Phạm Chí Dũng - THAM NHŨNG MÀU HỒNG VÀ BÀN TAY RỬA SẠCH

RFA Đài Á Châu Tự Do
Phạm Chí Dũng gửi RFA từ Việt Nam

Một người nước ngoài xin kín tên kể lại rằng cứ đều đặn mỗi năm một lần, ông được mời dự những cuộc hội thảo sang trọng về chống tham nhũng hoặc bàn về giải pháp chống nạn hối lộ ở Việt Nam. Rồi cứ sau mỗi lần kết thúc hội thảo, ông lại lặng lẽ vào xe hơi, lấy khan mù xoa chà xát lòng bàn tay. Còn khi về nhà, ông vội rửa sạch bàn tay ấy bằng ít nhất hai lớp xà bông.

Đó là bàn tay được dùng để bắt tay những quan chức Việt Nam đến dự cuộc hội thảo, giống như ông.

Nhưng khác hẳn ông, không ai dám chắc bàn tay những quan chức người Việt ấy đã chưa từng vấy bẩn bởi đồng tiền hối lộ.

Khó có thể diễn tả về cảm giác của người nước ngoài đó. Nheo mắt và cả nhăn mũi, cứ như ông đang phải đứng quá gần với một cái xác chuột bị xe cán be bét máu nằm lộ thiên ngoài đường phố – cảnh tượng đã trở thành “món ăn” thường ngày ở ít nhất hai thành phố lớn Hà Nội và Sài Gòn.

Ăn như rồng cuốn…

Cuối tháng 10/2013. Mùa thu Hà Nội. Năm nay, một lần nữa cuộc hội thảo về chống tham nhũng được tổ chức. Nhưng lần này, cái tên của hội thảo được cách điệu khá nhiều so với những năm trước: “Tăng cường sự tham gia của doanh nghiệp, hướng tới thúc đẩy liêm chính trong kinh doanh tại Việt Nam”. Những cơ quan Việt Nam chịu trách nhiệm chính đạo diễn cuộc hội thảo này là Thanh tra chính phủ và Phòng thương mại công nghiệp Việt Nam (VCCI).

Gần như quy luật, luôn có mặt ít nhất một “nhà tài trợ” nào đó của quốc tế. Lần này, đó là Đại sứ quán Anh quốc.

Cuộc hội thảo này lại diễn ra trùng với bầu không khí “thảo luận nghiêm túc” của Quốc hội Việt Nam về những “cơ hội và thách thức” mà nền kinh tế quốc gia và xã hội nước nhà đang phải đối mặt. Nhưng khác với không khí thỏa hiệp trong những kỳ họp quốc hội trước đây, vào lần này một số đại biểu quốc hội đã can đảm hơn khi ẩn dụ về một bức tranh theo trường phái dã thú: báo cáo kinh tế – xã hội của Chính phủ màu hồng, cách nhìn của quốc hội là màu xám, trong khi nhân dân chỉ nhận ra màu tối.

Thế còn bức tranh tham nhũng màu gì?

Như một thông lệ, thực trạng tham nhũng đã trở nên quá tồi tệ luôn không được phản ánh đủ sâu bởi các cơ quan chức năng Việt Nam – một quốc gia nằm gần sát đáy thế giới về tính minh bạch, mà lại do các doanh nghiệp – nạn nhân của nạn nhũng nhiễu, và từ giới chuyên gia quốc tế – những người được xem là sạch sẽ hơn rất nhiều lần giới quan chức tham nhũng bản địa.

“Tham nhũng ở Việt Nam đang nằm trong vòng luẩn quẩn” – như một ngụ ý của ông Soren Davidsen, chuyên gia Ngân hàng thế giới (WB), tại cuộc hội thảo.

Vòng luẩn quẩn đó, theo ông Davidsen, là hành vi công chức nhà nước gây khó dễ khiến doanh nghiệp và người dân phát sinh động cơ đưa hối lộ, sau đó khó khăn được giải quyết khiến công chức có động cơ để tiếp tục chu trình gây khó dễ.

Ông Davidsen cho biết 63% doanh nghiệp phải trả các khoản phí không chính thức nhằm tạo ra cơ chế ngầm để được giải quyết công việc nhanh chóng; 63% doanh nghiệp nói công chức cố tình kéo dài thời gian xử lý để gây khó dễ; 79% công chức đổ lỗi cho lương thấp là động cơ để tham nhũng…

Đặc biệt, 75% doanh nghiệp hối lộ dù không bị gợi ý.

Còn số liệu từ ông Trần Đức Lượng, Phó tổng thanh tra chính phủ Việt Nam, lại thấp hơn một chút: 70% số trường hợp đưa hối lộ là do doanh nghiệp chủ động thực hiện; chỉ có 30% số trường hợp doanh nghiệp đưa hối lộ là do công chức gợi ý, nhũng nhiễu.

Đến lúc này, một tờ báo Việt Nam đã phải mỉa mai: nếu các nghiên cứu trước đây và kể cả dư luận xã hội chủ yếu cho rằng doanh nghiệp là nạn nhân của tham nhũng, thì nay đã rõ hơn khi doanh nghiệp sẵn sàng thỏa hiệp với các tệ nạn, dùng tiền bạc hối lộ để tìm lợi thế trong kinh doanh, giành hợp đồng, hoặc đơn giản “đồng tiền đi trước là đồng tiền khôn” để phòng ngừa phiền hà, nhũng nhiễu có thể sẽ xảy ra nơi cửa công.

Thậm chí, những người nước ngoài còn thấm nhuần cả câu tục ngữ Việt Nam “Ăn như rồng cuốn, nói như rồng leo, làm như mèo mửa”.

5 tội đồ đặc biệt tham nhũng

Một lần nữa trong không biết bao nhiêu lần từ quá nhiều năm qua, cuộc hội thảo trên đã “phát hiện” ra nạn tham nhũng vặt đang trở nên lan tràn ở Việt Nam khi có tới 80% số cán bộ nhân viên trong các doanh nghiệp cho rằng hiện tượng này là “rất phổ biến”.

Đã từ rất lâu, tham nhũng vặt được hiểu đơn giản là việc doanh nghiệp phải chi các khoản tiền hối lộ nhỏ để đối phó với sự nhũng nhiễu, vòi vĩnh của cán bộ công chức hoặc các đơn vị cung cấp dịch vụ công.

Cũng là số liệu được nêu ra từ ông Davidsen: nếu như năm 2005, 56% doanh nghiệp cho biết có hiện tượng kéo dài thời gian giải quyết công việc, thì năm 2012 tăng lên tới 67%; đối với chuyện giải thích không rõ để cố tình bắt lỗi doanh nghiệp, năm 2005 khoảng 45% thì năm 2012 tăng lên 66%; đối với chuyện bám vào các quy định không chặt chẽ để bắt bí doanh nghiệp thì năm 2005 khoảng 39%, năm 2012 tăng lên 54%; còn đưa thông tin hù dọa gây sức ép tăng từ 16% lên 23% vào năm 2012…

Một cuộc khảo sát ý kiến doanh nghiệp vào năm 2012 đã cho thấy đa số các ý kiến trả lời cho rằng, cán bộ công chức cố tình kéo dài thời gian giải quyết công việc, không giải thích rõ quy trình để bắt lỗi doanh nghiệp, cố tình đặt ra các quy trình sai quy định để gây nhũng nhiễu.

Có tới 81% doanh nghiệp cho rằng, tham nhũng vặt gây lãng phí thời gian, tăng chi phí và gây tâm lý bức xúc cho họ.

“Chứng tỏ doanh nghiệp vừa là nạn nhân vừa là tác nhân của tham nhũng”- Phó tổng thanh tra Trần Đức Lượng trần tình như một lời an ủi. Tình cảm vấn an này cũng rất phù hợp với tên gọi của cuộc hội thảo. Quan chức Việt Nam dường như đồng lòng đá quả bóng về phía các doanh nghiệp cùng xứ, trong khi giới chức điều hành bộ ngành tỏ ra “vô can”.

Thanh tra chính phủ cũng là một trong những cơ quan bị công luận và người dân chỉ trích nhiều nhất, bởi trong nhiều năm qua cơ quan này đã rất ít khi “phát hiện tham nhũng”.

Ngược lại, dẫn số liệu từ khảo sát tham nhũng từ góc nhìn của người dân, doanh nghiệp và cán bộ, công chức, viên chức do Thanh tra Chính phủ và WB công bố vào năm ngoái, ông Davidsen kết luận: từ năm 2005 đến năm 2012, tình trạng tham nhũng của công chức không được cải thiện mà ngày càng tệ hại hơn.

Bà Trần Thị Lan Hương, chuyên gia của Ngân hàng Thế giới, còn nêu ra một kết luận chi tiết hơn: “Các ngành, lĩnh vực tham nhũng nhất theo góc nhìn của doanh nghiệp gồm: cảnh sát giao thông; quản lý đất đai; xây dựng; hải quan; y tế và thuế…”.

Kết luận trên được dựa theo khảo sát 2012, tuy được xem là một “phát hiện”, nhưng thật ra hoàn toàn không mới nếu đối chiếu với vô số điềm chỉ và nguyền rủa tham nhũng từ người dân và báo chí trong những năm qua.

Trong số nguyền rủa đó, tất nhiên có cả giới đầu tư nước ngoài – những người không dám lên tiếng, song không ít ý kiến cho rằng tham nhũng vặt chiếm đến ít nhất 40% lý do giới này không còn tha thiết gì với môi trường đầu tư ở Việt Nam.

Bàn tay nào?

Vẫn như thông lệ, các cuộc hội thảo về phòng chống tham nhũng không nêu ra một địa chỉ cụ thể nào. Trong khi đó, dư luận xã hội Việt Nam đang dậy lên 10 vụ đại án, trong đó có vụ khủng khiếp như Tập đoàn tàu thủy Vinalines.

Trước đó, Tập đoàn công nghiệp tàu thủy Vinashin cũng đã trở thành tai họa cho dân nghèo Việt Nam với số nợ lên đến ít nhất 80.000 tỷ đồng, đủ xây dựng 214.000 phòng học hoặc 53.000 trạm xá xã…

Còn trước đó nữa, không ai có thể lãng quên những vụ tham nhũng chấn động liên quan trực tiếp đến viện trợ ODA như PMU 18, Đại lộ Đông – Tây. Những vụ việc này đều có số “lại quả” ít nhất 10% giá trị hợp đồng.

Gần đây, người ta mới công bố một phát hiện về tỷ lệ nâng khống đến mức trí não bình thường của con người khó mà tưởng tượng: từ việc mua lại thiết bị lặn với giá 100 triệu đồng, Tổng giám đốc Công ty Cho thuê tài chính II (thuộc Ngân hàng Agribank) Vũ Quốc Hảo đã cùng các tòng phạm “thổi” giá lên thành 130 tỉ đồng, tức gấp đến 1.300 lần, để chia chác nhau…

Cuối cùng và vẫn là câu hỏi vĩnh viễn: làm thế nào để hạn chế tham nhũng?

Một quan chức của VCCI – ông Nguyễn Quang Vinh – nêu ra ý kiến: Chỉ khi bàn tay doanh nghiệp – bàn tay Chính phủ cùng hòa nhịp thì phòng chống tham nhũng mới hy vọng chuyển biến.

Bàn tay nào?

Đến giờ này, quá nhiều câu chữ khôn lanh cùng thói vặt vãnh đã biến bức tranh tham nhũng thành màu hồng chuyên, mô tả cho cái bắt tay giữa các doanh nghiệp với cơ quan công quyền để cùng đẩy bộ máy điều hành Việt Nam xuống tiệm cận với đáy minh bạch của thế giới.

Hay phải ngộ về cái bắt tay của vị khách nước ngoài với các quan chức người Việt mà sau khi về nhà ông đã phải chà xát ít nhất hai lần bằng xà bông?

Phạm Chí Dũng, Việt Nam 03-10-2013

The White House - Weekly Address: Passing a Budget that Reflects Our Priorities

The  White House

Office of  the Press  Secretary

For Immediate Release

November 02, 2013

Weekly Address: Passing a Budget that Reflects Our Priorities

WASHINGTON, DC— In this week’s address, President Obama said that in order to keep growing the economy and creating good jobs, Washington must end its cycle of manufactured crises and self-inflicted wounds.  It’s time for both parties to work together to pass a budget that reflects our priorities – making smart cuts in things we don’t need and closing wasteful tax loopholes, while investing in areas that create opportunities for the middle class and our future generations.

The audio of the address and video of the address will be available online at www.whitehouse.gov at 6:00 a.m. ET, November 2, 2013.

Remarks of President Barack Obama
Weekly Address
The White House
November 2, 2013

Hi, everybody.  On Thursday, I addressed a conference for business leaders from around the world.  And my pitch was simple:  Choose America.  Invest in America.  Create jobs in America.

It speaks to my top priority as President: growing our economy, creating good jobs, strengthening security and opportunity for the middle class. 

Over the past three and a half years, our businesses have created over seven and a half million new jobs.  And this week, the Treasury confirmed that since I took office, we’ve cut our deficits by more than half.

But we have more work to do.  We need to grow and create more good jobs faster.  That’s my driving focus.  And I’ll go anywhere and do anything to make it happen. 

That has to be Washington’s driving focus as well.  But I know that what you often hear out of Washington can sound like Charlie Brown’s teacher – a jumble of unfocused noise that’s out of touch with the things you care about.

So today, I want to cut through that noise and talk plainly about what we should do right now to keep growing this economy and creating new jobs.

It begins by ending what has done more than anything else to undermine our economy over the past few years – and that’s the constant cycle of manufactured crises and self-inflicted wounds. 

I was glad to hear the Republican leader in the Senate say this week that they won’t pursue another government shutdown or threaten another default on our debt.  Because we shouldn’t be injuring ourselves every few months – we should be investing in ourselves. 

And one way to do that is through the budget that Congress started working on this week. 

Now, budgets can be a boring topic – especially on the weekend.  But they can also be revealing.  Because they expose what our priorities are as a country for all to see. 

Think about it.  We can keep wasteful corporate tax giveaways that working folks don’t get – or we could close those loopholes and use that money to pay for things that actually create jobs.

We can keep harmful cuts to education programs – or we could give more kids a head start, hire more teachers in math and science, and help more kids afford a college education.

We can keep doling out corporate welfare to big oil companies – or we could keep investing in the renewable energy that creates jobs and lowers our carbon pollution.

Priorities. Choices.  That’s what this is about.  And the stakes for the middle class couldn’t be higher.  If we don’t pick the right priorities now, make the right choices now, we could hinder growth and opportunity for decades, and leave our children with something less.

That includes the obsession with cutting just for the sake of cutting.  That hasn’t helped our economy grow; it’s held it back. 

Remember, our deficits are getting smaller – not bigger.  On my watch, they’re falling at the fastest pace in 60 years.  So that gives us room to fix our long-term debt problems without sticking it to young people, or undermining our bedrock retirement and health security programs, or ending basic research that helps the economy grow.

Here’s the bottom line.  Congress should pass a budget that cuts things we don’t need, and closes wasteful tax loopholes that don’t help create jobs, so that we can free up resources for the things that actually do create jobs and growth.

Building new roads, and bridges, and schools, and airports – that creates jobs.

Educating our kids and our workers for a global economy – that helps us grow.

Investing in science, technology, and research – that keeps our businesses and our military on the cutting edge.  It’s vital for our economic future.

So the question isn’t between growth and fiscal responsibility.  We need both.  The question can’t be how much more we can cut; it’s got to be how many more jobs we can create, how many more kids we can educate, and how much more shared prosperity we can generate. 

Because in America, our economy doesn’t grow from the top-down.  It grows from the middle-class out.  And as long as I am President, our national mission will remain building an America where everyone belongs, and everyone who works hard has a chance to get ahead.

Thanks, and have a great weekend.

source   :   www..whitehouse.org

Tô Văn Trường - Tiến thoái lưỡng nan

04/11/2013

Nền kinh tế đất nước đang trong giai đoạn gặp nhiều khó khăn cho nên các quyết sách của Quốc hội đóng vai trò rất quan trọng. Mặc dù đã nghe giải trình nhưng nhiều vấn đề vẫn rối như “canh hẹ” khiến cho các đại biểu Quốc hội tiến thoái lưỡng nan không bấm nút không được mà bấm thì lại thấy không tự tin và tự vấn thấy có lỗi với sự tin cậy của cử tri!

Ngay từ khi sự kiện Vinashin bị tiết lộ trên công luận, tôi đã viết bài “Vinashin đừng đánh bùn sang ao”! Lần này, các đại biểu Quốc hội và người dân được biết Vinashin đã được “phù phép” biến thành một công ty mới không có nợ xấu. Chỉ có người trong cuộc mới rõ nội tình cuộc “lột xác” vô tiền khoáng hậu không giống bất cứ ai bởi vì chỉ có thể dự đoán là: (1) Bắt tất cả các doanh nghiệp Việt Nam kể cả ngân hàng cho Vinashin vay xóa nợ cho nó. Là quốc doanh nên các doanh nghiệp kia phải ngậm bồ hòn, làm ngọt!; (2) Phát hành trái phiếu Chính phủ trả nợ cho Vinashin; và (3) Bắt ngân hàng quốc doanh cho công ty mới vay để có vốn tiếp tục hoạt động dưới tên mới, v.v. Toàn bộ giải pháp này tốn kém cho các doanh nghiệp bao nhiêu và Nhà nước bao nhiêu, ngay các đại biểu Quốc hội cũng tù mù không thể biết được dù đó thực chất là sử dụng tiền thuế của dân và con cháu chúng ta phải è cổ ra trả nợ cho “quả đấm thép” VINA!

Trên diễn đàn Quốc hội, nhiều người nhận ra vấn đề, nhưng do thời gian hạn chế và nhiều nguyên nhân khác nhau nên chủ yếu chỉ nói theo kiểu hô khẩu hiệu chung chung không chỉ ra được cụ thể phải làm cái gì, làm như thế nào, khi nào. Với trách nhiệm của cử tri, tôi đã phản ánh các suy tư, lập luận và dẫn chứng qua các bài viết như “Ai ăn mặn ai khát nước”; “Nguy cơ vỡ trận tài chính”; “Thế là xong, miễn bàn!”. Trong phạm vi bài viết này, tôi đi vào một dự án cụ thể đó là Quan Chánh Bố đã được Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Đinh La Thăng giải trình chiều ngày 1/11 cho là cần thiết, hiệu quả, cần tiếp tục đầu tư.

Phác họa vài nét chính của dự án

Do nguyên nhân độ sâu luồng Định An bị bồi lắng, hàng năm phải nạo vét tốn kém, không tiếp nhận được tàu có trọng tải lớn, cho nên phải tìm một lối đi khác đáp ứng yêu cầu phát triển của thành phố Cần Thơ và khu vực đồng bằng sông Cửu Long. Đây là yêu cầu chính đáng. Cuối năm 2009, dự án luồng cho tàu biển có trọng tải lớn vào sông Hậu qua kênh tắt Quan Chánh Bố được khởi công xây dựng tại huyện Duyên Hải, tỉnh Trà Vinh. Đây là dự án trọng điểm quốc gia, với mục tiêu xây dựng luồng tàu biển ổn định cho tàu có trọng tải 10.000 DWT đầy tải và tàu 20.000 DWT giảm tải ra, vào các cảng trên sông Hậu.

Ngay từ năm 2008, GS Lương Phương Hậu chuyên gia hàng đầu về cảng đường thuỷ Việt Nam đã viết bài “Chỉnh trị cửa sông có khi phải chấp nhận trả giá”, có đoạn chính như sau: “Tuyến luồng qua kênh Quan Chánh Bố là phương án đã có ý tưởng từ nghiên cứu của Haecon (Bỉ), sau đó được chính thức đề xuất bởi tư vấn SNC - Lavalin (Canada). Các tư vấn trên là những tổ chức chuyên sâu về công trình cảng - đường thủy nổi tiếng trên thế giới. Những nghiên cứu của họ về cửa sông Hậu khá bài bản, có sự tham gia của các viện nghiên cứu lớn như Viện Nghiên cứu thủy lực Đan Mạch (DHI), Haskoning (Hà Lan).

Giải pháp kênh vòng tránh (by pass) cửa sông đã được sử dụng khá nhiều trên thế giới, thành công nhiều, nhưng thất bại cũng có. Giải pháp này không xa lạ ở Việt Nam vì chính luồng tàu vào cảng Hải Phòng cũng đã đào kênh Đình Vũ (1897¸ 1902) để chuyển luồng từ cửa Cấm sang cửa Nam Triệu và gần đây đào kênh Hà Nam (2004¸2006) để chuyển luồng từ cửa Nam Triệu sang cửa Lạch Huyện.

Tuyến qua kênh Quan Chánh Bố chỉ có thể thành công nếu giải quyết tốt được hai vấn đề khó sau đây:

- Xác định được vị trí, kích thước hợp lý cho cửa Đại An lấy nước từ sông Hậu. Cửa sông này nằm trên bờ bồi, rất nông và hứng nhận dòng bùn cát từ bờ xói đối diện. Làm sao để khi đào sâu, dòng nước vào kênh vừa phải để không quá ít, dẫn đến bồi lắng trở lại quá nhanh, cũng không quá nhiều dẫn đến sự suy thoái của cửa Định An và tạo ra một cửa Định An mới. Hiện nay, tư vấn không bố trí công trình gì ở đây sẽ không thể kiểm soát được sự phát triển của thế sông.

- Xác định được vị trí, quy mô, phương hướng của các đê ngăn cát ở cửa kênh tắt ra biển, ổn định được đoạn luồng biển. Chiều dài 2.500m của đê Đông, 1.500m đê Tây như dự án đề ra chắc chắn là không đủ. Theo tính toán của chúng tôi, chiều dài đê có thể phải tăng lên 3-4 lần.

Những tính toán của Công ty cổ phần Tư vấn thiết kế cảng-kỹ thuật biển (PortCoast) trong giai đoạn dự án đầu tư đúng là còn một số bất cập, chưa đủ sức thuyết phục. Trong quá trình thẩm tra, các chuyên gia Hội Cảng - Đường thủy – Thềm lục địa đã trao đổi trực tiếp, thẳng thắn với các tác giả dự án. Nhưng chúng tôi cho rằng, trong giai đoạn hiện nay, mở luồng theo kênh Quan Chánh Bố là giải pháp khả thi và ít mạo hiểm hơn, vì vậy Chính phủ phê duyệt dự án đầu tư là đúng đắn.”, v.v.

Tháng 10 năm 2009 công tác chuẩn bị đã hoàn tất, Chính phủ và Bộ Giao thông đã phát lệnh khởi công nhưng trong quá trình đang thi công đã phải tạm dừng vì nhận thấy trong điều kiện các phương án phân kỳ đầu tư không đảm bảo mục tiêu khai thác luồng tàu theo dự án được duyệt, cũng như không đảm bảo hiệu quả đầu tư nên đã báo cáo Thủ tướng rà soát để điều chỉnh dự án với tổng mức đầu tư dự kiến lên tới 10.042 tỷ đồng và giãn tiến độ thực hiện sau năm 2015.

Ý kiến phản biện

Trong quá trình chuẩn bị cũng như kể cả khi đang thi công dự án có nhiều luồng ý kiến ủng hộ và phản đối dự án Quan Chánh Bố cũng là điều dễ hiểu vì đây là dự án khá phức tạp tùy thuộc vào nhận thức, góc nhìn của mỗi người.

Mới đây, ngày 27/10/2013 GS Nguyễn Ngọc Trân viết bài “Đừng để đất nước đến nguy cơ vỡ nợ” chủ yếu bàn về hiệu quả đầu tư, trong đó có đoạn đề cập đến dự án Quan Chánh Bố như sau: “Thời sự nhất là dự án luồng hàng hải cho tàu trọng tải vào sông Hậu qua kênh Quan Chánh Bố. Tổng dự toán lúc được khởi công tháng 11-2007 khoảng 3.150 tỉ đồng, nay năm 2013 được nâng lên 10.320 tỉ đồng. Cần nhấn mạnh thêm là dự án này đã bị Ngân hàng Thế giới từ chối cho vay 200 triệu USD vì lý do khả thi không bảo đảm trước sóng, triều và biến đổi khí hậu. Các nhà khoa học cũng đã cảnh báo. Bất chấp, dự án vẫn được khởi công cuối năm 2007 với vốn đầu tư từ ngân sách nhà nước. Nay dự án này được đưa vào diện đầu tư từ trái phiếu chính phủ mà Quốc hội đang bàn để thông qua”, v.v.

Tôi chia sẻ với tâm tư, trăn trở của GS Trân nhưng có thể do khuôn khổ hạn chế của bài báo hoặc do không phải là chuyên gia chuyên sâu về lĩnh vực chỉnh trị sông nên vẫn chưa vạch rõ ra được các “lỗ hổng” vẫn còn tồn tại của dự án Quan Chánh Bố.

Các “lỗ hổng” cần giải đáp

-Dự án chưa xét đến tác động đến môi trường sinh thái do yếu tố tổng hợp của ba dự án liền kề nhau là dự án Quan Chánh Bố, dự án nhiệt điện Duyên Hải, và dự án nạo vét cửa Định An. Đây là tác động tổng hợp, đồng thời diễn biến rất phức tạp, phải xác định một cách định lượng.

-Sự phân chia lưu lượng tại cửa Đại An, là cửa kênh Quan Chánh Bố lấy nước trên bờ trái sông Hậu sẽ diễn biến ra sao? Dự án có đánh giá cho rằng không thay đổi nhiều, nhưng không thuyết phục vì mô hình toán không mô tả được chính xác kết cấu dòng chảy và chuyển động bùn cát ở đây.

-Biến động đường bờ lâu dài ở vùng cửa Kênh Tắt có tác động như thế nào đến khu Du lịch Ba Động và vùng Cửa Định An chưa được nghiên cứu bài bản và khoa học. Bởi vì ở đây, có hai loại luồng tàu song trùng, luồng tàu nhà máy nhiệt điện có đáy -9,0m; luồng tàu sông Hậu có đáy -6,5m.

- Cần bổ sung tính toán việc sạt lở bờ sông Hậu do sóng chạy tàu lớn gây ra sẽ tác động mạnh trên suốt chiều dài từ cửa sông đến Cảng Cần Thơ.

- Chưa xét đến ảnh hưởng của biến động chế độ thủy văn, thủy lực khi trên thượng nguồn Mekong xây dựng các hồ chứa nhà máy thủy điện.

- Cửa Kênh Tắt làm phá vỡ một đoạn đê biển Trà Vinh, việc khép kín tuyến đê chưa được xem xét.

-Báo cáo đã sử dụng gồm 8 phương pháp gồm: Phương pháp đánh giá nhanh; Phương pháp so sánh; Phương pháp mô hình hóa; Phương pháp kế thừa; Phương pháp khảo sát thực địa, đo đạc hiện trường và phân tích trong phòng thí nghiệm; Phương pháp điều tra xã hội học và Phương pháp phân tích đánh giá tổng hợp. Đánh giá xâm nhập mặn dùng MIKE11, nhưng mạng lưới sông rất sơ sài. Đánh giá xói bờ, diễn biến đường bờ dùng MIKE 21FM nhưng sau thời gian thi công một đoạn kênh, dừng lại đã bị bồi lấp, các điều kiện đầu vào bị thay đổi chưa được cập nhật bổ sung trong tính toán. Đánh giá lan truyền ô nhiễm dầu, không rõ dùng mô hình gì?, v.v.

Thay cho lời kết

Từ bài học bất cập của dự án Quan Chánh Bố, Bộ Giao thông Vận tải cần phải thức tỉnh, kịp thời dừng lại đánh giá một cách toàn diện từ quy hoạch đến phương án cảng Lạch Huyện kể cả thiết kế cầu Tân Vũ vì tác động đến môi trường của dự án Quan Chánh Bố (22 triệu m³ nạo vét đổ vào vùng trũng, chỉ có 5 triệu m³ đổ ra ngoài khơi xa) chưa nghiêm trọng bằng cảng Lạch Huyện đổ tất cả 40 triệu m³ ra ngoài khơi tác động lớn đến môi trường sinh thái kể cả khu vực di sản thiên nhiên.

T. V. T.

Tác giả gửi trực tiếp cho BVN.

Source : BVN

Phạm Thị Hoài - VĂN MINH SICAGÔ

Tháng 11 4, 2013

Phạm Thị Hoài

Từ khoảng 1955-1956 trở đi, dưới những bút danh Trần Lực, Chiến Sĩ, D.X., T.L. và C.B.,  Chủ tịch Hồ Chí Minh viết nhiều bài trên báo Nhân dân về nước Mỹ [1], đặt nền tảng cho tư duy và cảm nhận của nhiều thế hệ người Việt về cái thế giới kinh hoàng rùng rợn của chủ nghĩa tư bản ở những xứ sở phương Tây bất hạnh trên địa cầu. “Mỹ mà xấu” trở thành một cách nói phổ biến ở miền Bắc Việt Nam trong chiến tranh và được coi là một phát ngôn châm biếm thành công, một cách chơi chữ độc đáo của ông Hồ. Chúng ta hãy đọc lại một số bài báo đó.

Bài kí tên C.B. sau đây đăng trên Nhân dân số 838, ngày 20-6-1956.

Sicagô và Sài Gòn

Sicagô là một thành phố to hạng nhì ở Mỹ, có độ ba triệu dân và rất nhiều công nghiệp và thương nghiệp. Nó cũng là sào huyệt của những “vua” cướp của, giết người, buôn lậu và các thứ tội ác.

Hiện nay, Mỹ đang đưa “văn minh” Sicagô đến miền Nam Việt Nam ta.

Tối hôm 9-6, hai nhân viên của “phái đoàn viện trợ” Mỹ đã bắn nhau chết ở tiệm rượu “Đồng tiền vàng”. Có lẽ đó mới là bước đầu.

Hôm 12-6, một bọn cướp với súng ống đầy đủ, đã cướp chuyến xe hơi ở Xuân Lộc, cách Sài Gòn 80 cây số.

Các báo miền Nam cho biết: từ 21-5 đến 7-6, ở Sài Gòn và các thành phố xung quanh có 48 vụ trộm cướp và 47 vụ tống tiền. Ở Sài Gòn – Chợ Lớn, ngày nào cũng xảy ra những vụ ăn cắp xe đạp và xe hơi. Có những tên đã đánh cắp hơn 20 chiếc xe hơi.

Tệ hại nhất là “văn minh” Sicagô đã lan rộng đến lớp thanh niên học sinh. Thí dụ: 1 nam học sinh 17 tuổi, ở Tân Sơn Nhất, đã phạm tội giết người, cướp của.

Một nữ học sinh trường luật, 23 tuổi, đã phạm tội tống tiền gần nửa triệu đồng…

Đế quốc Mỹ xúi giục Ngô Đình Diệm phá hoại Hiệp định Giơnevơ, âm mưu trường kỳ chia cắt đất nước ta. Đó đã là một tội ác tày trời, không thể tha thứ. Chúng lại còn âm mưu phá hoại thuần phong mỹ tục của dân tộc ta, đầu độc thanh niên ta – Hai tội chồng chất, càng không thể tha thứ. [2]

*

Bài kí tên Trần Lực sau đây đăng trên Nhân dân số 2051, ngày 28-10-1959.

Mỹ mà phong không thuần, tục không mỹ

Do kết quả của giáo dục và ảnh hưởng của xã hội, số phạm tội trong đám thiếu niên và thanh niên (từ 10 đến 20 tuổi) ngày càng tăng. Trên báo chí Mỹ thường có những tin tức rùng rợn như sau:

Thằng bé E. Pakét, 16 tuổi, đã giết chết cha và một em gái của con bé S. Phrốtxlen, 15 tuổi, là “người yêu” của nó. Mẹ và hai em gái của Phrốtxlen cũng suýt bị Pakét giết chết (14-10-1959).

Tuần báo Tin tức Mỹ và báo cáo thế giới ( 14-9-1959) viết: Bọn phạm tội trẻ tuổi ngày càng táo bạo. Ở các thành phố to, đi ra đường là có nguy hiểm. Sự khủng bố ở ngoài đường đã trở nên một vấn đề ngày càng nghiêm trọng

Báo Ngôi sao, xuất bản ở thủ đô Mỹ đã đăng những lời khuyên răn của sở cảnh sát đối với phụ nữ, trong đó có mấy điều như sau:

- Khi các bà, các cô ra đường, nên có người đưa đi.

- Nên chọn những đường phố đông người và nhiều đèn sáng.

- Trước khi đi vào ngõ, phố ít đèn, nên để ý có ai theo đuổi mình chăng.

- Nếu có chút đáng ngờ, thì nên vào ngay một nhà gần nhất ở đó để gọi cảnh sát.

- Nên nắm thật chặt cán túi tay của mình.

- Không nên mang trên mình vòng xuyến quý và nhiều tiền bạc.

- Nếu đi xe hơi của mình, thì chỉ nên dừng xe ở những phố đông người. Nên luôn luôn đóng kín cửa sổ xe.

- Không nên tắt máy, để khi cần thì cho xe chạy được ngay.

Và nhiều điều dặn dò khác, để tránh nguy hiểm do bọn du côn trẻ tuổi gây ra.

Đó là một “nếp sống văn minh” mà đế quốc Mỹ muốn đưa ra làm gương cho thiên hạ noi theo! Ngu ngốc thay đế quốc Mỹ vậy! [3]

*

Bài kí tên T.L. sau đây đăng trên Nhân dân số 2003, ngày 30-3-1960.

Chế độ nào, thanh niên ấy

Ngày 17 tháng 1 năm 1960, chiếc thuyền nhỏ chở 4 thủy thủ trẻ tuổi Liên Xô (Digansin, Palốpxki, Criútcốpxki, Phêđôtốp), bón người thuộc ba dân tộc, đều mới vào bộ đội bị bão to cuốn ra khơi Thái Bình Dương. Máy vô tuyến điện hỏng, đứt liên lạc với trên bờ. Trên thuyền chỉ còn lương đủ cho hai ngày và hai mươi kilô khoai. Bốn người lênh đênh xiêu bạt suốt bốn mươi chín ngày đêm. Lương thực hết, họ phải nấu giày ủng để ăn. Ăn hết giày ủng, họ phải nấu cả chiếc đàn gió bằng da. Nước hết, họ phải hứng nước mưa và mỗi người mỗi ngày chỉ được uống nửa cốc. (Để mừng ngày sinh của Criútcốpxki, các bạn tặng anh một cốc nước đầy, nhưng anh không nỡ uống.)

Đói, khát, rét, mệt, nguy hiểm đến cực độ, nhưng bốn thanh niên anh hùng ấy vẫn giữ vững tinh thần, không chút nản chí. Lênh đênh trên mặt biển, không có việc gì làm, họ thay phiên nhau ngâm thơ, đọc sách, kéo đàn (khi chiếc đàn hãy còn) để khuyến khích lẫn nhau.

Cuối ngày thứ bốn mươi chín thì một chiếc tàu binh Mỹ vớt họ lên.

Đó là tiêu biểu của tinh thần đoàn kết và chí khí bất khuất của thế hệ thanh niên dưới chế độ xã hội chủ nghĩa.

Ai cũng biết rằng ở Mỹ, số thiếu niên và thanh niên phạm tội ngày càng nhiều. Nhất là ở những thành phố lớn, ngày nào cũng xảy ra những vụ thiếu niên và thanh niên phạm tội trộm cắp, hãm hiếp, cướp của, giết người. Ví dụ, cách đây không lâu, tên E. Pakê, mười sáu tuổi, đã bắn chết cha và em gái của cô A. Khi bị bắt, nó khai rằng nó đã chuẩn bị kế hoạch từ lâu định giết cả mẹ và hai em gái của cô A. Nhưng “không may” ba người đã chạy thoát [4].

Vừa rồi, chỉ trong mấy ngày (từ 2-2 đến 2-3), tên D. Hoaini, mười bảy tuổi, quê ở Caliphoónia, đã giết chết năm người đàn ông và một người đàn bà. Khi bị bắt, nó thản nhiên nói: “tôi định giết mười hai người. Tiếc rằng tôi chưa làm được như ý muốn.”

Đó là đầu óc hư hỏng và cử chỉ điên cuồng của thế hệ thanh niên dưới chế độ tư bản chủ nghĩa.

Hai chế độ xã hội khác nhau đã giáo dục nên hai thế hệ thanh niên khác nhau? [5]

*

Tôi cũng thuộc những thế hệ lớn lên bằng gạo mốc và lòng tự hào rằng chúng ta còn thiếu thốn, nhưng có thừa những phẩm chất tốt đẹp để vẫy gọi phía bên kia. Rằng ngoài chính nghĩa, lí tưởng, lòng nhân ái và chủ nghĩa anh hùng cách mạng, chúng ta còn lành mạnh. Chúng ta đầy giun sán trong người nhưng không mắc bệnh giang mai. Không cao bồi, đĩ điếm, xì-ke ma túy. Không bệnh hoạn, đồi trụy, dâm ô. Không thần kinh, không tự tử. “Mỹ mà xấu” bao nhiêu, chúng ta tốt đẹp bấy nhiêu.

Có thể cái ưu thế đạo đức ấy từng có thật ở một mức độ nhất định và đóng một vai trò chưa thể đánh giá hết trong hoàn cảnh đặc biệt của chiến tranh. Song từ ấy đến nay chẳng có gì – từ truyền thống và thuần phong mĩ tục đến tín ngưỡng và quốc giáo Mác-Lê-Hồ – chứng tỏ và bảo đảm rằng người Việt thượng đẳng hơn những dân tộc khác về đạo đức. Chẳng có gì để chúng ta phải sững sờ không tin nổi, vì sao một điều khủng khiếp này, một tội ác tày trời nọ lại có thể xảy ra trong “xã hội ta”.

Ngược lại. Sẽ có ích hơn, nếu xuất phát từ tiền đề rằng không có vực thẳm đạo đức nào của nhân loại là quá sâu với người Việt. Tôi từng đinh ninh rằng xâm hại tình dục trẻ em chỉ có thể là sản phẩm của phương Tây. Bây giờ hiếp dâm trẻ em ở Việt Nam đã thành tin nhàm. Một bé gái 8 tuổi. Một bé gái 7 tuổi. Một bé gái 6 tuổi. Một bé gái 5 tuổi. Một bé gái 4 tuổi. Một bé gái 3 tuổi… Không ngưỡng nào là cuối cùng. Chúng ta không là một ngoại lệ nào hết. Cũng đầy đủ khả năng hư hỏng, điên rồ, méo mó, bệnh hoạn, hủy diệt kẻ khác và tự hủy diệt như con người ở bất kì đâu. Xã hội Việt Nam ngày nay cũng tràn ngập những điều rùng rợn kinh hoàng mà Hồ Chí Minh quy về cho xã hội Mỹ, cộng thêm bản sắc dã man mông muội rất riêng của văn hóa Việt Nam.

Muộn nửa thế kỉ, cuối cùng Hà Nội cũng đến kịp với nền “văn minh Sicagô”. Và đang nôn nóng vượt qua, như thường thấy ở kẻ đến muộn. Trước sau Mỹ vẫn dẫn đầu về tỉ lệ tội phạm trong các nước phát triển. Nhưng nếu đi tìm một cái xác trên dòng Chicago River, người ta sẽ không thể trong vỏn vẹn mười ngày ngẫu nhiên gặp luôn sáu thi thể khác, như trên sông Hồng.

© 2013 pro&contra

---

[1] Những bài này sau được tập hợp thành sách trong Nói chuyện Mỹ…,Nxb Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 1972, 352 trang. Ngoài ra còn một cuốn sách khác, nhan đề Mỹ mà xấu, ghi tên tác giả là Vladimia Pôzônê, Nxb Văn học, Hà Nội, 1964, tái bản năm 1989. Vladimia Pôzônê – hay Vla-đi-mia Pô-dơ-ne – có phải là một trong vô vàn bút danh khác của Hồ Chí Minh không, là một nghi vấn hợp lí.

[2] In lại trong Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 8, Nxb Chính trị Quốc gia, 2000

[3] Sđd, tập 9

[4] Tác giả lặp lại sự việc đã được kể trong bài viết kí tên Trần Lực 5 tháng trước, ngày 28-10-1959, nhưng tên các nhân vật liên quan có chút thay đổi.

[5] Sđd, tập 10

Source  : pro&contra

VOA - Trung Quốc ‘thể hiện mộng bá quyền’ qua Viện Khổng Tử ở Việt Nam?

Ý tưởng thành lập Viện Khổng tử ở Việt Nam đã được nhen nhóm từ năm 2009.

3.11.2013

Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường rời Hà Nội hôm 15/10, nhưng dư âm của chuyến công du của giới chức từ nước láng giềng phương bắc của Việt Nam vẫn chưa lắng dịu.

Một trong những vấn đề được bàn luận nhiều trên các trang mạng xã hội những ngày qua là bản thỏa thuận giữa giới chức hai nước về việc thành lập Viện Khổng Tử tại Trường Đại học Hà Nội.

Tin cho hay, ý tưởng thành lập Viện này ở Việt Nam đã được nhen nhóm từ năm 2009, nhưng theo nhận định của giới quan sát, những mối căng thẳng ở biển Đông đã làm cho dự án này bị trì hoãn.

Nhưng Bắc Kinh đã tỏ ra dịu giọng hơn trong chuyến thăm của ông Lý vì theo đánh giá của các chuyên gia, ‘Trung Quốc muốn tỏ ra rằng họ không hiếu chiến’ trong bối cảnh nước này ‘đang bị cô lập trong vấn đề tranh chấp lãnh hải’.

Ngay cả Trung Quốc, thời kỳ Cách mạng văn hóa cũng đã đạp đổ hoàn toàn cả Khổng học cũng như Nho giáo. Bây giờ họ muốn dựng lại để tạo ảnh hưởng đối với các nước lân bang hay là các nước mà họ muốn gây ảnh hưởng.

Tiến sỹ Nguyễn Nhã nói.

Tiến sỹ Nguyễn Nhã, nhà sử học có nghiên cứu về Trung Quốc, cho rằng Viện Khổng tử là ‘một trong những ý đồ của Bắc Kinh muốn sử dụng ảnh hưởng về văn hóa để thể hiện quyền lực mềm đối với Việt Nam’.

Ông nói: “Ngay cả Trung Quốc, thời kỳ Cách mạng văn hóa cũng đã đạp đổ hoàn toàn cả Khổng học cũng như Nho giáo. Bây giờ họ muốn dựng lại để tạo ảnh hưởng đối với các nước lân bang hay là các nước mà họ muốn gây ảnh hưởng”.

Báo chí trong nước đưa tin, Viện Khổng Tử ‘giảng dạy tiếng Hoa; đào tạo giáo viên Hoa ngữ; tổ chức thi trình độ tiếng Hoa; chiếu phim Trung Quốc; tư vấn du học; tổ chức các hoạt động trao đổi văn hóa, hữu nghị’.

Trong khi đó, blogger Paulo Thành Nguyễn cho rằng Viện Khổng tử là một trong những công cụ để Trung Quốc ‘thể hiện mộng bá quyền’.

Người từng lập cơ sở kinh doanh với ‘cam kết không bán hàng hóa Trung Quốc’ còn nói thêm rằng Trung Quốc đã truyền bá văn hóa của nước này ở Việt Nam ‘qua con đường phim ảnh từ lâu rồi’.

Ông nói: “Đó là một trong những mục đích để thể hiện bá quyền về văn hóa và giải trí. Tất cả đều lồng vào thông điệp mà Trung Quốc muốn gửi đến người dân Việt Nam để thông quá đó để rao giảng về văn hóa của họ”.

Đó là một trong những mục đích để thể hiện bá quyền về văn hóa và giải trí. Tất cả đều lồng vào thông điệp mà Trung Quốc muốn gửi đến người dân Việt Nam để thông quá đó để rao giảng về văn hóa của họ.

Ông Paulo Thành Nguyễn nói.

Về tác động của quyền lực mềm của Trung Quốc đối với Việt Nam, người được coi là cha đẻ của thuyết quyền lực mềm, Giáo sư tại Đại học Harvard Joseph Nye từng nhận định với VOA Việt Ngữ rằng ‘Việt Nam chịu ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc, đặc biệt là Khổng giáo, trong một thời gian dài’.

‘Ngoài ra, Trung Quốc còn tìm cách truyền bá tư tưởng của mình. Người Trung Quốc cho rằng quá trình thích nghi của Đảng Cộng sản trong khi thực thi nền kinh tế thị trường là điều hấp dẫn đối với Việt Nam’, ông Nye nói.

Theo Tiến sỹ Nhã, sự mở rộng văn hóa của Trung Quốc ‘không phải là hướng có lợi cho Việt Nam’.

Ông nói: “Trung Quốc đã muốn và thể hiện quyền lực mềm trong kinh tế, và theo tôi, Trung Quốc đã khá thành công. Hàng hóa của Trung Quốc tràn lan và sự nhập siêu của Việt Nam thì quá lớn. Như thế theo tôi cũng là một sự lệ thuộc. Chỉ khi nào mình cân bằng được thì lúc đó mình mới thực sự thể hiện sự độc lập, tự chủ của mình”.

Trong một bài viết trên blog của mình, blogger Nguyễn Xuân Diện, cán bộ Viện Hán – Nôm ở Hà Nội, cho rằng giới lãnh đạo Việt Nam ‘có một sự hiểu biết rất hạn chế về văn hóa của Trung Quốc’.

Để những học viện Khổng Tử như thế tồn tại ở Việt Nam đòi hỏi những nhà lãnh đạo về tư tưởng và văn hóa phải có sự hiểu biết sâu sắc, một bản lĩnh vững vàng. Nếu không, nó sẽ là cuộc xâm lăng về mặt văn hóa.

Tiến sỹ Nguyễn Xuân Diện viết.

Nhà nghiên cứu về văn hóa Việt Nam – Trung Quốc viết: “Việc tuyên truyền, gây sức ép cũng như ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc lên Việt Nam là quá mạnh. Có những công trình tu bổ hoặc xây mới mang đậm dấu ấn Trung Quốc. Có hàng loạt các ngôi chùa từ Nam chí Bắc trùng tu, trang trí theo kiểu Trung Quốc”.

“Để những học viện Khổng Tử như thế tồn tại ở Việt Nam đòi hỏi những nhà lãnh đạo về tư tưởng và văn hóa phải có sự hiểu biết sâu sắc, một bản lĩnh vững vàng. Nếu không, nó sẽ là cuộc xâm lăng về mặt văn hóa”, ông Diện viết.

Theo tờ Nhân dân Nhật Báo của Trung Quốc, hiện có khoảng hơn 400 Viện Khổng Tử do Trung Quốc tài trợ đặt tại các trường đại học trên toàn thế giới, trong đó có cả Mỹ và nhiều nước châu Phi.

VOA

Bùi Văn Phú - Tháng 11 và cái chết của hai tổng thống

Nhà báo tự do Bùi Văn Phú

Gửi cho BBCVietnamese.com từ San Jose

Cập nhật: 08:12 GMT - thứ bảy, 2 tháng 11, 2013

Cái chết của Tổng thống Ngô Đình Diệm đến nay vẫn còn nhiều uẩn khúc

50 năm về trước. 1-11-1963 là một ngày nắng đẹp ở Sài Gòn.

• 
  

• 
  

Tôi và mấy đứa trẻ đang quây quần bên sân nhà đứa bạn hàng xóm để xem bố và bác của nó xây chiếc bể cá. Với đám trẻ con như chúng tôi lúc đó, nếu trong nhà có được một chiếc bể nuôi mấy con cá vàng, cá chim, cá bảy mầu thì đó là niềm mơ ước lớn của tuổi thơ.

Bỗng dưng nghe tiếng súng nổ liên thanh. Nhìn lên trời có khói hình nấm nổ ra. Người lớn bảo đó là súng phòng không và bàn tán với nhau không biết chuyện gì đang xảy ra. Tin đồn về đảo chánh đã râm ran trong dân chúng lúc gần đây.

Những tháng qua, nhiều cuộc xuống đường chống chính phủ diễn ra tại Sài Gòn và những thành phố lớn như Đà Nẵng, Huế. Đoàn biểu tình với nhiều nhà sư, sinh viên đòi Tổng thống Ngô Đình Diệm chấm dứt đàn áp và tôn trọng quyền tự do tôn giáo.

Ông Diệm đã đặt người thân vào những vị trí lãnh đạo vì thế chính quyền của ông bị cho là mang tính độc tài, gia đình trị. Đây là điều không đẹp đối với người Mỹ đang yểm trợ miền Nam Việt Nam xây dựng dân chủ và đấu tranh chống cộng sản độc tài từ phía Bắc muốn tràn xuống phiá Nam vĩ tuyến 17.

Sau khi đảo chánh thành công, báo chí Sài Gòn dưới sự kiểm soát của Hội đồng Quân nhân Cách mạng đưa tin Tổng thống Diệm và bào đệ là Cố vấn Ngô Đình Nhu đã tự tử. Nhưng tôi nghe hàng xóm nói là ông Diệm chưa chết mà đã được đưa ra nước ngoài, ở Phi Luật Tân hay Úc. Một ngày nào đó ông sẽ trở về.

Diễn biến thật sự?

Sau đọc sách vở mới biết chuyện anh em họ Ngô tự tử là một cố gắng che dấu sự thực của những tướng lãnh đạo đảo chính.

Anh em nhà Ngô đã bị giết vào sáng ngày 2-11-1963 trong một xe thiết giáp khi hai tay bị trói chặt.

Theo tác phẩm President Kennedy của Richard Reeves thì Đại sứ mới nhận chức Henry Cabot Lodge biết về việc giết anh em Tổng thống Ngô Đình Diệm.

"Bất cứ vì nguyên do nào đã đưa đến cái chết của Tổng thống Diệm và Tổng thống Kennedy trong tháng Mười Một oan nghiệt nửa thế kỷ trước, hệ quả là Hoa Kỳ và Việt Nam đã rơi vào một cơn lốc chính trị và một cuộc chiến mãi mãi làm thay đổi lịch sử hai quốc gia."

Khi được các tướng lãnh yêu cầu đưa ông Diệm và Nhu ra nước ngoài, nhà ngoại giao Mỹ đã trả lời rằng phải mất 24 tiếng đồng hồ mới có máy bay. Không lâu sau khi nghe được những lời này từ Đại sứ Lodge, anh em nhà Ngô bị thảm sát.

Một người anh em khác là Ngô Đình Cẩn, Đại biểu miền Trung của chế độ, đã vào Tòa Tổng lãnh sự Mỹ ở Huế xin tị nạn nhưng ông đã bị giao lại cho các tướng lãnh. Hệ quả là ông Cẩn lãnh án tử hình ít tháng sau đảo chánh. Giới quân nhân cầm quyền lúc bấy giờ đã nhanh chóng xử bắn ông trong nhà giam Chí Hòa. Sự việc đánh dấu việc loại bỏ ngay toàn bộ gia đình họ Ngô ra khỏi sân khấu chính trị Việt Nam.

Cho đến ngày nay, các tài liệu lịch sử vẫn chưa soi rõ ai trực tiếp ra lệnh giết anh em nhà Ngô khi họ đã đầu hàng phe đảo chánh.

Diễn biến xảy ra theo nhiều sách vở ghi lại là sau khi Tổng thống Diệm gọi điện báo cho các tướng phe đảo chánh biết ông đang ở đâu, Tướng Dương Văn Minh đã ra lệnh cho Tướng Mai Hữu Xuân và người cận vệ là Đại úy Nhảy dù Nguyễn Văn Nhung đến đón anh em ông Diệm ở nhà thờ Cha Tam trong khu vực người Hoa ở Chợ Lớn.

Chuyện gì thực sự xảy ra sau khi anh em nhà Ngô lên chiếc thiết vận xa M-113 để được giới quân đội đưa về Bộ Tổng tham mưu thì đến nay cũng chưa rõ. Có phải Tướng Mai Hữu Xuân đã ra lệnh giết Tổng thống Diệm vì cho đến lúc lên xe, ông Diệm còn nói với những người đến đón là ông vẫn còn là tổng thống? Hay Tướng Xuân muốn chiếm đoạt cặp xách tay của ông Diệm với của cải trong đó? Những người có mặt trong đoàn đi đón, như Đại úy Nhung đã chính tay nổ súng, dùng dao đâm hai ông, hay đại úy chỉ là tòng phạm nhận lệnh từ cấp trên? Mà ai là cấp trên đã ra lệnh giết anh em nhà Ngô, Tướng Dương Văn Minh trực tiếp ra lệnh cho Đại úy Nhung hay Đại úy Nhung nhận lệnh từ Tướng Xuân?

Sau khi đảo chánh thành công, Đại tướng Dương Văn Minh lên cầm quyền chỉ được vài tháng. Tướng Minh xuống, Đại úy Nhung cũng chết một cách khó hiểu, bị cho là treo cổ chết trong khi đang bị những sĩ quan an ninh quân đội thẩm vấn.

Đại úy Nhung chết bí hiểm. Sau này Đại tướng Dương Văn Minh cũng qua đời đem theo những bí mật về cái chết của gia đình họ Ngô.

Trong một lần tham dự hội nghị về chiến tranh Việt Nam tổ chức tại Hoa Kỳ vào thập niên 1990, gặp cựu giám đốc CIA William Colby và cũng là trưởng cơ quan tình báo Mỹ ở Sài Gòn từ 1959 đến 1962, tôi có nêu câu hỏi ai ra lệnh giết ông Diệm, ông trả lời là Big Minh, tức Đại tướng Dương Văn Minh. Tôi nghe nhưng cũng chỉ coi đó như là một câu trả lời chạy tội cho người Mỹ vì sau khi đảo chánh thành công, Mỹ đã thưởng cho các tướng nhiều nghìn đô-la.

Tổng thống Hoa Kỳ John F. Kennedy cũng bị ám sát trong tháng 11 năm 1963

'Chung định mệnh'

Ai đã ra lệnh giết anh em nhà Ngô cho đến nay vẫn còn là những dấu hỏi. Cái chết của Tổng thống Diệm cũng còn nhiều bí ẩn, như cái chết của Tổng thống John F. Kennedy ba tuần sau đó.

Sau khi anh em nhà Ngô bị giết, Kennedy cũng gặp chung một định mệnh bởi những viên đạn của Lee Harvey Oswald trong một ngày thứ Sáu nắng đẹp 22-11-1963 ở Thành phố Dallas, Texas.

Khi hay tin Kennedy bị ám sát chết, các tướng lãnh cầm quyền ở Sài Gòn đã đặt tên một quảng trường ở trung tâm thành phố, ngay sau lưng Nhà thờ Đức Bà, là “Công trường Kennedy” để tưởng nhớ ông.

Về cái chết của Tổng thống Ngô Đình Diệm, ở Việt Nam không có những nỗ lực điều tra cho đến ngọn nguồn. Với Tổng thống John F. Kennedy đã có Ủy ban Warren được lập ra nhưng cũng chỉ đưa đến kết luận là Oswald hành động một mình.

Tuy nhiên, đã có nhiều giả thuyết. Như là cái chết của Kennedy có liên hệ với Cuba, với các băng đảng mafia ở Mỹ hay với giới tài phiệt quân sự. Cũng có luận cứ cho rằng không chỉ một mình Oswald nổ súng từ lầu cao của tòa nhà dùng làm kho sách mà còn có tay súng thứ hai đã tham gia vào việc ám sát Kennedy.

Với hệ quả của thất bại trong cuộc chiến Việt Nam, dư luận Mỹ vẫn thường tranh luận nếu Kennedy còn sống thì cuộc diện chiến tranh Việt Nam sẽ ra sao. Có luận cứ tin rằng với bản lĩnh cuốn hút dân chúng, nếu còn sống Tổng thống John F. Kennedy đã có thể rút 16 nghìn cố vấn Mỹ khỏi Việt Nam và chấm dứt trong danh dự sự can thiệp của Hoa Kỳ vào vùng đất này.

"Tôi vẫn tự hỏi, nếu không có tháng Mười Một oan nghiệt đó, bạn bè tuổi thơ của tôi nhiều đứa có phải chết trên chiến trường. Và tôi bây giờ là ai trên quê hương mình."

Đối với người Việt, cũng có luận cứ rằng Tổng thống Diệm là người ái quốc được kính trọng, nếu không bị lật đổ và giết chết, ông đã có thể bảo vệ miền Nam khỏi bị cộng sản xâm lăng.

Tuy nhiên cũng có luận điểm rằng dù còn hay mất Tổng thống Diệm thì miền Nam trước sau cũng rơi vào tay cộng sản, vì những người lãnh đạo Hà Nội đã ra quyết nghị, nhiều năm trước khi cuộc đảo chánh xảy ra, là lập đường mòn Hồ Chí Minh và phải giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước bằng mọi giá.

Bất cứ vì nguyên do nào đã đưa đến cái chết của Tổng thống Diệm và Tổng thống Kennedy trong tháng Mười Một oan nghiệt nửa thế kỷ trước, hệ quả là Hoa Kỳ và Việt Nam đã rơi vào một cơn lốc chính trị và một cuộc chiến mãi mãi làm thay đổi lịch sử hai quốc gia.

Riêng tôi vẫn tự hỏi, nếu không có tháng Mười Một oan nghiệt đó, bạn bè tuổi thơ của tôi nhiều đứa có phải chết trên chiến trường. Và tôi bây giờ là ai trên quê hương mình.

Bài viết thể hiện quan điểm và văn phong của tác giả, một nhà báo tự do hiện sống tại vùng Vịnh San Francisco, California.

Source  :  BBC 

Bấm