập thất bát.

四鄰尚如此

Tứ lân thượng như thử,

天下多夭折

Thiên hạ đa yểu chiết.

乃知浮世人

Nãi tri phù thế nhân.

少得垂白髮

Thiểu đắc thùy bạch phát?

余今過四十

Dư kim quá tứ thập,

念彼聊自悅

Niệm bỉ, liêu tự duyệt.

從此明鏡中

Tùng thử minh kính trung

不嫌頭似雪

Bất hiềm đầu tự tuyết.

Nghe người khóc

Mới hôm nọ, xóm nam người khóc,

Tiếng khóc sao đau độc nỗi lòng?

Rằng: Đâu là vợ khóc chồng,

Chồng hai nhăm tuổi, khuất vòng nhân gian,

Sớm nay lại khóc than xóm bắc,

Tiếng khóc sao ruột thắt từng cơn?

Rằng: Đâu là mẹ khóc con,

Con mười bảy, tám, chết còn tuổi xanh.

Bốn hàng xóm chung quanh như thế.

Khắp thế gian chết trẻ còn nhiều.

Mới hay người thế bao nhiêu,

Trắng phơ mái tóc dễ nào mấy ai?

Ta nay tuổi có ngoài bốn chục,

Nghĩ ai kia, thôi cũng vui lòng.

Từ nay trong bức gương trong,

Đầu ta ngỡ tuyết, ta không quản gì.

Ngày Nay, số 105 (10-4-1938)

63. Tam niên biệt 三年別

悠悠一別已三年

Du du nhất biệt dĩ tam niên,

相望相思明月天

Tương vọng tương tư minh nguyệt thiên,

腸斷青天望明月

Trường đoạn thanh thiên vọng minh nguyệt,

別來三十六回園

Biệt lai tam thập lục hồi viên.

Xa nhau ba năm

Xa nhau một chuyến ba năm,

Ngóng nhau chung bóng trăng rằm nhớ nhau.

Trời xanh, trăng sáng, lòng đau,

Ba mươi sáu độ trước sau trăng tròn!

64. Thính biên hồng 聽邊鴻

驚風吹起塞鴻群

Kính phong xuy khởi tái hồng quần,

半入平沙半入雲

Bán nhập bình sa bán nhập vân.

為問昭君月下聽

Vị vấn Chiêu Quân nguyệt hạ thính,

何如蘇武雪中聞

Hà như Tô Vũ tuyết trung văn?

Nghe chim hồng ngoài biên ải

Đàn hồng rợn gió ngoài biên,

Nửa sa cát bể, nửa lên mây trời.

Chiêu Quân, Tô Vũ nghe chơi,

Dưới trưng, trong tuyết đôi nơi thế nào?

Ngày Nay, số 118 (10-7-1938)

65. Tự khuyến 自勸

憶昔饑貧應舉年

Ức tích cơ bần ứng cử niên,

脫衣典酒曲江邊

Thoát y điển tửu Khúc Giang biên.

十千一斗猶奢飲

Thập thiên nhất đẩu do xa ẩm,

何況官供不值錢

Hà huống quan cung bất trị tiền.

Tự khuyên mình

Nhớ xưa nghèo túng lúc khoa thi.

Bến Khúc thèm men, cố áo đi.

Đấu rượu muôn đồng quen uống đắt.

Nữa chi lộc nước mất tiền chi!

66. Lâm Giang tống Hạ Chiêm 臨江送夏瞻

悲君老別淚沾巾

Bi quân lão biệt lệ chiêm cân,

七十無家萬里身

Thất thập vô gia vạn lý thân.

愁見舟行風又起

Sầu kiến chu hành phong hựu khởi,

白頭浪裡白頭人

Bạch đầu lãng lý bạch đầu nhân.

Tới sông tiễn Hạ Chiêm

Muôn dặm thương anh, lệ biệt sầu,

Bảy mươi tuổi tác cửa nhà đâu?

Buồn trông trận gió theo thuyền nổi,

Sóng bạc đầu quanh khách bạc đầu.

Ngày Nay, số 124 (21-8-1938)

67. Đại Lâm tự đào hoa 大林寺桃花

人間四月芳菲盡

Nhân gian tứ nguyệt phương phi tận,

山寺桃花始盛開

Sơn tự đào hoa thủy thịnh khai.

長恨春歸無覓處

Trường hận xuân qui vô mịch xứ,

不知轉入此中來

Bất tri chuyển nhập thử trung lai.

Hoa đào chùa Đại Lâm

Tháng tư hoa đã hết mùa,

Hoa đào rực rỡ cảnh chùa mới nay.

Xuân về kín chốn ai hay,

Biết đâu lẩn khuất trong này núi non.

Ngày Nay, số 112 (29-5-1938)

68. Giang thượng địch 江上笛

江上何人夜吹笛

Giang thượng hà nhân dạ xuy địch,

聲聲似憶故園春

Thanh thanh tự ức cố viên xuân,

此時聞者堪頭白

Thử thời văn giả kham đầu bạch,

況是多愁少睡人

Huống thị đa sầu thiểu thụy nhân.

Sáo trên sông

Đêm, ai thổi sáo trên sông,

Vườn xuân tiếng tiếng gửi lòng ai đâu?

Ai nghe, luống những bạc đầu,

Nữa chi ít ngủ, nhiều sầu như ai?

Ngày Nay, số 123 (14-8-1938)

69. Vương Chiêu Quân 王昭君

滿面朝沙滿鬢風

Mãn diện Hồ sa mãn mấn phong,

眉銷殘黛臉銷紅

Mi tiêu tàn đại kiểm tiêu hồng,

愁苦辛勤憔悴盡

Sầu khổ tân cần tiều tụy tận.

如今卻似畫圖中

Như kim khước tự họa đồ trung.

Vương Chiêu Quân

Cát Hồ đầy mặt, gió đầy tai,

Mực nhạt mày xanh, má đỏ phai.

Khổ sở lo buồn tiều tụy thế,

Mới là tranh vẽ giống như ai.

Ngày Nay, số 99 (27-2-1938)

70. Đại mại tân nữ tặng chư kỹ 代賣薪女贈諸妓

亂蓬為鬢布為巾

Loạn bồng vi mấn, bố vi cân,

曉蹋寒山自負薪

Hiểu đạp hàn sơn tự phụ tân,

一種錢塘江畔女

Nhất chung Tiền Đường giang bạn nữ,

著紅騎馬是何人

Trước hồng kỵ mã thị hà nhân?

Thay lời chị bán củi tặng các kỹ nữ

Đầu bù khăn vải trùm tai,

Trèo non gánh củi sương mai lạnh lùng,

Tiền Đường cũng gái bên sông.

Mà đâu yên ngựa quần hồng là ai?

71. Túc chương đình dịch 宿樟亭驛

夜半樟亭驛

Dạ bán Chương Đình dịch,

愁人起望鄉

Sầu nhân khỉ vọng hương.

明月何所見

Nguyệt minh hà sở kiến,

潮水白茫茫

Trào thủy bạch mang mang.

Ngủ nhà trạm Chương Đình

Nửa đêm ở trạm Chương Đình,

Người buồn trở dậy nặng tình hương quan

Dưới trăng trông ngóng lan man,

Nước trào trắng xóa một làn trăng soi.

Ngày Nay, số 148 (1939)

90 bài thơ Đường do Tản Đà dịch [1]

90 bài thơ Đường do Tản Đà dịch [1]

TẢN ĐÀ NGUYỄN KHẮC HlẾU (1889-1939)

VƯƠNG BỘT 王勃 (649-676)

1. Thục trung cửu nhật 蜀中九日

九月九日望鄉臺

Cửu nguyệt cửu nhật Vọng Hương đài.

他席他鄉送客杯

Tha tịch tha hương tống khách bôi.

人情已厭南中苦

Nhân tình dĩ yếm Nam Trung khổ,

鴻鴈那從北地來

Hồng nhạn na tòng bắc địa lai.

Trong đất Thục ngày mồng chín

Vọng Hương mồng chín lên đài,

Chén đưa tiệc khách quê người Nam Trung

Người đây chán chết nỗi lòng,

Cớ sao đất bắc chim hồng lại chi?

Ngày Nay, số 87 (28-11-1937)

LẠC TÂN VƯƠNG 駱賓王 (640?-684)

2. Dịch thủy tống biệt 易水送別

此地別燕丹

Thử địa biệt yên Đan,

壯士髮衝冠

Tráng sĩ phát xung quan.

昔時民已沒

Tích thời nhân dĩ một,

今日水由寒

Kim nhật thủy do hàn.

Sông Dịch tiễn biệt

Đất này biệt chú yên Đan

Tóc anh tráng sĩ tức gan dựng đầu.

Người xưa nay đã đi đâu,

Lạnh lùng sông nước cơn sầu chưa tan.

Ngày Nay, số 120 (24.7.1938)

TRẦN TỬ NGANG 陳子昂 (651-702)

3. Kế khâu lãm cổ 薊丘覽古

南登碣石館

Nam đăng Kệ Thạch quán,

遙望黃金臺

Dao vọng Hoàng Kim đài.

邱陵盡喬木

Khâu lăng tận kiều mộc

昭王安在哉

Chiêu Vương an tại tai

霸圖悵已矣

Bá đồ trướng dĩ hĩ,

驅馬復歸來

Khu mã phục quy lai.

Gò Kế xem cảnh năm xưa

Trèo lên Kệ Thạch quán nam,

Xa xa trông ngóng Hoàng Kim có đài.

Cây cao phủ hết quanh đồi.

Vua Chiêu ngày trước nay thời nơi nao?

Cơ đồ bá chủ còn đâu!

Nhớ ai đánh ngựa ta âu lại về.

TRƯƠNG NHƯỢC HƯ 張若虛

4. Xuân giang hoa nguyệt dạ 春江花月夜

春江潮水連海平

1. Xuân giang triều thủy liên hải bình,

海上明月共潮生

Hải thượng minh nguyệt cộng triều sinh.

灩灩隨波千萬里

Diễm diễm tùy ba thiên vạn lý,

何處春江無月明

Hà xứ xuân giang vô nguyệt minh?

江流宛轉遶芳甸

5.Giang lưu uyển chuyển nhiễu phương điện

月照花林皆似霰

Nguyệt chiếu hoa lâm giai tự tản.

空裏流霜不覺飛

Không lý lưu sương bất giác phi,

汀上白沙看不見

Đinh thượng bạch sa khan bất kiến

江天一色無纖塵

Giang thiên nhất sắc vô tiêm trần,

皎皎空中孤月輪

10. Hạo hạo không trung cô nguyệt luân.

江畔何人初見月

Giang bạn hà nhân sơ kiến nguyệt?

江月何年初照人

Giang nguyệt hà niên sơ chiếu nhân?

人生代代無窮已

Nhân sinh đại đại vô cùng dĩ,

江月年年秖相似

Giang nguyệt niên niên kỳ tương tự.

不知江月待何人

15. Bất tri giang nguyệt đãi hà nhân,

但見長江送流水

Đãn kiến trường giang tống lưu thủy.

白雲一片去悠悠

Bạch vân nhất phiến khứ du du,

青楓浦上不勝愁

Thanh phong phố thượng bất thăng sầu,

誰家今夜扁舟子

Thùy gia kim dạ biên chu tử,

何處相思明月樓

20. Hà xứ tương tư minh nguyệt lâu?

可憐樓上月徘徊

Khả lân lâu thượng nguyệt bồi hồi,

應照離人妝鏡臺

Ưng chiếu ly nhân trang kính đài.

玉戶簾中卷不去

Ngọc hộ liêm trung quyển bất khứ,

擣衣砧上拂還來

Đảo y châm thượng phất hoàn lai.

此時相望不相聞

25. Thử thời tương vọng bất tương văn,

願逐月華流照君

Nguyện trục nguyệt hoa lưu chiếu quân.

鴻雁長飛光不度

Hồng nhạn trường phi quang bất độ

魚龍潛躍水成文

Ngư long tiềm dược thủy thành văn.

昨夜閒潭夢落花

Tạc dạ nhàm đàm mộng lạc hoa.

可憐春半不還家

30. Khả lân xuân bán bất hoàn gia.

江水流春去欲盡

Giang thủy lưu xuân khứ dục tận,

江潭落月復西斜

Giang đàm lạc nguyệt phục tây tà.

斜月沈沈藏海霧

Tà nguyệt trầm trầm tàng hải vụ,

碣石瀟湘無限路

Kiệt Thạch, Tiêu Tương vô hạn lộ.

不知乘月幾人歸

35. Bất tri thừa nguyệt kỷ nhân quy?

落月搖情滿江樹

Lạc nguyệt dao tình mãn giang thụ.

Đêm trăng hoa trên sông xuân

Sông xuân sáng nước liền ngang bể,

Vầng trăng trong mặt bể lên cao.

Ánh trăng theo sóng đẹp sao!

Sông xuân muôn dặm chỗ nào không trăng?

5.Dòng sông chảy quanh rừng hoa ngát,

Trăng soi hoa như tán trập trùng.

Sương bay chẳng biết trong không

Trên soi cát trắng nhìn không thấy gì.

Trời in nước một ly không bụi.

10. Mảnh trăng trong ròi rọi giữa trời.

Thấy trăng thoạt mới là ai?

Trăng sông thoạt mới soi người năm nao?

Người sinh mãi, kiếp nào cho biết,

Nhìn trăng sông năm hệt không sai.

15. Trăng sông chẳng biết soi ai,

Dưới trăng chỉ thấy sông dài nước trôi.

Đám mây trắng ngùi ngùi đi mãi,

Rặng phong xanh một dải sông sầu.

Đêm nay ai đó, ai đâu?

20. Chiếc thuyền để nhớ trên lầu trăng soi.

Trăng thờ thẩn nơi người xa ngóng,

Chốn đài gương tựa bóng thương ai.

Trong rèm cuốn chẳng đi thôi,

Trên bàn đập áo quét rồi lại ngay.

25. Cùng nghe ngóng lúc nay chẳng thấy,

Muốn theo trăng trôi chảy đến chàng.

Hồng bay, ánh sáng không màng,

Nước sâu cá quẫy chỉ càng vẩn tăm.

Đêm nọ giấc trong đầm hoa rữa,

30. Ai xa nhà xuân nửa còn chi!

Nước sông trôi mãi xuân đi,

Trăng tà lặn xuống bên kia cánh đầm.

Vầng trăng lặn êm chìm khói bể,

Đường bao xa non kệ sông Tương.

35. Về trăng mấy kẻ thừa lương,

Trăng chìm lay bóng đầy hàng cây sông.

TRƯƠNG CỬU LINH 張九齡 (678-740)

5. Tự quân chi xuất hĩ 自君之出矣

自君之出矣

Tự quân chi xuất hĩ,

不復理殘機

Bất phục lý tàn ky.

思君如月滿

Tư quân như nguyệt mãn,

夜夜減光煇

Dạ dạ giảm quang huy

Từ ngày anh bước ra đi

Từ ngày anh bước ra đi,

Cửa canh bỏ dở, nghĩ gì sửa sang.

Nhớ anh như nguyệt tròn gương,

Tiêu hao ánh sáng, đêm thường lại đêm

Ngày Nay, số 116 (26-6-1938)

VƯƠNG XƯƠNG LINH 王昌齡 (698-756?)

6. Tống Hồ Đại 送胡大

荊門不坩別

Kinh Môn bất kham biệt,

況乃瀟湘秋

Huống nãi Tiêu Tương thu.

何處遙望君

Hà xứ dao vọng quân,

江邊明月樓

Giang biên mình nguyệt lâu.

Tiễn Hồ Đại

Non Kinh biệt đã đau lòng,

Nữa chi thu lại hai dòng Tiêu, Tương.

Nhớ anh, xa ngóng dặm trường,

Bên sông dưới bóng trăng suông tựa lầu.

Ngày Nay, số 122 (7-8-1938)

7. Khuê oán 閨怨

閨中少婦不知愁

Khuê trung thiếu phụ bất tri sầu,

春日凝妝上翠樓

Xuân nhật ngưng trang thượng thúy lâu.

忽見陌頭楊柳色

Hốt kiến mạch đầu dương liễu sắc,

悔教夫婿覓封侯

Hối giao phu tế mịch phong hầu.

Nhớ chồng

Trẻ trung nàng biết đâu sầu,

Buồng xuân trang điểm, lên lầu ngắm gương.

Nhác trông vẻ liễu bên đường,

«Phong hầu» nghĩ dại xui chàng kiếm chi.

Ngày Nay, số 77 (19-9-1938)

VƯƠNG DUY 王維 (701-761)

8. Quá Hương Tích tự 過香積寺

不知香積寺

Bất tri Hương Tích tự

數里入雲峰

Sổ lý nhập vân phong.

古木無人徑

Cổ mộc vô nhân kính,

深山何處鐘

Thâm sơn hà xứ chung.

泉聲咽危石

Tuyền thanh yết nguy thạch,

日色冷青松

Nhật sắc lãnh thanh tùng.

薄暮空潭曲

Bạc mộ không đàm khúc,

安禪制毒龍

An thiền chế độc long.

Qua chùa Hương Tích

(Chùa ở trong hang Tý Ngọ, núi Nam Sơn,
thuộc Trường An, Hồ Nam, Trung Quốc.)

Chẳng hay Hương Tích chùa đâu,

Đi đôi ba dặm, lên đầu non cao.

Cây um, đường tắt vắng teo,

Núi sâu chuông vẳng nơi nào tiếng đưa.

Suối kêu nghẽn đá ria bờ,

Lạnh lùng bóng nắng chui lùa thông xanh.

Trời hôm, tấc dạ thanh minh,

Qui y đạo Phật sửa mình là hơn.

Ngày Nay, số 97 (13-2-1938)

9. Tây Thi vịnh 西施詠

艷色天下重

Diễm sắc thiên hạ trọng,

西施寧久微

Tây Thi ninh cửu vi

朝為越溪女

Triêu vi Việt Khê nữ,

暮作吳宮妃

Mộ tác Ngô cung phi,

賤日豈殊眾

Tiện nhật khởi thù chúng,

貴來方悟稀

Quý lai phương ngộ hi.

邀人傅脂粉

Yêu nhân phó chi phấn.

不自著羅衣

Bất tự trước la y

君寵益嬌態

Quân sủng ích kiêu thái,

君憐無是非

Quân lân vô thị phi.

當時浣紗伴

Đương thời hoán sa bạn,

莫得同車歸

Mạc đắc đồng xa quy

持謝鄰家子

Trì tạ lân gia tử,

效顰安可希

Hiệu tần an khả hi.

Vịnh Tây Thi

Thế gian sắc đẹp ai bì,

Tây Thi không nhẽ hàn vi suốt đời

Sớm còn gái Việt bên ngòi,

Cung Ngô tối đã lên ngồi cạnh vua.

Lúc hèn, ai chẳng hơn thua,

Khi sang mới biết đời chưa mấy người.

Phấn son gọi kẻ tô, giồi,

Áo là em mặc có người xỏ tay.

Vua yêu càng lắm vẻ hay,

Vua thương, phải trái mặc bay sá gì.

Giặt sa những bạn đương thì;

Cùng xe chẳng được đi về với ta.

Xin van cô ả bên nhà,

Cũng đòi «nhăn mặt» khó mà như nhau.

THÔI HIỆU 崔顥 (704 – 754)

10. Hoàng Hạc lâu 黃鶴樓

昔人已乘黃鶴去

Tích nhân dĩ thừa hoàng hạc khứ,

此地空餘黃鶴樓

Thử địa không dư Hoàng Hạc lâu.

黃鶴一去不復返

Hoàng hạc nhất khứ bất phục phản,

白雲千載空悠悠

Bạch vân thiên tải không du du.

晴川歷歷漢陽樹

Tình xuyên lịch lịch Hán Dương thụ.

芳草萋萋鸚鵡洲

Phương thảo thê thê Anh Vũ châu.

日暮鄉關何處是

Nhật mộ hương quan hà xứ thị?

煙波江上使人愁

Yên ba giang thượng sử nhân sầu.

Gác Hoàng Hạc

Hạc vàng ai cưỡi đi đâu?

Mà đây Hoàng Hạc riêng lầu còn trơ !

Hạc vàng đi mất từ xưa,

Nghìn năm mây trắng bây giờ còn bay.

Hán Dương sông tạnh cây bày.

Bãi xa Anh Vũ xanh dày cỏ non.

Quê hương khuất bóng hoàng hôn,

Trên sông khói sóng cho buồn lòng ai?

Ngày Nay, số 80 (10-10-1937)

LÝ BẠCH 李白 (701-762)

11. Oán tình 怨情

美人捲珠簾

Mỹ nhân quyển châu liêm.

深坐蹙蛾眉

Thâm tọa tần nga my.

但見淚痕濕

Đãn kiến lệ ngân thấp,

不知心恨誰

Bất tri tâm hận thùy.

Buồn vì tình

Người xinh cuốn bức rèm châu.

Ngồi im thăm thẳm nhăn chau đôi mày.

Chỉ hay giọt lệ vơi đầy,

Đố ai biết được lòng này giận ai!

Ngày Nay, số 119 (17.7.1938)

12. Tặng nội 贈內

三百六十日

Tam bách lục thập nhật,

日日醉如泥

Nhật nhật túy như nê.

雖為李白婦

Tuy vi Lý Bạch phụ,

何異太常妻

Hà dị Thái thường thê?

Đưa cho vợ

Ba trăm sáu chục ngày trời,

Ngày ngày say bét như đời con nê.

Vợ chàng Lý Bạch ta kia,

Như ai vợ Thái thường xưa khác gì?

Ngày Nay, số 130 (1.10.1938)

13. Xuân tứ 春思

燕草如碧絲

Yên thảo như bích ti,

秦桑低綠枝

Tần tang đê lục chi.

當君懷歸日

Đương quân hoài qui nhật,

是妾斷腸時

Thị thiếp đoạn trường thì.

春風不相識

Xuân phong bất tương thức,

何事入羅幃

Hà sự nhập la vi.

Ý xuân

Cỏ non xanh biếc vùng Yên,

Cành dâu xanh ngả ở bên đất Tần.

Lòng em đau đớn muôn phần,

Phải chăng là lúc phu quân nhớ nhà.

Gió xuân quen biết chi mà,

Cớ chi lọt bức màn là tới ai?

Ngày Nay, số 78 (26.9.1937)

14. Tống khách qui Ngô 送客歸吳

江村秋雨歇

Giang thôn thu vũ yết,

酒盡一帆飛

Tửu tận nhất phàm phi.

路歷波濤去

Lộ lịch ba đào khứ,

家惟坐臥歸

Gia duy tọa ngọa qui.

島花開灼灼

Đảo hoa khai chước chước,

汀柳細依依

Đinh liễu tế y y.

別後無餘事

Biệt hậu vô dư sự,

還應掃釣磯

Hoàn ưng tảo điếu ky.

Tiễn khách đi về Ngô

Sông thu ngớt hạt mưa tuôn,

Rượu vừa cạn chén, cánh buồm xa bay.

Đường đi trải mấy nước mây,

Ngồi nằm, ai chẳng khó thay đến nhà.

Cây đồi hớn hở ra hoa,

Lăn tăn lá liễu thướt tha bên ngàn.

Xa nhau rồi những thanh nhàn.

Thú chơi quét tấm thạch bàn ngồi câu.

Ngày Nay, số 119 (17.7.1938)

15. Xuân nhật túy khởi ngôn chí 春日醉起言志

處世若大夢

Xử thế nhược đại mộng.

胡為勞其生

Hồ vi lao kỳ sinh?

所以終日醉

Sở dĩ chung nhật túy.

頹然臥前楹

Đồi nhiên ngọa tiền doanh.

覺來眄庭前

Giác lai miện đình tiền.

一鳥花間鳴

Nhất điểu hoa gian minh.

借問此何時

Tá vấn thử hà nhật?

春風語流鶯

Xuân phong ngữ lưu oanh.

感之欲歎息

Cảm chi dục thán tức,

對酒還自傾

Đối tửu hoàn tự khuynh.

浩歌待明月

Hạo ca đãi minh nguyệt.

曲盡已忘情

Khúc tận dĩ vong tình.

Ngày xuân say rượu dậy nói chí mình

Ở đời như giấc chiêm bao

Cái thân còn đó, lao đao làm gì?

Cho nên suốt buổi say lì,

Nằm lăn trước cột, biết gì có ta.

Tỉnh thôi đưa mắt sân nhà.

Một con chim hót bên hoa ngọt ngào.

Hỏi xem: nay đó ngày nào?

Ngày xuân gió mát, vui chào tiếng oanh.

Ngậm ngùi cám cảnh sinh tình,

Nghiêng bầu, mình lại với mình làm vui.

Hát ran, chờ tấm trăng soi,

Thoạt xong câu hát thời rồi đã quên.

Ngày Nay, số 91 (26.12.1937)

16. Tống hữu nhân 送友人

青山橫北郭

Thanh sơn hoành Bắc quách,

白水遶東城

Bạch thủy nhiễu Đông thành.

此地一為別

Thử địa nhất vi biệt.

孤蓬萬里征

Cô bồng vạn lý chinh.

浮雲游子意

Phù vân du tử ý,

落日故人情

Lạc nhật cố nhân tình.

揮手自茲去

Huy thủ tự tư khứ,

蕭蕭班馬鳴

Tiêu tiêu ban mã minh.

Tiễn bạn

Chạy dài cõi Bắc non xanh,

Thành Đông nước chảy quanh thành trắng phau.

Nước non này chỗ đưa nhau

Một xa muôn dặm biết đâu cánh bồng!

Chia phôi khác cả mối lòng,

Người như mây nổi, kẻ trông bóng tà.

Vẫy tay thôi đã rời xa,

Nhớ nhau tiếng ngựa nghe mà buồn teo.

Ngày Nay, số 77 (19.9.1937)

17. Quan san nguyệt 關山月

明月出天山

Minh nguyệt xuất Thiên San,

蒼茫雲海間

Thương mang vân hải gian.

長風幾萬里

Trường phong kỷ vạn lý,

吹度玉門關

Xuy độ Ngọc Môn quan.

漢下白登道

Hán hạ Bạch Đăng đạo,

胡窺青海灣

Hồ khuy Thanh Hải loan.

由來征戰地

Do lai chinh chiến địa,

不見有人還

Bất kiến hữu nhân hoàn.

戍客望邊色

Thú khách vọng biên sắc,

思歸多苦顏

Tư quy đa khổ nhan.

高樓當此夜

Cao lâu đương thử dạ,

歎息未應閑

Thán tức vị ưng nhàn.

Trăng quan san

Vừng trăng ra núi Thiên San,

Mênh mang nước bể mây ngàn sáng soi.

Gió đâu muôn dặm chạy dài,

Thổi đưa trăng sáng ra ngoài Ngọc Môn.

Bạch Đăng quân Hán đóng đồn,

Vụng kia Thanh Hải dòm luôn mắt Hồ.

Từ xưa bao kẻ chinh phu,

Đã ra đất chiến, về ru mấy người?

Buồn trông cảnh sắc bên trời,

Giục lòng khách thú nhớ nơi quê nhà.

Lầu cao, đêm vắng, ai mà,

Đêm nay than thở ắt là chưa nguôi.

18. Thu tịch lữ hoài 秋夕旅懷

涼風度秋海

Lương phong độ thu hải

吹我鄉思飛

Xuy ngã hương tứ phi.

連山去無際

Liên sơn khứ vô tế,

流水何時歸

Lưu thủy hà thời qui

目極浮雲色

Mục cực phù vân sắc,

心斷明月暉

Tâm đoạn minh nguyệt huy.

芳草歇柔豔

Phương thảo yết nhu diệm,

白露催寒衣

Bạch lộ thôi hàn y.

夢長銀漢落

Mộng trường Ngân hán lạc,

覺罷天星稀

Giác bãi thiên tinh hy.

含悲想舊國

Hàm bi tưởng cựu quốc,

泣下誰能揮

Khấp hạ thùy năng huy.

Tối mùa thu nhớ nhà

Lạnh lùng gió vượt bể thu,

Hồn quê theo gió như vù vù bay.

Chạy dài dãy núi liền mây,

Nước trôi trôi mãi, có ngày về chăng?

Đám mây vút mắt xa chừng,

Đứt tươm khúc ruột dưới vừng trăng soi.

Cỏ thơm đẹp mướt thôi rồi,

Áo may mặc rét giục người móc sa!

Giấc mơ rơi dải Ngân hà,

Sao thưa lác đác tỉnh ra khắp trời.

Đoái thương nước cũ ngậm ngùi

Khóc rơi giọt lệ lau chùi đố ai?

19. Kinh Hạ Bi Dĩ kiều hoài Trương Tử Phòng

經下邳圯橋懷張子房

子房未虎嘯

Tử Phòng vị hổ khiếu,

破產不為家

Phá sản bất vi gia.

滄海得壯士

Thương hải đắc tráng sĩ,

椎秦博浪沙

Chùy Tần Bác Lãng sa.

報韓雖不成

Báo Hàn tuy bất thành.

天地皆振動

Thiên địa giai chấn động.

潛匿遊下邳

Tiềm nặc du Hạ Bi.

豈曰非智勇

Khởi viết phi trí dũng.

我來圯橋上

Ngã lai Dĩ kiều thượng,

懷古欽英風

Hoài cổ khâm anh phong.

惟見碧流水

Duy kiến bích lưu thủy,

曾無黃石公

Tằng vô Hoàng Thạch công.

歎息此人去

Thán tức thử nhân khứ,

蕭條徐泗空

Tiêu điều Từ, Tứ không.

Qua cầu Dĩ đất Hạ Bi nhớ Trương Tử Phòng

Thầy Lương hổ chửa ra oai.

Phá tan của cải gia tài sạch không.

Biển xanh được kẻ anh hùng,

Vua Tần, đánh một dùi đồng thử coi.

Cánh đồng Bác Lãng công toi,

Thù Hàn chưa trả đất trời cũng kinh.

Hạ Bi trốn lánh nương mình,

Khôn ngoan mạnh bạo tài tình lắm thay!

Ta nay cầu Dĩ chơi đây

Nhớ ai thiên cổ lòng đầy kính yêu,

Trong veo nước biếc xuôi chiều,

Mà ông Hoàng Thạch đâu nào có đâu.

Than rằng ai đó đi đâu,

Vắng tanh Từ, Tứ để sầu nước non.

Ngày Nay, số 82 (24.10.1937)

20. Sơn trung vấn đáp 山中問答

問予何事棲碧山

Vấn dư hà sự thê bích san?

笑而不答心自閒

Tiếu nhi bất đáp, tâm tự nhàn.

桃花流水窅然去

Đào hoa lưu thủy yểu nhiên khứ,

別有天地非人間

Biệt hữu thiên địa, phi nhân gian.

Trả lời hỏi trong núi

Hỏi ta: Ở núi làm chi?

Thong dong chẳng nói, cười khì cho vui.

Hoa đào theo bẵng nước trôi,

Có riêng trời đất, cõi người đâu đây.

Ngày Nay, số 94 (16-1-1938)

21. Tặng Uông Luân 贈汪倫

李白乘舟將欲行

Lý Bạch thừa chu tương dục hành,

忽聞岸上踏歌聲

Hốt văn ngạn thượng đạp ca thanh.

桃花潭水深千尺

Đào Hoa đàm thủy thâm thiên xích,

不及汪倫送我情

Bất cập Uông Luân tống ngã tình.

Tặng Uông Luân

Sắp đi Lý Bạch ngồi thuyền,

Trên bờ chân giậm, nghe liền tiếng ca

Nước đầm nghìn thước Đào Hoa,

Uông Luân, tình bác tiễn ta sâu nhiều.

Ngày Nay, số 135 (5-11-1938)

22. Tảo phát Bạch Đế thành 早發白帝城

朝辭白帝彩雲間

Triêu từ Bạch Đế thái vân gian,

千里江凌一日還

Thiên lý Giang Lăng nhất nhật hoàn.

兩岸猿聲啼不住

Lưỡng ngạn viên thanh đề bất trụ,

輕舟已過萬重山

Khinh chu dĩ quá vạn trùng san.

Sớm ra đi từ thành Bạch Đế

Sớm ra Bạch Đế thành mây,

Giang Lăng nghìn dặm một ngày về luôn.

Hai bờ tiếng vượn véo von,

Thuyền lan đã vượt núi non vạn trùng

Ngày Nay, số 88 (5-12-1937)

23. Ô dạ đề 烏夜啼

黃雲城邊烏欲棲

Hoàng vân thành biên ô dục thê.

歸飛啞啞枝上啼

Quy phi «á á» chi thượng đề.

機中織錦秦川女

Cơ trung chức cẩm Tần Xuyên nữ.

碧紗如湮隔窗語

Bích sa như yên cách song ngữ.

停梭悵然憶遠人

Đình thoa trướng nhiên ức viễn nhân

獨宿孤房淚如雨

Độc túc cô phòng lệ như vũ.

Quạ kêu đêm

Mây vàng tiếng quạ bên thành,

Nó bay tìm ngủ trên cành nó kêu.

Tần Xuyên cô gái buồng thêu,

Song sa khói tỏa như khêu chuyện ngoài.

Dừng thoi buồn bã nhớ ai,

Phòng không gối chiếc, giọt dài tuôn mưa.

Ngày Nay, số 83 (31-10-1937)

24. Thái liên khúc 採蓮曲

若耶溪傍採蓮女

Nhược Da khê bạng thái liên nữ,

笑隔菏花共人語

Tiếu cách hà hoa cộng nhân ngữ.

日照新倀水底明

Nhật chiếu tân trang thủy để minh,

風飄香袂空中舉

Phong phiêu hương duệ không trung cử.

岸上誰家遊冶郎

Ngạn thượng thùy gia du dã lang,

三三五五映垂楊

Tam tam ngũ ngũ ánh thùy dương.

紫騮嘶入落花去

Tử lưu tê nhập lạc hoa khứ,

見此踟躕空斷腸

Kiến thử trì trù không đoạn trường.

Khúc hát hái sen

Có cô con gái nhà ai,

Hái sen, chơi ở bên ngòi Nhược Da.

Mặt hoa cười cách đóa hoa,

Cùng ai nói nói mặn mà thêm xinh.

Áo quần mặc mới sáng tinh,

Nắng soi đáy nước rung rinh bóng lồng.

Thơm thơ vạt áo gió tung,

Bay lên phấp phới trong không ngạt ngào.

Năm, ba chàng trẻ nhà nào,

Ngựa hồng rặng liễu, bờ cao bóng người.

Ngựa kêu, lần bước hoa rơi,

Đoái trông ai đó, ngậm ngùi tiếc thương.

Ngày Nay, số 89 (10-12-1937)

ĐỖ PHỦ 杜甫 (712-770)

25. Nguyệt dạ 月夜

今夜鄜州月

Kim dạ Phu Châu nguyệt,

閨中只獨看

Khuê trung chỉ độc khan.

遙憐小兒女

Dao liên tiểu nhi nữ,

未解憶長安

Vị giải ức Tràng An.

香霧雲鬟濕

Hương vụ vân hoàn thấp,

清輝玉臂寒

Thanh huy ngọc tý hàn.

何時倚虛幌

Hà thời ỷ hư hoảng,

雙照淚痕乾

Song chiếu lệ ngân can.

Đêm sáng trăng

Châu Phu này lúc trăng soi.

Buồng the đêm vắng riêng coi một mình.

Đoái thương thơ dại đầu xanh,

Tràng An chửa biết đem tình nhớ nhau.

Sương sa thơm ướt mái đầu,

Cánh tay ngọc trắng lạnh màu sáng trong.

Bao giờ tựa bức màn không,

Gương soi chung bóng lệ dòng dòng khô.

Ngày Nay, số 86 (21-11-1937)

26. Đăng Nhạc Dương lâu 登岳陽樓

昔聞洞庭水

Tích văn Động Đình thủy,

今上岳陽樓

Kim thướng Nhạc Dương lâu.

吳楚東南坼

Ngô, Sở đông nam sách,

乾坤日夜浮

Càn khôn nhật dạ phù.

親朋無一字

Thân bằng vô nhất tự,

老病有孤舟

Lão bệnh hữu cô chu

戎馬關山北

Nhung mã quan sơn bắc.

憑軒涕泗流

Bằng hiên thế tứ lưu.

Lên lầu Nhạc Dương

Động Đình nghe tiếng từ xưa,

Nhạc Dương lâu mới bây giờ lên chơi.

Đông nam Ngô, Sở chia hai,

Ngày đêm như thấy đất trời nổi nênh.

Người quen, một chữ vắng tanh,

Tuổi già, mình ốm lênh bênh chiếc thuyền.

Quan san cõi Bắc giặc tràn,

Mái hiên đứng tựa giụa giàn giọt rơi.

Ngày Nay, số 87 (28-11-1937)

27. Tuyệt cú 絕句

兩個黃鸝鳴翠柳

Lưỡng cá hoàng ly minh thúy liễu,

一行白鷺向青天

Nhất hàng bạch lộ thướng thanh thiên.

窗含西嶺千秋雪

Song hàm Tây Lĩnh thiên thu tuyết,

門泊東吳萬里船

Môn bạc Đông Ngô vạn lý thuyền.

Câu tứ tuyệt

Hai cái oanh vàng kêu liễu biếc,

Một hàng cò trắng vút trời xanh.

Nghìn năm tuyết núi song in sắc,

Muôn dặm thuyền Ngô cửa rập rình.

Ngày Nay, số 97 (13-2-1938)

28. Đăng Cao 登高

風急天高猿嘯哀

Phong cấp thiên cao, viên khiếu ai.

渚清沙白鳥飛迴

Chử thanh sa bạch, điểu phi hồi.

無邊落木蕭蕭下

Vô biên lạc mộc tiêu tiêu hạ,

不盡長江滾滾來

Bất tận trường giang cổn cổn lai.

萬里悲秋常作客

Vạn lý bi thu thường tác khách.

百年多病獨登臺

Bách niên đa bệnh độc đăng đài.

艱難苦恨繁霜鬢

Gian nan khổ hận phồn sương mấn,

潦倒新停濁酒杯

Lạo đảo tân đình trọc tửu bôi.

Lên núi

Gió mạnh, trời cao, vượn rúc sầu

Bến trong, cát trắng, lượn đàn âu.

Lào rào lá rụng, cây ai đếm,

Cuồn cuộn sông dài, nước đến đâu.

Muôn dặm quê người thu não cảnh,

Một thân già yếu bước lên lầu.

Khó khăn ngao ngán bao là nỗi,

Rượu uống không ngon chóng bạc đầu.

Ngày Nay, số 79 (3-10-1937)

29. Khúc giang 曲江

朝回日日典春衣

Triều hồi nhật nhật điển xuân y,

每日江頭盡醉歸

Mỗi nhật giang đầu tận túy qui.

酒債尋常行處有

Tửu trái tầm thường hành xứ hữu,

人生七十古來稀

Nhân sinh thất thập cổ lai hi.

穿花蛺蝶深深見

Xuyên hoa giáp điệp thâm thâm hiện,

點水蜻蜓款款飛

Điểm thủy thanh đình khoản khoản phi.

傳語風光共流轉

Truyền ngữ phong quang cộng lưu chuyển,

暫時相賞莫相違

Tạm thời tương thưởng mạc tương vi.

Trên sông Khúc

Khỏi bệ vua ra, cố áo hoài,

Bên sông say khướt, tối lần mai.

Nợ tiền mua rượu đâu không thế,

Sống bảy mươi năm đã mấy người?

Bươm bướm luồn hoa phơ phất lượn.

Chuồn chuồn giỡn nước lửng lơ chơi.

Nhắn cho: quang cảnh thường thay đổi,

Tạm chút chơi xuân kẻo nữa hoài.

Ngày Nay, số 90 (19-12-1937)

SẦM THAM 岑參 (715-770)

30. Sơn phòng xuân sự 山房春事

梁園日暮亂飛鴉

Lương viên nhật mộ loạn phi nha,

極目蕭條三兩家

Cực mục tiêu điều tam lưỡng gia.

庭樹不知人去盡

Đình thụ bất tri nhân khứ tận,

春來還發舊時花

Xuân lai hoàn phát cựu thì hoa

Cảnh xuân nhà trên núi

Trời tối vườn Lương quạ lượn lờ,

Nhà đâu vút mắt, nóc lưa thưa.

Cây xuân chẳng biết người đi hết,

Xuân đến hoa còn nở giống xưa.

CAO THÍCH 高適 (702-765)

31. Vịnh sử 詠史

尚有綈袍贈

Thượng hữu đề bào tặng,

應憐范叔寒

Ưng lân Phạm Thúc hàn.

不知天下士

Bất tri thiên hạ sĩ,

猶作布衣看

Do tác bố y khan.

Vịnh sử

Áo bông còn có cho nhau,

Cảm thương chàng Phạm bấy lâu lạnh lùng.

Cõi đời chẳng biết anh hùng,

Vẫn coi nhau thể bần cùng khố dây.

Ngày Nay, số 111 (22.5.1938)

32. Biệt Đổng Đại 別董大

十里黃雲白日曛

Thập lý hoàng vân bạch nhật huân,

北風吹雁雪紛紛

Bắc phong xuy nhạn tuyết phân phân.

莫愁前路無知己

Mạc sầu tiền lộ vô tri kỷ,

天下誰人不識君

Thiên hạ thùy nhân bất thức quân?

Tương biệt với Đổng Đại

Mười dặm vàng pha bóng nhật vân,

Nhàn xuôi gió bấc tuyết bay nhanh.

Chớ buồn nẻo trước không tri kỷ.

Thiên hạ ai người chẳng biết anh!

Ngày Nay, số 88 (5.12.1937)

GIẢ CHÍ 賈至 (718-772)

33. Tống Lý Thị lang phó Thường Châu

送李侍郎赴常州

雪晴雲散北風寒

Tuyết tình vân tán bắc phong hàn,

楚水吳山道路難

Sở thủy Ngô sơn đạo lộ nan.

今日送君須盡醉

Kim nhật tống quân tu tận túy;

明朝相憶路漫漫

Minh triêu tương ức lộ man man.

Tiễn Lý Thị lang đổi tới Thường Châu

Tuyết tạnh mây tan gió lọt da,

Non sông Ngô Sở, nỗi đường xa.

Lúc này đưa bác nên say tít,

Tình nặng đường xa buổi sáng ra.

Ngày Nay, số 84 (7.11.1937)

TRƯƠNG VỊ 張謂

34. Hồ trung đối tửu tác

湖中對酒作

夜坐不厭湖上月

Dạ tọa bất yếm hồ thượng nguyệt,

晝行不厭湖上山

Trú hành bất yếm hồ thượng san.

眼前一樽又常滿

Nhãn tiền nhất tôn hựu thường mãn,

心中萬事如等閒

Tâm trung vạn sự như đẳng nhàn.

主人有黍萬餘石

Chủ nhân hữu thử vạn dư thạch,

濁醪數斗應不惜

Trọc giao sổ đẩu ưng bất tích.

即今相對不盡歡

Tức kim tương đối bất tận hoan,

別後相思復何益

Biệt hậu tương tư phục hà ích.

茱萸灣頭歸路賒

Thù du loan đầu qui lộ xa,

願君且宿黃公家

Nguyện quân thả túc Hoàng công gia.

風光若此人不醉

Phong quang nhược thử, nhân bất túy,

參差辜負東園花

Sâm si cô phụ đông viên hoa.

Trong hồ cùng nhau uống rượu

Ngồi đêm chẳng chán trăng hồ,

Ngày đi chẳng chán quanh hồ núi non.

Một chai trước mắt đầy luôn,

Trong lòng muôn nỗi lo buồn bỏ qua.

Chủ nhân thóc nếp đầy nhà,

Rượu nồng mấy gáo ắt là tiếc chi?

Cùng nhau nay chẳng hả hê,

Nhớ nhau lúc khác ích gì nữa ai?

Thù du về bến xa xôi,

Xin ai ở lại ngủ chơi ông Hoàng

Chẳng say cũng phí phong quang,

Vườn đông luống để bẽ bàng cho hoa.

Ngày Nay, số 93 (9.1.1938)

TIỀN KHỞI 錢起 (722-780)

35. Giang hành 江行

睡穩葉舟輕

Thụy ổn diệp chu khinh,

風微浪不驚

Phong vi lãng bất kinh.

任君蘆葦岸

Nhậm quân lô vi ngạn,

終夜動秋聲

Chung dạ động thu thanh.

Đi trên sông

Ngủ yên trong chiếc thuyền con,

Gió hiu hiu thổi, sóng rờn rờn đưa.

Mặc đâu lau sậy bên bờ,

Suốt đêm động rộn tha hồ tiếng thu.

Ngày Nay, số 122 (7.8.1938)

VI ỨNG VẬT 韋應物 (736-780)

36. Thính giang địch, tống Lục Thị ngự 聽江笛送陸侍御

遠聽江上笛

Viễn thính giang thượng địch,

臨觴一送君

Lâm trường nhất tống quân.

還愁獨宿夜

Hoàn sầu độc túc dạ,

更向郡齋聞

Cánh hướng quận trai văn.

Nghe sáo sông, tiễn quan Thị ngự họ Lục

Xa nghe tiếng sáo trên sông,

Một phen cất chén rượu nồng đưa nhau.

Nghĩ cho đêm vắng thêm sầu,

Riêng ai tiếng ấy bên lầu lại nghe.

Ngày Nay, số 122 (7.8.1938)

CÁP GIA VẬN 蓋嘉運

37. Y Châu ca 伊州歌

打起黃鶯兒

Đả khởi hoàng oanh nhi,

莫教枝上啼

Mạc giao chi thượng đề.

啼時驚妾夢

Đề thời kinh thiếp mộng,

不得到遼西

Bất đắc đáo Liêu Tê.

Khúc hát Y Châu

Đập cho mất cái vàng anh,

Chẳng cho nó ở trên cành nó kêu.

Nó kêu tỉnh giấc chiêm bao,

Liêu Tây chẳng được em theo đến chàng.

LÝ ĐOAN 李端

38. Bái tân nguyệt 拜新月

開簾見新月

Khai liêm kiến tân nguyệt,

即便下階拜

Tức tiện há giai bái.

細語人不聞

Tế ngữ nhân bất văn,

北風吹裙帶

Bắc phong xuy quân đái.

Vái trăng mới

Mở rèm thấy tấm trăng non,

Thềm trên bước xuống vái luôn trăng này.

Khẽ lời khấn chẳng ai hay,

Thoảng cơn gió bấc thổi bay dải quần

Ngày Nay, số 117 (3.7.1938)

LIỄU TÔNG NGUYÊN 柳宗元 (773-819)

39. Giang tuyết 江雪

千山鳥飛絕

Thiên sơn điểu phi tuyệt.

萬徑人蹤滅

Vạn kính nhân tung diệt.

孤舟簑笠翁

Cô chu toa lạp ông,

獨釣寒江雪

Độc điếu Hàn Giang tuyết.

Tuyết trên sông

Nghìn non mất bóng chim bay,

Muôn con đường tắt dấu giày tuyệt không.

Kìa ai câu tuyết bên sông,

Áo tơi, nón lá, một ông thuyền chài.

Ngày Nay, số 92 (2.1.1938)

40. Ngư ông 漁翁

漁翁夜傍西巖宿

Ngư ông dạ bạng tây nham túc

曉汲清湘燃楚燭

Hiểu cấp thanh Tương nhiên Sở trúc.

煙銷日出不見人

Yên tiêu nhật xuất bất kiến nhân,

欸乃一聲山水綠

Ái nãi nhất thanh sơn thủy lục.

迴看天際下中流

Hồi khan thiên tế hạ trung lưu,

巖上無心雲相逐

Nham thượng vô tâm vân tương trục.

Ông lão thuyền câu

Thuyền câu ngủ ghé non tây,

Dòng Tương, tre Sở sáng ngày nấu ăn,

Khói tan trời nắng vắng tanh,

Tiếng vang nước biếc non xanh một chèo.

Xuôi dòng ngoảnh lại trời cao,

Đầu non mấy đám mây theo lững lờ.

Ngày Nay, số 113 (5.6.1938)

LƯU VŨ TÍCH 劉禹錫 (772-842)

41. Ô Y hạng 烏衣巷

朱雀橋邊野草花

Chu Tước kiều biên dã thảo hoa.

烏衣巷口夕陽斜

Ô Y hạng khẩu tịch dương tà.

舊時王謝堂前燕

Cựu thời Vương Tạ đường tiền yến.

飛入尋常百姓家

Phi nhập tầm thường bách tính gia.

Ngõ Ô Y

Bên cầu Chu Tước cỏ hoa,

Ô Y đầu ngõ, bóng tà tịch dương.

Én xưa nhà Tạ, nhà Vương,

Lạc loài đến chốn tầm thường dân gia.

Ngày Nay, số 94 (16-1-1938)

( to be continued )