Nguyễn Xuân Nghĩa : Mỹ-Nga Nháng Lửa

Mâu thuẫn Nga Mỹ ở một nơi bất ngờ

          * Bật lại bang giao và bật lên khí đốt *

Như một tay mơ chính hiệu, Tổng thống Barack Obama tin vào sự sùng bái mà truyền thông cánh tả dành cho ông, tưởng rằng mình mở ra một kỷ nguyên mới, và như một đấng Cứu Thế sẽ đẩy lui thủy triều. Tuần này, ông bắt đầu thấy ra một sự thật khác.

Sự thật đó không là những lụp chụp với hồ sơ Syria (xin đọc bài "Obama, Syria và Silly-A - Nghịch lý Obama, vũng lội Syria và Liên bang Nga cười cười" trên cột báo này vào tuần trước). Nghĩ rằng dư luận đã quên lời phát biểu dõng dạc hùng hồn của mình vào ngày 20 Tháng Tám năm ngoái, ông chối bỏ rằng mình không vẽ "lằn ranh đỏ" cho chế độ độc tài Bashar al Assad của Syria. Họp báo tại Stockholm bên Thủ tướng Thụy Điển, ông biện bạch là chính "thế giới và Quốc hội Hoa Kỳ" mới vạch ra giới hạn này, nên bây giờ có nhiệm vụ chứng tỏ sự khả tín khi chế độ al Assad sử dụng võ khí hóa học chống lại thường dân.

Nhưng sự bất nhất và dập dừng đó về chuyện Syria đang là thời sự nóng. Nhưng tình chất tài tử của Tổng thống Obama phải được thấy từ trước, trong quan hệ với Liên bang Nga.

Nó đang kết trái tại Thượng đỉnh G-20 ở St. Petersburg: thời sự quốc tế chú ý đến việc Tổng thống Mỹ không có cuộc tiếp xúc song phương với Tổng thống Vladimir Putin của Nga mà lại gặp các tổ chức ngoài chính phủ (NGOs) và những đoàn thể tranh đấu cho nhân quyền tại Nga. Mục đích có thể là để gây khó cho chính quyền Putin.

Chúng ta trở lại nguyên ủy để hiểu ra những mâu thuẫn trong quan hệ Nga-Mỹ mà Obama không thấy, hoặc tưởng rằng mình sẽ vượt qua.

***

Sau khi đắc cử năm 2008 và vừa nhậm chức vào đầu năm 2009, Chính quyền Obama có sáng kiến gọi là chiến lược, đó là cải thiện quan hệ Mỹ-Nga. Họ dùng một khái niệm vật lý là bật lại cái nút, reset the button.

Về ngôn từ, Phó Tổng thống Joe Biden đã nói sai việc cải thiện này thành "reset" rồi bộ Ngoại giao của Hilary Clinton còn dịch sai ("reset" mà in thành "reload") trên cái hộp bà tặng người tương nhiệm là Ngoại trưởng Sergey Lavrov của Nga. Nhưng chuyện quan trọng không là ngôn từ hay tự vựng mà là nội dung. Obama muốn san bằng mâu thuẫn với Liên bang Nga trong tám năm cầm quyền của George W. Bush, để trở về trước khi có vụ khủng bố 9-11. 

 Bật lại cái nút hay lên đạn?

Là tay mơ còn đang "phát triển cộng đồng", Obama không nhìn ra một chuyển động lớn từ khi Liên bang Xô viết sụp đổ năm 1991. Xin hãy tóm lược ở đây....

Khi Chiến tranh lạnh kết thúc, các nước Trung Âu và Đông Âu đều thoát khỏi quỹ đạo Xô viết. Họ vừa xây dựng dân chủ vừa hội nhập với Âu Châu, khi ấy còn gọi là Tây Âu, sau này mới thành Liên hiệp Âu châu. Chính quyền Bill Clinton có góp phần chuyển hóa này khi đẩy lá chắn của Minh ước NATO về hướng Đông, đằng sau là các cuộc cách mạng dân chủ muôn màu.

Nhưng nhìn theo con mắt của lãnh đạo Moscow thì đấy là thu hẹp vùng ảnh hưởng của Nga, điển hình là việc Hoa Kỳ can thiệp vào cuộc nội chiến tại Liên bang Nam Tư và vùng Balkans rồi NATO còn tấn công Cộng hoà Serbia, một đồng minh truyền thống của Nga, để cứu dân Hồi giáo tại Kosovo và Âu Châu đòi giành quyền độc lập cho Kosovo....

Bị khủng hoảng trong 10 năm "hậu Liên Xô", Liên bang Nga đành thúc thủ trước thế lực độc bá của Hoa Kỳ. Và chỉ hồi phục từ khi Vladimir Putin lên làm Thủ tướng năm 1999 rồi Tổng thống trong hai nhiệm kỳ, 2000-2008. Dựa trên lợi thế năng lượng lên giá, Putin muốn chinh phục lại vùng ảnh hưởng Xô viết, thực tế là đẩy lui trào lưu dân chủ trong các nước Đông Âu cũ và cản trở sự bành trướng của Liên Âu.

Mâu thuẫn Đông-Tây lại tái diễn.

Dù mắc bận với cuộc chiến chống khủng bố ngay trong năm vừa nhậm chức là 2001, Tổng thống Bush vẫn công nhận sự sai lầm và trách nhiệm của Hoa Kỳ khi bán đứng Đông Âu cho Liên bang Xô viết sau Thế chiến II. Đầu năm 2002, Bush hủy bỏ Hiệp ước ABM (hỏa tiễn chống phi đạn) đã ký kết với Liên Xô từ năm 1972 để giành quyền phát triển hệ thống phòng thủ chống hỏa tiễn đạn đạo (ballistic missile). Ông muốn duy trì động lượng hay cái trớn (momentum) của làn sóng dân chủ do vị tiền nhiệm tiến hành, rồi đưa ra kế hoạch bảo vệ Đông Âu bằng lá chắn chiến lược BMD (ballistic missile defense).

Cụ thể là một hệ thống thám báo đặt tại Cộng hoà Tiệp nối kết với dàn hỏa tiễn thiết trí tại Ba Lan. Tiếng là để phát giác và ngăn chặn hỏa tiễn từ Iran mà thực tế là để phòng ngự Đông Âu. Nếu Nga thấy ngại thì phải gây áp lực với Iran, chứ không thể cùng Trung Quốc giải vây và bao che cho các Giáo chủ cực đoan ở Tehran.

Phần mình, ổn định xong nội tình và củng cố được quyền lực, Putin bắt đầu tổng phản công.

Năm 2008, khi Âu Châu và Hoa Kỳ vừa bị khủng hoảng là Nga dùng võ lực tấn công Cộng hoà Georgia (ngày tám Tháng Tám, 2008) rồi gây áp lực về năng lượng với Cộng hòa Ukraina từ đầu năm 2009. Sau đó, Putin còn đưa ra sáng kiến thiết lập hệ thống quan thuế tự do từ Âu Châu tới Á Châu: nếu các nước dân chủ có Liên Âu European Union thì Nga sẽ có Eurasian Custom Union, kéo dài từ rặng Urals tới Viễn Đông và bao trùm lên Trung Á.

Đấy là lúc Obama lên nhậm chức với chiến lược cải thiện quan hệ Mỹ-Nga.

Đầu năm 2009, tại Thượng đỉnh G-20 ở London hai Tổng thống Obama và Dmitri Medvedev đã thông báo một trang sử mới trong quan hệ giữa hai nước. Cụ thể đảo ngược quyết định của Bush và tháo gỡ hệ thống phòng thủ BMD khiến các nước Đông Âu ngao ngán là lại bị Mỹ phản bội. Nhiều người đã quên lời than của cố Tổng thống Václav Havel về vụ này.

Ông Obama còn thương thuyết lại Hiệp ước START sắp mãn hạn và kêu gọi Nga khuyên giải Iran từ bỏ kế hoạch chế tạo võ khí hạch tâm. Mà không kết quả. Những ai mắc chứng Obamê mà hoài nghi chuyện ấy thì có thể vào trang nhà của Phủ Tổng thống đọc lại những giấc mơ màu hồng của Obama với Medvedev.

Vì hạn định của Hiến pháp Nga thời Yeltsin, Putin phải lui về làm Thủ tướng sau hai nhiệm kỳ Tổng thống (2000-2008) nhưng vẫn thực sự là lãnh tụ của Tổng thống Medvedev. Suốt bốn năm liền của Medvedev và từ đầu năm 2012, khi Putin trở về làm Tổng thống, Nga liên tục có thái độ gây hấn với Hoa Kỳ, kể cả bằng oanh tạc cơ Tu-95B và tiềm thủy đĩnh hạng Akula ở ngoài khơi Alaska, trong vùng Vịnh Mễ Tây Cơ và trên lãnh hải của đảo Guam.

Trên toàn cầu, Nga triệt để cấu kết với các chế độ hung đồ như Trung Quốc, Iran, Syria hay Cuba và Venezuela để giảm thiểu ảnh hưởng của Hoa Kỳ. Vậy mà khi tái tranh cử năm 2012, Obama vẫn nhờ Medvedev nhắn thầm với Putin, rằng sau khi thắng cử, ông sẽ "có khả năng linh động hơn"!

Kết quả thì Barack Obama được Putin trả ơn bằng cái tát: Nga cho Edward Snowden tỵ nạn chính trị sau khi bị nhà chức trách Hoa Kỳ truy nã về tội tiết lộ bí mật quốc gia. Vì biến cố đó mà Obama phải hủy cuộc họp riêng với Putin tại Thượng đỉnh G20 và đi gặp đối lập khi hệ thống quyền lực của Putin đã có dấu hiệu rạn nứt ở bên trong.

***

Người ta có thể bình luận dài dòng về mâu thuẫn Mỹ-Nga. Sau đây là vài nét chính.

Với rất nhiều nhược điểm - như chủ quan, phóng túng, hết hồ hởi sảng lại hốt hoảng bậy - Hoa Kỳ có chế độ dân chủ. Đây là "chế độ ít tệ nhất trong các giải pháp chính trị mà loài người đã thử nghiệm", ý của Winston Churchill. Ngược lại, Nga vẫn duy trì ách độc tài, tham nhũng thì chẳng thua gì thời Yeltsin, mà chuyên chế gấp bội, với thế lực của Putin được xây dựng trên hệ thống quốc doanh về năng lượng và chiến dịch bóp chết quyền tự do báo chí cùng đòn phép bức hại đối lập.

Khác biệt ấy khiến Hoa Kỳ vẫn là niềm hy vọng cho các nước khát khao dân chủ trên thế giới, còn Nga thì là đồng minh bảo trợ các chế độ chuyên quyền. Cùng với Bắc Kinh, Moscow tận dụng quyền phủ quyết trong Hội đồng Bảo an Liên hiệp quốc để chặn mọi quyết định của Hoa Kỳ và các nước Tây phương và để bảo vệ các chế độ độc tài.

Một mâu thuẫn thứ hai thuộc về kinh tế và chính trị.

Trong khi Hoa Kỳ mở rộng sáng kiến xây dựng chiến lược hợp tác Xuyên Thái Bình Dương TPP và thương thuyết hiệp định tự do mậu dịch với Liên Âu thì Nga phát triển hệ thống tự do mậu dịch Âu-Á như đã nói ở trên. Năm 2008, khi Thụy Điển và Ba Lan đề nghị kế hoạch đối tác (Eastern Partneship) giữa Liên Âu với các nước Đông Âu, như Belarus, Ukraina, Moldova, Georgia, Armenia và Azerbaijan, Putin bèn ra sức ngăn cản bằng kế hoạch quan thuế Âu-Á.

Được gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới WTO từ năm ngoái, Nga tiếp tục vi phạm quy định của WTO và gây áp lực kinh tế với các nước Đông Âu để tách họ khỏi Liên Âu và trở về quỹ đạo Xô viết cũ. Chẳng những vậy, Putin tận dụng võ khí năng lượng để chia rẽ các nước Tây Âu với Đông Âu như đã thấy từ đầu năm 2009: Nga phong toả khí đốt bán cho Ukraina làm các nước Tây Âu khốn đốn và đòi Ukraina phải nhượng bộ Moscow.

Chiến lược hơn vậy, Putin còn muốn kéo nước Đức vào thế trung lập, thậm chí thỏa hiệp với Moscow để có thể mua khí đốt của Nga. Người ta không quên là ngay sau khi Putin tấn công Georgia năm 2008, Thủ tướng Đức là Angela Merkel đã lập tức bay qua Moscow hoà giải, trước phản ứng khó chịu của hai Tổng thống Bush và Nicolas Sarkozy của Pháp.

Nhưng thật ra, mâu thuẫn quan trọng nhất giữa Hoa Kỳ và Liên bang Nga nằm trong một lãnh vực sinh tử của Nga, và bên ngoài chánh sách của Obama. Đó là năng lượng.

***

Liên bang Nga của Putin chỉ là một nước chậm tiến, sống nhờ sản xuất và xuất cảng năng lượng. Khu vực dầu khí chiếm tới 30% Tổng sản lượng, đem lại phân nửa ngân sách của Putin và 70% xuất cảng của Nga. Nhưng từ khi lãnh đạo, Putin dùng năng lượng làm võ khí và còn cả tin vào một chiều hướng lâu dài là năng lượng lên giá. Cũng vì vậy, kinh tế Nga lệ thuộc vào dầu thô và khí đốt, mà khu vực năng lượng lại tụt hậu nhờ được bảo vệ và giữ thế độc quyền.

Trong khi đó, vì giá dầu khí tăng vọt, thị trường tại Hoa Kỳ đã lặng lẽ tính kiểu khác.

Không chỉ nâng hiệu suất tiêu thụ, tốn ít hơn mà được nhiều hơn để giảm số cầu, kỹ nghệ năng lượng Mỹ  còn cải tiến khả năng sản xuất để nâng số cung.

Họ đào dọc rồi xoay ngang và bơm dung dịch với áp suất cực mạnh vào đá phiến để gạn ra dầu khí và áp dụng công nghệ mới để chế tạo khí lỏng có khả năng vận chuyển tiện lợi hơn. Kết quả là Hoa Kỳ bỗng dưng thành đại gia sản xuất năng lượng với triển vọng là một nước xuất cảng đáng kể. Không những vậy, qua các dự án liên doanh và hợp tác, Hoa Kỳ còn quảng bá kỹ thuật mới cho các nước Tây phương.

Họ không còn bị khối OPEC hay các nước Trung Đông bắt bí về năng lượng mà còn đe dọa thị trường xuất cảng của Nga và giúp Âu Châu có dầu, khí, và cả than đá, để khỏi bị Putin xử ép.

Trận đánh Mỹ-Nga về dầu khí mới là hồ sơ còn đáng kể hơn chuyện Syria hay Geogia, Ukraina....

Tuần qua, một ông trùm về năng lượng của Nga báo động rằng "các doanh nghiệp quốc tế đang có âm mưu phá hoại khu vực năng lượng và làm kinh tế của Nga bị tê liệt". Chủ tịch Igor Sechin của tập đoàn quốc doanh Rosneft không là tài phiệt ôm tiền trong quỹ đạo Putin, mà là người cầm đầu phe "siloviki" gồm các thế lực an ninh và quân sự bảo thủ nhất chung quanh Putin, và từng là Phó Thủ tướng và cố vấn thân tín cho Putin. Lý do báo động là vì tổ hợp ExxonMobile của Mỹ vừa tạm ngưng thực hiện một dự án khí lỏng cho Nga. 

Đấy chỉ là chi tiết nhỏ phản ảnh vấn đề lớn.

Trong cả chục năm, Putin củng cố và bảo vệ thế độc quyền của các tập đoàn năng lượng nhà nước. Nhưng thế độc quyền mới gây lụn bại, như đã thấy tại Iran, Venezuela, Việt Nam hay Trung Quốc. Và ngày nay hệ thống tụt hậu này của Nga cần học hỏi công nghệ hiện đại của các nước Tây phương. Khi Putin gây khó cho các nước Tây phương thì mới thấy khí bốc lên đầu....

Chi tiết ly kỳ là Chính quyền Obama đã đi bên lề cuộc cách mạng về công nghệ năng lượng của Hoa Kỳ, có lúc còn muốn cản trở vì áp lực của cánh tả là để bảo vệ môi sinh.... Lần này, Tổng thống Mỹ sẽ ngẩn ngơ trước thế lực của nước Mỹ và sự hậm hực của Putin.  

Chính sách "reset" của ông rất vần với rỉ sét!

Source : Việt Báo / Dainamax Tribune

 

Nói tiếp về ý tưởng cơm 2.000 đồng

Trường Yên

Gửi cho BBCVietnamese.com từ Hà Nội

Cập nhật: 10:02 GMT - thứ bảy, 7 tháng 9, 2013 

 

Nhiều quán cơm 2000 đồng như của 'Người tôi cưu mang' đã xuất hiện

Bài viết “Một góc nhìn về cơm 2000 đồng” của tác giả Nguyễn Quảng đăng trên BBC ngày 5/9/2013 đã nhận được nhiều ý kiến khác nhau của dư luận.

Những ý kiến đồng tình cho rằng, bài viết đã phân tích ra những hệ lụy xã hội như ảnh hưởng đến những người bán “cơm bình dân”, tạo điều kiện cho những kẻ “chăn thầu ăn mày” càng giàu thêm, làm tăng tỷ lệ di dân cơ học từ nông thôn vào thành thị, cổ vũ tính ỷ lại của dân nghèo,…
Ngược lại, những ý kiến phản đối lại cho rằng, bài viết có một góc nhìn hạn hẹp, chà đạp lên giá trị “từ thiện” của những người tổ chức cơm 2.000 đồng, quay lưng lại với những giá trị truyền thống “thương người như thể thương thân” của người Việt.
Để rộng đường dư luận, bài viết này sẽ phân tích vấn đề trên ở một góc nhìn khác.
Từ thiện hay kinh doanh
Cơm 2.000 đồng xuất phát từ ý tưởng của một nhóm người thiện nguyện, kêu gọi sự đóng góp của các tổ chức, cá nhân hảo tâm để cung cấp một bữa ăn miễn phí cho người nghèo.
Người Việt thường có câu: “Đói cho sạch, rách cho thơm”. Có lẽ nhìn nhận rõ vấn đề trên, nên những nhóm thiện nguyện đưa ra mức giá 2000.đồng để những người nghèo không bị mặc cảm theo kiểu “bố thí” khi nhận những xuất cơm từ thiện như thế.
Ý tưởng cơm 2.000 đồng không mới. Đã từ lâu, tại một số chùa và tu viện đã có những bữa ăn miễn phí cho người nghèo, chủ yếu vào các ngày cuối tuần. Những người thiện nguyện góp tiền, gạo, công sức để tổ chức nấu những bữa cơm miễn phí. Cũng có những nhóm thiện nguyện góp tiền nấu cơm và phát cho những bệnh nhân nghèo ở các bệnh viện.
Như vậy có thể thấy, cơm 2.000 không phải là một ý tưởng kinh doanh, càng không phải là một ý tưởng từ thiện mới mẻ.
Những nhóm thiện nguyện tổ chức bán cơm 2.000 đồng với mục tiêu không chỉ giới hạn những bữa ăn miễn phí cuối tuần tại các chùa, không chỉ giới hạn những xuất cơm miễn phí cho các bệnh nhân nghèo trong xã hội. Mà họ muốn đưa mô hình này nhân rộng ra xã hội, giúp những người nghèo khác có những bữa ăn “gần như” miễn phí hàng ngày, với mức giá mang tính tượng trưng: 2.000 đồng. Đồng thời, việc trả 2.000 đồng để mua một suất cơm cũng có ý nghĩa để những người nghèo được ăn cơm đóng góp vào để có thêm nhiều suất cơm cho những người nghèo khác.

Như vậy, có thể thấy, cơm 2.000 đồng không phải là một phương thức kinh doanh. Đây là một chương trình từ thiện của những người thiện nguyện với mong muốn có một sự sẻ chia với những người nghèo trong xã hội như truyền thống “lá lành đùm lá rách” của dân tộc ta.
Có hay không hệ lụy xã hội
Bài viết của tác giả Nguyễn Quảng nêu lên những hệ lụy của hình thức “kinh doanh” cơm 2.000 đồng. Tác giả cho rằng cơm 2.000 đồng “bán phá giá” và ảnh hưởng đến những người bán cơm bình dân khác. Tiếp tay cho những kẻ chăn thầu ăn mày làm giàu trên thân xác của trẻ em ăn xin. Khuyến khích người dân lao động phổ thông từ nông thôn tràn vào đô thị. Đồng thời, tạo ra tính ỷ lại của người nghèo khi đã có những người khác “bao cấp”.
Bất kỳ một hoạt động nào trong xã hội, mà đặc biệt những hoạt động liên quan đến người nghèo đều có tính tích cực và mặt hạn chế của nó. Không riêng gì xã hội Việt Nam, mà các quốc gia tiên tiến trên thế giới cũng không ngoại lệ. Những đô thị phồn hoa như Paris, New York hay Tokyo không phải là không có những người nghèo và những khu nhà ổ chuột.
Rõ ràng, mục đích của cơm 2.000 đồng là làm từ thiện như đã nêu ở trên. Những người thiện nguyện không có ý định cạnh tranh kinh doanh với những người bán cơm bình dân. Họ cũng không tiếp tay cho những kẻ chăn thầu ăn mày, cũng không muốn tạo ra tính ỷ lại của người nghèo.
Những thành phố lớn như Sài Gòn hay Hà Nội, luôn có hàng triệu người lao động. Nghĩa là trưa nào cũng có hàng triệu suất cơm được bán ra. Với vài cửa hàng cơm 2.000 đồng, mỗi cửa hàng bán tối đa 200 suất cơm/ngày , nghĩa là chương trình này chỉ cung cấp khoảng 1.000 suất cơm mỗi ngày. Có hay không sự ảnh hưởng đến những người bán cơm bình dân khác, chắc độc giả tự đánh giá được.

Đối với những kẻ chăn thầu ăn mày, những kẻ có thể nói là thất đức nhất trong xã hội, vì chúng kiếm tiền trên thân xác của những trẻ em vô tội. Chúng là những tội phạm của xã hội mà chúng ta cần phải lên án và trừng trị. Thay bằng việc phê phán cơm 2.000 đồng giúp cho chúng tiết kiệm được 18.000 đồng từ bữa trưa của đứa trẻ, hãy làm một điều gì đó có ý nghĩa hơn để loại bỏ những kẻ này trong xã hội, để những trẻ em thay vì đi ăn mày được đi học, được vui chơi như những trẻ em khác.
Đối với những người lao động nghèo, đành rằng những người nghèo có tính ỷ lại. Nhưng sự ỷ lại không phải vì họ không cố gắng, mà là họ không thể cố gắng. Khi mà họ không có tri thức, không có nghề nghiệp, không có phương tiện và công cụ lao động,… thì sự cố gắng của họ có đem lại hiệu quả gì không? Đồng thời, cũng cần nhìn nhận rằng, sự ỷ lại của họ một phần được hình thành từ sự quản lý tập trung bao cấp duy ý chí trước đây và thậm chí ngay cả hiện tại.
Như vậy, những hệ lụy xã hội nêu trên nếu không có cơm 2.000 đồng vẫn đã và đang tồn tại. Vấn đề cần quan tâm là những yếu kém của cơ chế quản lý nhà nước và những định hướng nhận thức xã hội dẫn đến tồn tại những vấn nạn xã hội chứ không nên đổ lỗi cho một chương trình từ thiện có ý nghĩa như cơm 2.000 đồng.
Và những trăn trở!
Không chỉ riêng Việt Nam có cơm 2.000 đồng, mà nhiều quốc gia tiên tiến trên thế giới cũng có những chương trình tương tự. Chẳng hạn những nhà trọ miễn phí cho dân lang thang, hay những chương trình phát đồ ăn miễn phí cho người nghèo.
Có điều, ở những nước phát triển, những chương trình giúp đỡ người nghèo, người lang thang cơ nhỡ không “bị” những người không nghèo, có nhà có cửa lợi dụng.
Đó cũng chính là điều mà tác giả Nguyễn Quảng áp đặt quan điểm cơm 2.000 đồng là một hình thức kinh doanh, bởi vì những kẻ có tiền sẵn sàng nhảy vào tranh suất cơm 2.000 với những người rất nghèo, cần có sự giúp đỡ.
Xã hội đã kịch liệt lên án những hành vi như thế khi có những kẻ đi xe SH vào ăn cơm 2.000 đồng ở quán mệ Hiếu (Tp. Huế), hay những nhân viên văn phòng chen nhau mua suất cơm 2.000 đồng ở Sài Gòn. Ngay cả những người thực hiện chương trình cơm 2.000 đồng và những người tài trợ, đóng góp cũng thấy bất bình vì lòng tốt của họ bị lạm dụng.

Câu hỏi đặt ra, tại sao ở Việt Nam lại có những điều xấu đến thế?
Có lẽ, do trải qua những thời kỳ rất khó khăn về kinh tế, nên trong tâm thức của một bộ phận không nhỏ người Việt luôn bị ám ảnh, và thói quen cố “giành” bằng được miếng ăn mà không mất công sức đã thành một bản năng của họ.
Cũng có lẽ, do ám ảnh cái nghèo, nên một bộ phận không nhỏ cố làm giàu bằng mọi giá, kể cả tranh suất cơm 2.000 đồng của những người thực sự nghèo và cần sự giúp đỡ để dư ra 18.000 đồng làm giàu cho bản thân.
Cũng có lẽ, sự vô cảm và ích kỷ của một bộ phận không nhỏ người Việt. Họ sẵn sàng lạm dụng lòng tốt của những người thiện nguyện, sẵn sàng giành giật suất ăn 2.000 đồng mà họ không phải là đối tượng để bán, cũng như có hàng trăm người nghèo thực sự đang đứng chờ mua suất cơm ấy, và cũng như trong túi họ có đủ tiền để đi ăn nhà hàng.
Những kẻ đi xe SH, những kẻ có đủ tiền đi ăn nhà hàng,… lại lao vào tranh cướp một suất ăn từ thiện 2.000 đồng của người nghèo, chắc chắn không có một chút “liêm sỉ” nào cả. Cũng chính những kẻ đó làm mất đi tính nhân đạo của xã hội đối với chương trình cơm 2.000 đồng. Làm tổn thương lòng tốt của những người hảo tâm với người nghèo. Làm xã hội nghi ngờ tính thiện nguyện của những quán cơm 2.000 đồng và coi đó là một phương thức kinh doanh “bán phá giá”.
Tại sao xã hội bây giờ lại đầy rẫy những kẻ như vậy? Câu trả lời để dành cho độc giả!!!
Bài viết nêu quan điểm riêng của tác giả, đang làm việc ở một trường đại học tại Hà Nội.

BBC © 2013

Nguyễn Quảng - Một góc nhìn về cơm 2000 đồng

 

Gửi cho BBC từ Milton Keynes, Anh Quốc

Cập nhật: 09:52 GMT - thứ năm, 5 tháng 9, 2013 

 

 

Nhiều quán cơm 2000 đồng như của 'Người tôi cưu mang' đã xuất hiện

Từ khi có quán cơm mới mở bán với giá 2 nghìn cách đó vài con phố vào thứ 2, thứ 4 và thứ 6, chị L – chủ một quán cơm bình dân tại một quận trung tâm thành phố Hồ Chí Minh – chỉ bán được một nửa hàng.
"Những ngày đó chị cắt giảm phần ăn cho đỡ ế, cứ thế này thì chết đói hết" – chị phân trần với tôi sau khi nói một tràng lẫn những câu đệm không có trong từ điển.
Quán cơm 2 nghìn đã nhân rộng ra nhiều nơi, thậm chí đã tới Hà Nội, với giá 5 nghìn.
Hai nghìn hay 5 nghìn cũng đều là bán dưới giá cả, và đều là những đồng tiền lẻ để rải trong đám ma.
Hãy thử phân tích xem, liệucó 100 quán cơm kiểu 2 nghìn thì lợi hay hại?

Bán 'phá giá'

Về mặt kinh tế, rõ ràng khi quán 2 nghìn bán được 1 suất cơm, đâu đó ở thành phố, một quán cơm bình thường sẽ ế một suất cơm.
Nếu quán 2 nghìn mở cạnh 1 hàng cơm bất kì, chủ quán cơm bán 20 nghìn 1 suất đó phải đổi nghề, do không thể cạnh tranh lại.
Vì cùng một suất cơm với ngần ấy thức ăn, mà một hàng lại bán cao hơn đối thủ đến mười lần, đương nhiên khách sẽ chọn phương án cơm 2 nghìn.
Cứ một quán cơm 2 nghìn được mở, đồng nghĩa một quán cơm bình thường khác phải đóng cửa, kéo theo hàng loạt lao động bị mất việc.
Đến anh đến lấy nước gạo nuôi lợn cũng mất phần mà phải ngậm ngùi quay gót.
Những chủ quán cơm bình thường hoàn toàn không có lỗi khi mở quán để kiếm tiền.
Họ phải thuê cửa hàng, nhân công, trả tiền thuế, tiền điện, nước... và không thể bán phá giá như quán 2 nghìn đồng.
Một sự cạnh tranh bất bình đẳng liệu có công bằng cho họ? Họ cũng đóng thuế như bao doanh nghiệp, nhưng ai sẽ bảo vệ họ cú bán phá giá tuyệt đối gây ra bởi hàng cơm 2 nghìn bên cạnh?
Khách của những quán cơm hai nghìn thường là lao động ngoại tỉnh, lao động nghèo, xe ôm, ve chai, xe ôm, hàng rong, ăn mày...
Vấn đề nằm ở chỗ, họ ở đâu khi chưa có cơm 2 nghìn? Có thể họ tự nấu ăn hoặc ăn quán, nhưng chắc chắn giá bán phải nhiều hơn 2 nghìn.

'Chăn thầu ăn mày'

Những kẻ hưởng lợi trước tiên từ cơm 2 nghìn là những kẻ chăn thầu ăn mày.

Thầu ăn mày nghĩa là một anh nuôi độ chục trẻ nít. Anh ta trả cho bố mẹ lũ trẻ một khoản tiền để đưa các em lên thành phố làm ăn mày, với nhiệm vụ mỗi ngày phải nộp số tiền ăn xin được.
Giờ anh lùa chúng vào quán cơm 2 nghìn, trước anh trả 200 nghìn cho 10 xuất cơm (mười em), giờ anh chỉ phải trả có 20 nghìn. Anh đã giàu lại càng giàu!
Người ăn mày cũng không vui đâu. Họ đi ăn mày cả ngày rồi. Giờ lúc ăn vẫn phải ăn mày.
Tôi mà là họ ắt cũng cáu lắm.
Anh xe ôm cũng quá vui. Anh vào quán 2 nghìn ăn trưa, thế là để dành dôi ra được 18 nghìn, và dùng tiền này để thư giãn với cốc bia hơi vào buổi chiều.
Tương tự với các anh chị vé số ve chai, họ để dành ra được một cơ số tiền nhờ vào quán 2 nghìn.

Rẻ nhưng liệu có hay?

Nhưng câu hỏi là: có nhiều quán 2 nghìn liệu có hay?
Quá nhiều lao động ngoại tỉnh tràn vào thành phố đã khiến khắp nơi quá tải và ngột ngạt. Phần đông số này xả rác khắp nơi, phóng uế bừa bãi, ngủ vạ vật gầm cầu mái hiện thậm chí giữa hè phố và vô luật pháp.

Các quán cơm 2.000 đồng phục vụ nhiều khách hàng nghèo

Cơm 2 nghìn sẽ tiếp sức tích cực cho họ trong công cuộc bám trụ thành phố, và nếu ai đó đang phân vân giữa việc rời quê lên thành phố để kiếm sống, cơm 2 nghìn đã cho họ câu trả lời sắc nét (dĩ nhiên là nếu mô hình cơm 2 nghìn được nhân rộng hơn hiện tại).
Quán cơm 2 nghìn được nói là "chỉ phục vụ người nghèo". Nhưng thế nào là nghèo?
Rất nhiều trường hợp những người dân xấu tính hôi đồ hôi của xe tai nạn, trong khi họ đâu có nghèo?
Quán cơm 2 nghìn đâu có lựa chọn hoàn cảnh, khi bất cứ ai cũng vào ăn được với tờ bạc 2 nghìn trên tay. Vậy chủ các quán cơm 2 nghìn có chắc nhiều người không tranh thủ vào ăn ké, như cách họ hôi đồ trên xe tai nạn?
Cho họ ăn gần như miễn phí liệu có phải cách giúp hay?

Con cá và cần câu

Việt Nam thời bao cấp cũng được viện trợ nhiều từ các nước bạn thuộc khối xã hội chủ nghĩa.
Nhưng khi Liên Xô tan rã, Việt Nam đã phải tự đi trên chính đôi chân của mình. Và thật ngạc nhiên, khi từ một nước chỉ biết nhận viện trợ, nước này đã thành nước xuất khẩu gạo thứ nhì thế giới, trong thời gian rất ngắn.

Được viện trợ chưa chắc đã hay, vì nó khiến người nhận bị lệ thuộc và khiến đôi chân họ yếu đi.
Tôi đánh giá cao lòng nhân đức của các vị mạnh thường quân và lòng hảo tâm của họ để duy trì quán cơm 2 nghìn, nhưng bỏ đồng tiền chỉ để lương tâm thanh thản mà không quan tâm rằng liệu đồng tiền đó có giúp được cho bà con nghèo hay không, đây là điều khiến tôi băn khoăn hơn cả.
Hẳn chúng ta đều đã nghe câu: hãy cho kẻ khốn khó cần câu, thay vì con cá?
Quán cơm 2 nghìn chính là con cá, nó không giúp được vào trọng tâm của vấn đề.
Ngược lại, mô hình kinh tế này gây cạnh tranh bất bình đẳng, dồn nhiều lao động ngoại tỉnh về trung tâm, làm suy yếu nghị lực bản thân của người tìm đến ăn, rõ ràng chả việc gì phải cày cuốc kiếm ăn mửa mật, khi mà ăn 1 bữa no tới 24 giờ kế tiếp?
Vậy hãy phân vân một chút, điều gì sẽ xảy ra nếu có một trăm quán cơm "2000 đồng" như thế?

Bài phản ánh văn phong và quan điểm riêng của tác giả, hiện sống ở Anh quốc. Quý vị có thể xem thêm một bài viết khác về Bấm chủ đề này tại đây.

BBC © 2013

 

lục bát Cuồng Từ

Lục bát Cuồng Từ
_____________________________________________

Ta về

tan cuộc

vong tình

Nghẹn ngào qúa khứ
giật mình tương lai

Ta về

gầy giấc mơ dài
Sông hồ

hư ảnh

trăng cài

mặc nhiên

Ta về

rót chén u huyền

Dỗ cơn huyễn hoặc

 nhập thiền tịch dương

Ta về

 khép cánh tư lương

 Nửa vòng giải thoát

 nửa đường trần duyên

Ta về

 se ngọn trúc phiền

 Đèn khuya

 trải bóng

 viết thiên phiêu bồng

Ta về

 xếp lại sắc không

 Du du viễn mộng

 ngược dòng Tào Khê

Cuồng Từ

Hãy trả lại sự bình thường cho người dân Việt Nam –Nhìn từ trường hợp của Nhật bản

Quốc Tư

(1) Hai cha con nhà Ishihara

Ông Ishihara Shintaro(石原 慎太郎) năm nay 80 tuổi, là đồng chủ tịch Hội (đảng) Duy Tân Nhật bản (Japan Restoration Party)

Ông Ishihara Nobuteru, năm nay 56 tuổi, con ruột của ông Ishihara Shintaro, là đại biểu Hạ nghị viện Nhật bản thuộc đảng cầm quyền Tự Do Dân Chủ (LDP) cũng là Bộ trưởng Bộ Môi trường hiện nay.

Ishihara Nobuteru

Người cha vốn là một nhà văn nổi tiếng, từng là đại biểu quốc hội của đảng Tự Do Dân Chủ (LDP), hai lần làm bộ trưởng, sau đó đắc cử chức thị trưởng thành phố Tokyo, tiếp tục vị trí nầy trong hơn 3 nhiệm kỳ (1999 - 2012). Đang ở năm thứ hai của nhiệm kỳ thứ tư, ông gia nhập đảng Duy Tân Nhật bản và trở thành đồng chủ tịch đảng này

Đảng Duy Tân Nhật bản chủ trương tăng quyền cho các chính quyền địa phương, dân bầu trực tiếp thủ tướng, bãi bỏ thượng viện, áp dụng chính sách chấm dứt việc dựa vào phát điện hạt nhân, cải cách giáo dục, v.v. Đảng nầy mới được thành lập vào tháng 9 năm 2012, khởi đầu hoạt động với sự  tham gia của 13 đại biểu quốc hội đã rời bỏ các đảng LDP, đảng Dân chủ Nhật bản, đảng Minna no To (Đảng của mọi người)... Trong cuộc bầu cử hạ viện tháng 12 năm ngoái, đảng này giành được 54 ghế, trở thành đảng lớn thứ ba trong quốc hội Nhật bản, chỉ kém đảng Dân chủ là đảng cầm quyền trước khi bầu cử ba ghế.

Người con (Ishihara Nobuteru) từng là Tổng thư ký đảng LDP, mấy lần giữ chức bộ trưởng, nay là Bộ trưởng Bộ Môi trường, kiêm Bộ trưởng đặc nhiệm Văn phòng phủ Thủ tướng.

Không thấy ai nói người cha phản đảng cũ khi ông tham gia lập đảng mới như đã nói ở trên hay phản bội dân tộc hoặc “suy thoái đạo đức lối sống” (!) cả. Đảng LDP mà người con là đảng viên (một đảng khác với đảng của người cha) là đảng đang cầm quyền, cũng không thấy nói đảng mình là duy nhất, phê phán người cha vô ơn, hay hăm dọa người con “đời mi tàn rồi, vì có bố phản đảng, theo thế lực thù địch” (!).

Ngược lại, trong cuộc đời hoạt động của mình, ông Ishihara Shintaro, dù là một chính trị [gia] bộc trực, có lối ăn nói ngang tàng, công khai dùng các ngôn từ miệt thị Trung Quốc, vẫn được người dân Tokyo bỏ phiếu tín nhiệm vào chức Đô trưởng 4 nhiệm kỳ (12 năm) liền. Điều này xem ra có vẻ lạ lùng, nhưng rất bình thường ở nước Nhật. Người dân Nhật không hề nơm nớp sợ là hai cha con nhà Ishihara bán nước, làm tay sai cho giặc hay suy thoái đạo đức.

(2) Bà Koike Yuriko (小池 百合子)

Bà Koike Yuriko, năm nay 61 tuổi, là đại biểu quốc hội thuộc đảng LDP

Tốt nghiệp đại học Cairo, Ai cập, bà trở thảnh nhà báo, sau đó thành người điểm tin của một đài truyền hình tư nhân. Khi ông Hosokawa, lúc bấy giờ là Tỉnh trưởng tỉnh Kumamoto ở miền Nam thuộc đảo Kyushu, đứng lên thành lập Nhật bản Tân Đảng (Nihon Shinto), bà tham gia và ứng cử đại biểu quốc hội. Khi ông Hosokawa làm Thủ tướng, bà được chọn làm Thứ trưởng Bộ Nội vụ.

Từ đó đến nay, bà đắc cử vào quốc hội 7 lần dưới danh nghĩa đảng viên của nhiều đảng khác nhau. Và bà đã giữ nhiều chức vụ quan trọng trong nội các Nhật bản, kể cả chức Bộ trưởng Bộ Quốc phòng. Người ta đã đếm là bà đã bỏ đảng nầy sang đảng khác đến 5 lần nhưng không ai dám nói là bà không yêu nước Nhật hay suy thoái đạo đức.

Có nước nào dám trao chức Bộ trưởng Quốc phòng cho một người không đáng tin cậy?

Con người của bà Koike chưa chắc đã hoàn hảo mọi mặt, nhưng bà và những người đã giao trọng trách cho bà đã cho thấy một điều bình thường là yêu nước là trên hết, không nhất thiết phải yêu thương, phải trung thành với một đảng chính trị nào đó khi thấy nó không còn hợp với quan điểm đóng góp tốt cho xã hội của mình. Việc rời đảng nầy sang đảng khác hoạt động nhằm đóng góp cho đất nước tốt hơn phải được xem là một sự việc bình thường ở đất nước này.

(3) Ông Okada Katsuya (岡田 克也)

 Ông Okada, năm nay 60 tuổi, là một người giữ nhiều vị trí quan trọng trong chính trường Nhật. Cách đây khoảng 9 tháng ông còn là Phó thủ tướng thời nội các Noda.

Năm 36 tuổi, ông đắc cử vào quốc hội Nhật với tư cách người của đảng LDP. Năm 1993, khi các đảng đối lập đưa ra đề án bất tín nhiệm thủ tướng Miyazawa, bất mãn với tình trạng bè phái trong đảng LDP, ông đã bỏ phiếu tán thành đề xuất bất tín nhiệm thủ tướng của đảng mình. Tức là ông đã bỏ phiếu truất bỏ thủ tướng thuộc đảng LDP mà mình là đảng viên. Sau đó, ông cùng một số đại biểu quốc hội khác bỏ đảng LDP ra đi. Ông tham gia đảng Shinshin (New Frontier Party (Shinshin-to--新進党), đảng Shinsei (The Japan Renewal Party - 新生党), và rồi đảng Dân chủ Nhật bản. Đến nay, ông Okada đã bỏ đảng nầy tham gia đảng khác 4 lần.

Và khi đảng Dân chủ Nhật bản thắng cử, lên cầm quyền năm 2009, ông đã giữ nhiều chức vụ quan trọng như bộ trưởng ngoại giao, bộ trưởng quốc vụ khanh, phó thủ tướng... Về mặt đảng, ông từng giữ chức khi thì Chủ tịch đảng (giai đoạn trước khi cầm quyền), khi thì Tổng thư ký đảng Dân Chủ (nhiệm kỳ thủ tướng Kan Naoto). Ông cũng là một trường hợp đặt việc nước trọng hơn việc đảng với quan điểm trung thành với Tổ quốc, và không bắt buộc phải trung thành với một đảng, phái nào cả. Trung thành với một đảng không thích hợp lại là bước cản trở cho sự nghiệp đóng góp cho đất nước.

Và còn nhiều trường hợp nữa. Thí dụ như trường hợp anh em nhà Hatoyama. Ông anh (Yukio) thuộc đảng Dân chủ Nhật bản, đã đổi đảng mấy lần, mà vẫn làm đến chức Thủ tướng. Ông em (Kunio) theo đảng Tự Do Dân chủ có lúc làm đến Bộ trưởng Bộ Tư pháp...

Trên đây chỉ kể một số trường hợp thấy có sức hấp dẫn nhất định. Bỏ đảng nầy lập đảng mới hay tham gia đảng khác để có môi trường thực hiện suy nghĩ của mình cho xã hội là một sinh hoạt bình thường. Bình thường đến nỗi không mấy ai nhớ ông nầy, bà kia thay đổi đảng đã mấy lần.

Các đảng có công kích nhau không? Có và công kích, phê phán nhau rất dữ dội. Công kích ở các lần bầu cử, trong quốc hội, trong nghị trường địa phương, trên dư luận thông tin, TV, báo chí... Công kích phê phán, giám sát và kiềm chế tiêu cực của chính phủ đương nhiệm về các chính sách quốc phòng, kinh tế, đối ngoại, bảo hiểm xã hội, tăng hay không tăng thuế... và cả trách nhiệm cá nhân khi phụ trách một chức vụ quan trọng trong nội các chính phủ .

Ở một xã hội đa đảng như Nhật bản, có tham nhũng không? Có và thỉnh thoảng lại xảy ra trong chính giới như vụ án ăn hối lộ trong thương vụ mua sắm máy bay Lockheed của thủ tướng Tanaka Kakuei nổi tiếng. Một vài cán bộ Việt Nam khi nghe những tin ấy thì lại như thấy mừng và nói “đa đảng như họ nhưng có tránh được đâu”. Có tham nhũng và có cả trường hợp tham nhũng lớn, nhưng không tràn lan, không là lỗi hệ thống. Nếu đối tượng là người của đảng cầm quyền, các nghị sĩ của những đảng đối lập sẽ tìm hết cách lên án, truy cứu bằng mọi cách để đưa vụ việc ra tòa án xét xử trong hệ thống tam quyền phân lập. Có nên chăng phải nghĩ ngược lại là ở một chế độ nhiều đảng như Nhật bản, các đảng cạnh tranh đưa ra các chinh sách tốt đẹp cho đất nước, cố gắng chứng tỏ mình trong sạch, tố cáo các vụ tham nhũng của các đảng khác; vậy mà tham nhũng vẫn còn xảy ra thì nói gì đến chế độ một đảng, một mình một cõi muốn làm gì thì làm?

Nền chính trị đa đảng của Nhật bản chưa phải là cái gì hoàn thiện, nhưng người dân Nhật bản đang có quyền và sử dụng quyền của mình để góp phần cải thiện, thay đổi tình thế với lá phiếu tín nhiệm trong bầu cử. Các đảng chính trị là một nơi, một tổ chức, một hội để người dân tự do chọn lựa và tham gia nhằm đóng góp làm tốt đẹp đất nước mình hơn. Không có đảng nào tự cho chỉ có mình là tuyệt đối thượng tôn, là ưu việt và chỉ có mình mới được nắm mọi quyền bính chính trị. Nếu có đảng nào lên tiếng nặng nhẹ, chê trách những người phê phán mình là suy thoái đạo đức, suy thoái trong cách sống thì trong lần bầu cử tới, chính bản thân đảng đó sẽ bị đẩy vào tình trạng suy thoái vì ít người bỏ phiếu tín nhiệm họ.

Từng cá nhân, từng nhóm hay tập họp môt số cá nhân như hội này, đảng kia là các tế bào của xã hội. Các tế bào ấy sinh ra và sẽ mất đi. Chỉ có xã hội, chỉ có đất nước là trường tồn.

Sự bình thường là cao quí. Sống bình thường, cố gắng đóng góp sức lực và ý kiến của mình cho đất nước phát triển, mọi người có cuộc sống vật chất và văn hóa tốt đẹp, cùng nhau bảo vệ Tổ Quốc là điều đáng trân trọng và cũng là nghĩa vụ của người dân đối với đất nước.

Khả năng sống bình thường của người Việt Nam rất lớn. Từ xưa, khả năng và trình độ tiếp thu văn minh nhân loại của người Việt Nam không có chỗ để nghi ngờ. Không thể nhân danh chủ nghĩa này, học thuyết nọ để đe dọa hay giết chết sự bình thường.

Trong đời thường, khi một người làm một điều gì tốt, rất tốt, thí dụ cứu sống được một người, được người đó cám ơn, người bình thường phải khiêm tốn thoái từ lời cảm ơn và giữ thái độ khiêm cung với mọi người. Có ai nói “tao cứu được mầy, mầy phải mang ơn tao suốt đời, tao bảo gì mầy cũng phải làm”?

Lịch sử rồi sẽ phán xét công và tội của đảng Cộng sản Việt Nam. Chỉ một đề nghị: hãy trả lại sự bình thường cho người dân Việt Nam, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay khi "cái" mà ông Lê Duẩn của đảng Cộng sản Việt Nam gọi là kẻ thù truyền kiếp đang muốn nuốt tươi đất nước Việt Nam.

Xin chân thành cảm ơn ông Lê Hiếu Đằng, ông Hồ Ngọc Nhuận và tất cả những người thuộc mọi lứa tuổi đã đưa ra ý kiến và hành động tích cực để đòi lại sự bình thường cho xã hội Việt Nam.

 

Tokyo 3/9/2013

Q.T.

 

 Tác giả gửi trực tiếp cho BVN

 

Source : BVN

Nỗi nhục

 

Tháng 9 2, 2013

 

Phạm Thị Hoài

 

“

Em là nỗi nhục của bộ giáo dục”, một cô giáo ở Việt Nam đã phê như thế vào bài kiểm tra bị chấm 1,5 điểm của học trò. Trang Vietnamnet đưa tin này vào một bài chạy tít “Bật cười với những lời phê hài hước của thày cô“.

Tôi chỉ thấy mình bật ngửa. Rồi được một người bạn nắn sốc, rằng Hoài đi xa lâu rồi không biết, dân mình là giống ưa nặng, không thượng cẳng chân hạ cẳng tay không được. Còn đã nói thì phải rát mặt, nhiếc móc phải xóc óc, chửi chưa rách mồm chưa đạt nghị quyết. Cái gì cũng phải thật phũ. Phê thế đã ăn thua gì. Ờ, ra vậy. Bên này, nơi tôi vừa mới qua 12 năm đi họp phụ huynh, học trò là Thượng đế toàn tập. Thượng đế có khùng, lười chảy thây, láo toét, dốt không lưu vào ổ nào cho hết, cũng không thể bị tước địa vị. Phê bình Thượng đế ở bên này là việc vô cùng nhạy cảm.

Nên tôi bỏ qua chuyện phong tục mỗi nơi một khác, chỉ bàn về nghĩa của lời phê nói trên. Nó trước hết cho thấy giáo viên quan tâm đến điều gì.

Tác hại duy nhất của học kém đáng cho cô giáo ấy nói đến là nó sỉ nhục Bộ Giáo dục. Như thể mục đích quan trọng nhất của sự học trong nhà trường là vinh danh Bộ này. Suy ra, nông dân thất bát là sỉ nhục Bộ Nông nghiệp, bệnh nhân sâu răng mắt toét là sỉ nhục Bộ Y tế, vượt đèn đỏ là sỉ nhục Bộ Giao thông, doanh nghiệp phá sản là sỉ nhục Bộ Tài chính, giết người là sỉ nhục Bộ Công an, và giữa hoàng hôn cộng sản mà dựng quán cafe nháy mắt với Lenin, hoài niệm một thuở bình minh cộng sản thì tất nhiên là sỉ nhục Bộ Chính trị. Ý nghĩa của toàn bộ thành tích sống, chiến đấu, lao động, học tập và uống cà phê của người Việt được xác định qua vinh và nhục cho các thiết chế chính quyền.

Nỗi nhục có hai khả năng liên đới. Nỗi nhục của ai, của cái gì và nỗi nhục cho ai, cho cái gì. Trong văn cảnh đang nói tới, giáo viên đã viết ẩu, ẩu không chừa cả chính tả và dấu chấm câu. Lẽ ra phải sửa thành “Em là nỗi nhục cho Bộ Giáo dục.” mới đúng ý xỉ vả muốn gửi đến cậu học trò. Còn nỗi nhục của Bộ Giáo dục là bất lực trước một nền sư phạm không chỉ phũ phàng mà còn hoàn toàn nhầm đối tượng phụng sự. Không phải cậu học trò, mà cô giáo ấy là nỗi nhục của Bộ này. Còn nỗi nhục của truyền thông khi gợi ý cho công luận “bật cười” ở đây, tôi không muốn đếm xỉa.

Một năm học mới ở Việt Nam lại bắt đầu. Bên này cũng thế, các Thượng đế lại lon ton đến trường.

 

Source   : pro&contra