14/5/14

Việt Nam Có Thể Làm Gì?


Việt Nam Có Thể Làm Gì?

Vũ Hoàng & Nguyễn Xuân Nghĩa, RFA Ngày140514
Diễn Đàn Kinh Tế 

Kinh tế Việt Nam là Công ty Vệ tinh của Trung Quốc?   

Vị trí của giàn khoan HD 981 trong thềm lục địa của Việt Nam  
Vị trí giàn khoan HD 981 trong thềm lục địa Việt Nam - RFA files * 
 


Khi Bắc Kinh đặt giàn khoan Hải Dương 981 vào khu vực đặc quyền kinh tế của Việt Nam thì người Việt có thể làm những gì? Câu hỏi này đang khiến nhiều người ở trong và ngoài nước cùng thắc mắc. Tiết mục Diễn đàn Kinh tế nêu vấn đề với chuyên gia Nguyễn-Xuân Nghĩa qua phần trao đổi do Vũ Hoàng thực hiện sau đây.


Vũ Hoàng: Xin kính chào ông Nguyễn-Xuân Nghĩa. Là tư vấn kinh tế cho đài Á Châu Tự Do, lại theo dõi tình hình Trung Quốc từ nhiều năm qua, ông đã nhiều lần phân tích động thái của Bắc Kinh trong lĩnh vực an ninh và kinh tế. Điển hình là hai bài liền trong Tháng Bảy năm 2012 khi tập đoàn Dầu khí Hải dương CNOOC của họ tiến sâu vào thềm lục địa và phạm vi 200 hải lý của vùng đặc quyền kinh tế Việt Nam để mở ra chín lô cho quốc tế thăm dò. Vì vậy, có lẽ ông chẳng ngạc nhiên khi tập đoàn này đưa giàn khoan tối tân nhất của họ vào một khu vực thuộc chủ quyền của Việt Nam và gây căng thẳng trong vùng biển Đông Nam Á từ đầu tháng Năm. Thính giả gần xa của chúng ta nêu câu hỏi là trong hoàn cảnh đó, Việt Nam có thể làm những gì khi kinh tế lại có nhiều quan hệ gắn bó với Trung Quốc? Ông nghĩ sao về thắc mắc này?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Tôi thiển nghĩ đây là vấn nạn nan giải vì ta cần hỏi ngược là Việt Nam nào ở đâu? Nhưng xin hãy nói về bối cảnh, về những gì có thể là mục tiêu của Trung Quốc. Nếu biết họ muốn gì, vì sao, may ra mình sẽ thấy được những khả năng ứng xử. Còn lại, làm được không thì tùy theo vị trí và tầm nhìn xa gần.

Vũ Hoàng: Chúng ta sẽ khởi đi từ câu hỏi đó. Theo nhận xét của ông thì Trung Quốc muốn gì?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Từ nhiều năm nay, diễn đàn này nhận định rằng Trung Quốc là xứ đói ăn, khát dầu và cần trao đổi với thế giới bên ngoài, nhưng vì đa nghi và sợ sệt nên đòi kiểm soát sự trao đổi ấy. Nhiều nước Đông Á cũng cần trao đổi buôn bán như vậy mà giải quyết theo cách hoà bình và sòng phẳng. Trung Quốc giải quyết theo lối khác, có thể qua ba bước tuần tự.

- Thứ nhất, do yêu cầu kiểm soát vùng biển cận duyên như vùng trái độn quân sự, năm năm về trước, họ mập mờ đưa ra lưỡi bò chính khúc, rồi gọi là khu vực "quyền lợi cốt lõi" để biện minh cho việc can thiệp. Đó là ăn cướp bằng pháp lý ngoa ngụy nếu các nước không phản ứng đồng loạt. Kế tiếp là bước khai thác lợi thế chiến thuật tại nơi họ đã chiếm của xứ khác, như quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, và mời quốc tế vào khai thác để vì lòng tham mà các nước mặc nhiên hợp thức hóa sự cưỡng đoạt. Việc mở rộng khu vực kiểm soát phòng không năm ngoái cũng nằm trong hướng đó. Bước thứ ba là sẽ còn lặng lẽ nâng cao khả năng quân sự để mở tầm kiểm soát ra khỏi vùng biển cận duyên mà không gây ra phản ứng đồng loạt của các lân bang.

- Việc họ đưa giàn khoan tối tân vào vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam không là bất ngờ vì nằm trong bước thứ hai, là khai thác lợi thế chiến thuật đã có sau khi chiếm Hoàng Sa của Việt Nam từ năm 1974, rồi một phần Trường Sa năm 1988 và chiếm Bãi cạn Scarborough của Phi Luật Tân vào năm 2012 mà không gặp sự chống đối chung.


Tàu hải cảnh TQ phun nước vòi rồng qua tàu kiểm ngư Việt Nam để đuổi ra khỏi khu vực
Tàu hải cảnh TQ phun nước vòi rồng qua tàu kiểm ngư Việt Nam để đuổi ra khỏi khu vực. AFP

Đó là ăn cướp bằng pháp lý ngoa ngụy nếu các nước không phản ứng đồng loạt. Kế tiếp là bước khai thác lợi thế chiến thuật tại nơi họ đã chiếm của xứ khác, như quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa, và mời quốc tế vào khai thác để vì lòng tham mà các nước mặc nhiên hợp thức hóa sự cưỡng đoạt.  Nguyễn-Xuân Nghĩa

- Suy như vậy, mục tiêu của giàn khoan 981 không hẳn là để tìm dầu trong một hạn kỳ có ba tháng. Họ thử xem phản ứng của nước thế nào thì tiến tới bước thứ ba là mở rộng tầm kiểm soát quân sự ra khỏi vùng biển cận duyên mà khỏi đụng với Hoa Kỳ. Qua từng bước, Bắc Kinh khai thác lòng tham và nỗi sợ của các nước để đạt mục tiêu là kiểm soát và nếu được thì thôn tính.


Vũ Hoàng: Phải chăng cũng do lòng tham hay nỗi sợ mà Hiệp hội 10 Quốc gia Đông Nam Á là ASEAN đã không có một lập trường thống nhất về quy tắc hành xử với Bắc Kinh sau hội nghị cấp cao vừa qua tại Miến Điện hoặc như trong thượng đỉnh năm kia tại Cam Bốt?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Ta bắt đầu bước vào phần tìm hiểu về cách ứng xử của Việt Nam và các nước trong khu vực. Trước hết, cả vùng Đông Á này đáng khinh và không là gương mẫu vì chọn con đường lý tài hơn lý tưởng và biến người dân thành sinh vật kinh tế. Nếu còn vài ngoại lệ thì đấy là Nhật Bản và Đại Hàn mà thôi, khi lãnh đạo hai xứ này còn nhắc nhở đến những giá trị tinh thần trong các quyết định.

- Ngẫm lại thì với tất cả tội ác thời thực dân và những hạn chế ngày nay trong hành động, các nước Âu Châu và cả Hoa Kỳ đều đề cao một số nguyên tắc có giá trị toàn cầu, là tự do kinh tế, xã hội cởi mở và dân chủ chính trị với nhân quyền được tôn trọng. Không chỉ đề cao, họ cố thực hiện điều đó cho xứ khác và kịch liệt đả kích khi có vi phạm trong các xã hội Âu-Mỹ của họ.

- Đông Á thì không. Dù có nhiều nền văn hoá cổ xưa với giá trị tinh thần đáng kính, các nước Đông Á ngày nay, nhất là tại Đông Nam Á, đều theo chủ nghĩa thực dụng, coi quyền lợi kinh tế còn quan trọng hơn nhân quyền, hay chủ nghĩa dân tộc và độc lập quốc gia. Vì vậy, các nước mặc nhiên rơi vào cái bẫy "trọng thương" và lý tài của Trung Quốc. Ở xa tầm đạn thì tham, ở gần thì sợ nên tự khuất phục. Người ta quên một khái niệm đã từng làm nên lịch sử là "chính nghĩa", là cái lẽ phải khiến con người có thể hy sinh tài sản lẫn mạng sống.

- Việt Nam là nơi mắc bệnh lý tài Đông Á nặng nhất, từ trên đầu xuống, nên khó kêu gọi xứ khác cùng sát cánh trước bạo lực bành trướng. Trong môi trường văn hóa ấy, chủ nghĩa bá quyền và chính sách thực dân mới của Trung Quốc có sự thuận lợi hiển nhiên và Bắc Kinh dễ phân hóa lập trường của tập thể ASEAN.


Vũ Hoàng: Từ một chuyên gia kinh tế, nhận xét về văn hoá này của ông quả là đáng chú ý!

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Thưa rằng từ nếp văn hóa lý tài đó mới có chính sách kinh tế tai hại đấy. Ai cũng biết hệ thống kinh tế nhà nước có vấn đề mà sửa không được thì lại theo để kiếm chút cháo, mặc cho tư doanh cò con bị chết lâm sàng. Rồi còn viện dẫn thành quả ảo của Trung Quốc làm lẽ biện minh cho hệ thống kinh tế bất công và bất lực đó. Thực tế lại còn thê thảm hơn vậy nữa.



Giàn khoan HD 981 trên Biển Đông
Giàn HD 981 trên Biển Đông (ảnh Xinhua)


Vũ Hoàng: Ông nói thê thảm hơn là thế nào?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Ta hãy nhìn vào thực tế Việt Nam mà có lẽ người Mỹ cũng biết.

- Từ năm năm nay, hải quân của Việt Nam mới gia tăng ngân sách từ hơn trăm triệu lên khoảng 400 triệu đô la vào năm tới. So với bao nhiêu tỷ bạc đã bị thất thoát thì đấy là điều mỉa mai. Thành phần lãnh đạo xứ này sẵn có bãi đáp ở nước ngoài, không Mỹ thì Canada hay Úc. Họ có chân chạy nên tài sản và con cháu đều có chân đứng ở ngoại quốc. Ở dưới, phần tử ưu tú của xứ sở vì tương đối khá giả hơn quần chúng thì cũng mong con cái được học bên Mỹ để có tương lai khá hơn quá khứ 40 năm vừa qua của họ. Như vậy trước mối nguy Trung Quốc thì còn lại những ai? Là người chỉ sợ mất tiền trên thị trường cổ phiếu, những người vừa được phép biểu tình hay những người còn trong tù vì đã biểu tình chống Trung Quốc hay đòi dân chủ?

Một ví dụ là nếu có xung đột và cần võ khí tự vệ, dù mới chỉ là một bích chương cổ động chứ chưa nói tới súng đạn, thì lãnh đạo lại sợ võ khí này sẽ nhắm vào họ! Những người lãnh đạo sợ mất đảng hơn là mất nước nên cột tay đa số ở dưới. Nguyễn-Xuân Nghĩa

- Ngày nay, không thiếu người ở trong nước coi chuyện giàn khoan CNOOC là vở kịch được Bắc Kinh và Hà Nội dàn dựng để trục lợi với Mỹ. Vì lòng dân hoang mang bất định tới mức đó, hồi nãy tôi mới hỏi là Việt Nam nào, ở đâu? Một ví dụ là nếu có xung đột và cần võ khí tự vệ, dù mới chỉ là một bích chương cổ động chứ chưa nói tới súng đạn, thì lãnh đạo lại sợ võ khí này sẽ nhắm vào họ! Những người lãnh đạo sợ mất đảng hơn là mất nước nên cột tay đa số ở dưới.

Vũ Hoàng: Nếu những người có tâm huyết và thiết tha đến tương lai Việt Nam mà muốn làm gì đó, dù chỉ là kêu gọi tẩy chay hàng hóa Trung Quốc, thì điều ấy có nên chăng?
Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Tôi ngờ rằng ta sẽ rơi vào cái chủ nghĩa lý tài tai hại, với lý luận bùi tai là nên dàn xếp qua thương thảo, chứ đừng cản trở việc giao lưu buôn bán vì đã làm ăn với nhau thì khó nã súng vào nhau. Lý luận đó chỉ là biện minh cho lẽ cầu an! Cho nên người ta vẫn có thể mở chiến dịch tẩy chay hàng hóa Trung Quốc để huy động lòng dân và để thử lòng người, chứ không nên chờ đợi là gây thiệt hại cho Trung Quốc. Thuần về kinh tế, có lẽ ta nên nhìn khác.

Vũ Hoàng: Thưa ông nhìn khác là như thế nào?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Kinh tế Việt Nam lệ thuộc vào kinh tế Trung Quốc vì lãnh đạo có phân công lao động với Bắc Kinh như các nước chư hầu Đông Âu với Liên Xô thời xưa. Hà Nội chả mắc bẫy giao thương với Bắc Kinh mà đã đẩy cả nước vào cái bẫy đó. Tôi xin giải thích.

- Việt Nam bán hàng nhiều nhất là cho các thị trường Âu Châu, Hoa Kỳ, ASEAN, Nhật Bản rồi mới đến thị trường Trung Quốc. Bán hàng gì? Đa số là hàng chế biến với nguyên vật liệu nhập từ bên ngoài, chủ yếu là từ Trung Quốc. Tức là Việt Nam chỉ là trạm trung chuyển các bán chế phẩm của Trung Quốc bán vào các thị trường Âu-Mỹ với phần gia công hay trị giá gia tăng là của công nhân Việt Nam. Hậu quả là Việt Nam nhận đầu tư trực tiếp từ Trung Quốc, chỉ kém đầu tư của Nam Hàn và Nhật Bản, mà đạt xuất siêu với các thị trường Âu-Mỹ chừng nào thì nhập siêu với Trung Quốc chừng đó. Nôm na thì Việt Nam nhận làm công ty vệ tinh cho đại tổ hợp Trung Quốc và được thế giới nâng đỡ chừng nào thì dâng lại lợi thế đó cho Trung Quốc.

Vũ Hoàng: Tháng Tám năm ngoái, nói về sự thoái trào của Trung Quốc vì đà tăng trưởng chậm mà lương bổng đắt hơn, ông có gợi ý về một cơ hội mới cho Việt Nam để thu hút đầu tư của thiên hạ và góp phần thay thế vai trò "công xưởng toàn cầu" của Trung Quốc. Thưa ông, liệu rằng vụ tranh chấp hiện nay với Trung Quốc có giúp kinh tế Việt Nam thoát khỏi cảnh ngộ vệ tinh kinh tế của Trung Quốc hay không?

Nguyễn-Xuân Nghĩa: - Tôi cứ mong như vậy. Thật ra, hòn đá thử vàng để trắc nghiệm thực tâm của lãnh đạo Việt Nam trước sức ép của Trung Quốc phải khởi đi từ việc tôn trọng và tin tưởng người dân chứ đừng là công cụ của Trung Quốc để đàn áp người dân của mình. Sau đó, nếu lãnh đạo nói đến chuyển hướng kinh tế để ra khỏi quỹ đạo Bắc Kinh, từ các dự án bô xít Tây Nguyên đến chuyện buôn lậu ở biên giới thì người dân mới tin. Nếu được giải phóng như vậy, người dân sẽ ngăn được nạn đảng viên cán bộ tiếp tay Trung Quốc gieo họa cho kinh tế Việt Nam.
Nếu nhà cầm quyền Việt Nam không làm nổi việc đó thì họ bị đào thải vì người dân sẽ nổi dậy sau khi Việt Nam bị mất chủ quyền vào tay Trung Quốc. Chẳng ai muốn một cơn chấn động như vậy nhưng điều ấy vẫn có thể xảy ra, như đã từng xảy ra nhiều lần trong lịch sử của xứ này.

Vũ Hoàng: Xin cảm tạ ông Nghĩa về cuộc trao đổi này.


Source : dainamax tribune
Link        : http://dainamaxtribune.blogspot.com/

BBC - Báo nước ngoài bình vụ Bình Dương

Báo nước ngoài bình vụ Bình Dương

BBC  
Cập nhật: 12:14 GMT - thứ tư, 14 tháng 5, 2014

Nhân viên của một công ty Hàn Quốc ở Bình Dương xin người biểu tình không vào bên trong
Các kênh truyền thông lớn của quốc tế đã đưa tin về cuộc biểu tình trên diện rộng ở khu công nghiệp Sóng Thần, Bình Dương, đề cập và phân tích nhiều khía cạnh khác nhau của vụ việc.
Các nhà chức trách Bình Dương hôm 14/05 ra thông cáo cho biết "hàng loạt đối tượng gây rối" đã bị bắt giữ, sau khi cuộc diễu hành phản đối Trung Quốc hôm 13/5 trên địa bàn tỉnh chuyển thành bạo động.
Hãng BấmCNN của Hoa Kỳ trong cùng ngày dẫn lời một chủ tịch tập đoàn nước ngoài muốn giấu tên, nói cảnh sát địa phương và chính quyền không hề phản hồi trước cảnh bạo lực, và được cho là phát biểu rằng họ không thể làm gì để kiểm soát tình hình.
Từ Úc, trang BấmABC dẫn nguồn tin AP nói Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã đưa ra cảnh báo với người dân Trung Quốc khi vào Việt Nam.
Thông báo khuyên người Trung Quốc “cần xem xét kỹ kế hoạch di chuyển và phải thật thận trọng”, đối với người dân và các tổ chức Trung Quốc đang đặt tại Việt Nam “nâng cao cảnh giác và tăng cường an ninh.”
ABC nhận định, nếu căng thẳng giữa hai quốc gia còn tiếp diễn, cả hai sẽ chịu thiệt hại về kinh tế.

Trú ẩn trong khách sạn


Nhiều công ty Đài Loan cũng bị tấn công do có chữ bằng tiếng Trung Quốc
Bài đăng trên BấmBloomberg cùng ngày dẫn lời ông Trần Bách Tú (Chen Bor-show), Chủ nhiệm Văn phòng Kinh tế và Văn hóa Đài Bắc ở Sài Gòn, cho biết hơn 200 người Đài Loan đã phải trốn vào một khách sạn ở Thủ Dầu Một, và một người bị thương nhẹ.
Cũng theo ông Chen, ở quanh khu vực này có tới hơn 1.000 doanh nghiệp Đài Loan, và các hãng hàng không đang huy động máy bay cỡ lớn đưa công dân về nước.
“Các công nhân không chọn xem nhà máy đó thuộc quốc gia nào,” theo ông Bob Hsu, tổng giám đốc công ty Trách nhiệm Hữu hạn Great Super Enterprise của Đài Loan.
Công ty đã phải đóng cửa các nhà máy dệt may ở tỉnh Đồng Nai. Người biểu tình nhìn vào tên công ty “chỉ để tìm một từ tiếng Trung Quốc. Trong đó có cả các nhà máy của Hàn Quốc và Nhật Bản.”
“Tôi yêu cầu cảnh sát địa phương bảo vệ công nhân của mình,” ông Hsu nói từ thành phố Hồ Chí Minh.
“Chúng tôi đưa công nhân ra ngoài. Tôi rất lo lắng nên chúng tôi đã phải bỏ tất cả các từ tiếng Trung trên nhãn hiệu của mình.”
Raymond Wu, một nhà tư vấn kinh doanh nói với Bloomberg từ Đài Bắc rằng, nếu các vụ tấn công doanh nghiệp Đài Loan không lắng xuống, “sẽ xảy ra hậu quả lâu dài”.
“Đây là ngạc nhiên lớn. Chúng tôi mong rằng đây chỉ là một vụ việc riêng lẻ và sẽ không gây ra tổn hại lâu dài nào tới sự tự tin trong đầu tư của không chỉ riêng các nhà đầu tư Đài Loan mà cả các nhà đầu tư từ các quốc gia khác.”

Cuộc biểu tình 'hiếm có


Một chủ doanh nghiệp Đài Loan nói cảnh sát đã không đáp ứng dù có yêu cầu bảo vệ công nhân
Báo BấmNew York Times cũng có đoạn nhận định rằng, “biểu tình cũng đôi khi xảy ra ở Việt Nam, đặc biệt là trong lĩnh vực cưỡng chế đất đai đối với các công ty được cho là có mối quan hệ sâu sắc với chính phủ chuyên chế, độc đảng.
“Nhưng hiếm có biểu tình ở mức hàng ngàn người. Cho tới hôm thứ Tư vẫn chưa rõ liệu hoạt động ở Bình Dương có được sự cho phép của nhà nước hay không, và liệu cảnh sát địa phương có hoàn toàn kiểm soát được các công nhân biểu tình hay không.”
Mạng xã hội mấy ngày nay cũng ngập tràn các bình luận về vấn đề giàn khoan Hải Dương 981 của Trung Quốc trên biển Đông, và các vụ biểu tình của công nhân và người dân ở một số khu vực phía Nam bắt đầu từ ngày 12/05.
Helen Phambình luận trên Facebook: “Thật kinh khủng! Không có từ nào để diễn tả nữa. Không chấm dứt bạo động chắc nền kinh tế Việt Nam mình sẽ xuống trầm trọng vì e rằng các công ty nước ngoài bỏ của chạy lấy người và chính phủ ta phải bồi thường cho những tổn thất của họ mất. Hãy dừng lại ngay khi còn có thể!”
"Phẫn nộ vì biển đảo quê hương, cộng với sự áp bức lâu nay của giới chủ mà không biết kêu ai đã khiến công nhân có những hành vi quá khích."
Bá Duy, bình luận trên Facebook của BBC Tiếng Việt
Bá Duy, viết trên trang Facebook của BBC Tiếng Việt: “Không có thế lực thù địch nào lôi kéo được nhân dân, chỉ có sự bất công trong xã hội mới khiến nhân dân phản kháng.
“Phẫn nộ vì biển đảo quê hương, cộng với sự áp bức lâu nay của giới chủ mà không biết kêu ai đã khiến công nhân có những hành vi quá khích.”
Trọng An viết, “các doanh nhân đầu tư vào Việt Nam, đem lại công ăn, việc làm cho người Việt Nam, họ đâu có ra lệnh tấn công Việt Nam.”
Độc giả của BBC Tiếng Việt cũng cho rằng hành động như vậy là “thêm thù, bớt bạn”, “tạo hình ảnh không tốt cho Việt Nam trên thế giới.”
Trang Facebook của Hội những người ủng hộ “Liên ngành 141 truy quét tội phạm cho đăng lời bình luận bày tỏ sự lo lắng của các công nhân bị mất việc làm vì vụ việc:
“Những công nhân không tham gia bạo động, cướp phá nhưng vẫn bị mất việc làm. Mắt ai nấy cũng đỏ hoe, mặt đầy sự buồn lo vì cuộc sống mưu sinh chưa biết đi đâu về đâu. Họ sẽ lấy gì để ăn? Con cái họ sẽ lấy gì để học?"
Duy Tân bình luận từ một đoạn đăng trên Facebook của nhà báo Huy Đức, cho rằng công an Bình Dương đã “phản ứng quá chậm”.
Việt Nam nên “cần ra gấp luật biểu tình, vận nước đã tới, có cấm hay không cấm thì Việt Nam vẫn sẽ biểu tình.”
“Hiến pháp thì không cấm, nhưng ta chưa có cơ chế để xử lý, vì vậy cần phải ra gấp luật biểu tình để đưa mọi thứ vào pháp luật, chứ ko thể nào chậm trễ luật biểu tình được nữa.”

Việt Nam 'đừng có mơ'

Ngoại trưởng Trung Quốc, ông Vương Nghị đưa ra yêu cầu phía Việt Nam phải "bình tĩnh, tôn trọng chủ quyền và quyền quản trị, kiềm giữ cho tình hình không lan rộng và diễn biến phức tạp hơn.
Hoàn cầu Thời báo có bài viết định hướng biên tập hôm 13/05 cảnh báo Trung Quốc sẽ cho Việt Nam nếm mùi 'tan vỡ': "Việt Nam cho rằng, bằng việc gây rắc rối, Trung Quốc sẽ nhượng chút quyền trên biển Đông cho chiến lược lớn của mình. Đừng có mơ. Lần này, Trung Quốc sẽ cho họ nếm mùi giấc mơ tan vỡ."
Trên mạng xã hội Weibo, nhà bình luận chính trị người Đài Loan Qiu Yi viết: "Vụ bạo động chống Trung Quốc, với sự thông đồng của chính phủ Việt Nam đã lan rộng ra ngoài tầm kiểm soát.
"Nó đã ảnh hưởng không chỉ tới các doanh nghiệp Đài Loan và Trung Quốc mà cả của Hong Kong, Nam Hàn và Nhật Bản. Nó tung ra một cú tàn phá môi trường đầu tư ở Việt Nam... Đài Loan có thể chung tay với Trung Quốc để kịch liệt tăng cường áp lực lên Việt Nam, khiến chính phủ Việt Nam phải hành động nhanh chóng để giải tán bạo động và tăng mức đền bù cho các doanh nghiệp chịu mất mát do cuộc bạo loạn.
Cũng trên Weibo, Toward_BAT so sánh vụ Bình Dương với sự kiện người Trung Quốc đập phá hàng do người Nhật sản xuất: "Người Việt Nam đang đối xử với chúng ta theo cách chúng ta từng đối xử với người Nhật Bản."
Một độc giả từ Thâm Quyến gửi tới trang BBC Tiếng Trung: "Cái gọi là chiến dịch yêu nước sẽ kết thúc bằng mâu thuẫn xã hội. Đây là con dao hai lưỡi."

Source : BBC

12/5/14

Căng thẳng Việt-Trung là cơ hội đẩy mạnh quan hệ Việt-Mỹ


Căng thẳng Việt-Trung là cơ hội đẩy mạnh quan hệ Việt-Mỹ


Tàu Trung Quốc (phải) dùng vòi rồng phun thẳng vào tàu Việt Nam. (Ảnh do Cảnh sát biển Việt Nam công bố ngày 4/5/2014).
Tàu Trung Quốc (phải) dùng vòi rồng phun thẳng vào tàu Việt Nam. (Ảnh do Cảnh sát biển Việt Nam công bố ngày 4/5/2014).
Căng thẳng với Trung Quốc trên Biển Đông là cơ hội đẩy mạnh quan hệ giữa Việt Nam với Hoa Kỳ, theo đánh giá của một nhà phân tích thuộc Học Viện Ngoại giao, Bộ Ngoại giao Việt Nam.

Tuy nhiên, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Biển Đông của Học viện, Tiến sĩ Trần Trường Thủy, nhấn mạnh Việt-Mỹ vẫn chưa trở thành đồng minh quân sự nếu tình hình Biển Đông chưa tới mức xảy ra đụng độ quân sự.

Tranh cãi Việt-Trung một lần nữa bùng nổ sau khi Bắc Kinh hôm 3/5 thông báo đưa giàn khoan Hải Dương 981 vào hoạt động trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam, cách bờ biển Việt Nam 200 hải lý theo quy định của Công Ước Liên hiệp quốc về Luật Biển, cũng như điều động 80 tàu đủ loại kể cả tàu chiến ngăn chặn không cho Việt Nam thực thi chủ quyền và cho tàu lao vào tấn công tàu Việt Nam khiến 6 nhân viên kiểm ngư Việt bị thương.

Trong cuộc trao đổi với VOA Việt ngữ ngày 12/5 phân tích về các bước đối phó sắp tới của Hà Nội trước sự lấn lướt mạnh mẽ từ Trung Quốc sau khi Bắc Kinh, Tiến sĩ Thủy cho biết thêm chi tiết:

Bấm vào đường dẫn dưới đây để nghe toàn bộ cuộc phỏng vấn với TS Trần Trường Thủy:
Căng thẳng Việt-Trung là cơ hội đẩy mạnh quan hệ Việt-Mỹ
Tiến sĩ Trường Thủy: Sự cố lần này là một bước leo thang mới. Trước nay, Trung Quốc chủ yếu cản phá, hoặc là ở mức thăm dò thôi chứ chưa khoan. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc mang giàn khoan vào khoan ở vùng của nước khác, triển khai lực lượng trên thực địa rất rầm rộ bao gồm hải quân, tàu chiến tham gia.

VOA: Với bước leo thang mới, liệu phản ứng của phía Việt Nam sẽ có những nét gì mới hơn so với những lời tuyên bố phản đối trước đây vì với những lời tuyên bố coi như Việt Nam chấp nhận thực tế hơn là thay đổi được thực trạng, thưa ông?
  
Tiến sĩ Trần Trường Thủy, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Biển Đông thuộc Học Viện Ngoại giao, Bộ Ngoại giao Việt Nam.Tiến sĩ Trần Trường Thủy, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Biển Đông thuộc Học Viện Ngoại giao, Bộ Ngoại giao Việt Nam.

Tiến sĩ Trường Thủy: Không hẳn như thế đâu. Việt Nam cho tới giờ triển khai đối phó tương đối tòan diện. Thứ nhất về mặt công khai về mặt công luận, họp báo, phát ngôn. Thứ hai, trên thực địa, các lực lượng thực thi pháp luật Việt Nam đã có biện pháp cản trở phía Trung Quốc. Thứ ba, ở góc độ ngoại giao, chúng ta vận động sự ủng hộ của quốc tế và rất nhiều nước lên tiếng bày tỏ quan ngại như Mỹ, Nhật, Ấn, EU, Úc, ASEAN. ASEAN vừa rồi lần đầu tiên ra được tuyên bố chung bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình tiếp diễn ở Biển Đông.

Đó là những bước chiến lược tương đối đồng bộ của Việt Nam. Mục tiêu là tăng cái giá mà Trung Quốc phải trả cả về ngoại giao, uy tín quốc tế, và ảnh hưởng tới tuyên truyền của Trung Quốc về chiến lược ‘phát triển hòa bình’, cho thế giới thấy rõ ý định của Trung Quốc ở Biển Đông.


VOA: Liệu cách phản ứng của Việt Nam trước nay ‘tự chế tối đa’, như lời Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng vừa phát biểu tại thượng đỉnh ASEAN, có giúp thay đổi được tình hình không giữa các bước lấn lướt không ngừng từ phía Trung Quốc? Có sách lược nào khác hữu hiệu hơn chăng?

Tiến sĩ Trường Thủy: Đối với cộng đồng quốc tế, một nước sẽ nhận được sự ủng hộ khi nước đó thể hiện kiềm chế chứ không phải là bên khơi mào cho tranh chấp. Thứ hai là các hoạt động trong khuôn khổ luật pháp quốc tế. Việt Nam không thể sử dụng các biện pháp đi ngược lại với luật quốc tế. Trong khuôn khổ luật quốc tế, Việt Nam có thể sử dụng các phương pháp tối đa có thể. Khái niệm ‘kiềm chế’ nên được hiểu rộng hơn như thế.

VOA: Và Việt Nam đang tính tới những bước đi như thế nào sau hành vi lần này của Trung Quốc?

Tiến sĩ Trường Thủy: Phó Thủ tướng Bộ Trưởng Ngoại giao cũng đã tuyên bố là sử dụng các biện pháp cần thiết để bảo vệ lợi ích quốc gia. Đó là tuyên bố cao nhất, có nghĩa là không loại trừ biện pháp nào cả.

VOA: Kể cả biện pháp võ trang?

Tiến sĩ Trường Thủy: Võ trang nên được sử dụng trong khái niệm bảo vệ và tự vệ.

VOA: Liệu Việt Nam có tính tới một vụ kiện tương tự như Philippines kiện bản đồ đường lưỡi bò của Trung Quốc ra tòa án trọng tài Liên hiệp quốc?

Tiến sĩ Trường Thủy: Với tuyên bố không loại trừ biện pháp nào cả có thể hiểu bao gồm biện pháp sử dụng các chế tài quốc tế. Nhưng thời điểm và cách thức như thế nào là chuyện cụ thể mà các nhà chiến lược Việt Nam phải tính đến.

VOA: Ông dự đoán tình hình có thể leo thang tới mức nào? Có thể dẫn tới mức căng thẳng xung đột hay không?

Tiến sĩ Trường Thủy: Diễn  biến tới giờ cho thấy hai bên cũng thể hiện mức độ kiềm chế nhất định khi dùng các tàu thực thi pháp luật hay ‘vũ khí mềm’, chứ chưa đến mức độ cạnh tranh có thể dẫn tới chìm tàu hay thương vong lớn. Mức độ được đặt trong giới hạn ‘tranh dành trên thực địa’ là chính. Theo tôi, chưa có ý chí chính trị để quyết tâm đi đến biện pháp mạnh mẽ quân sự, nhưng tất nhiên không lọai trừ yếu tố các tính toán hay các vụ va chạm hay đánh giá ý định của nhau không đúng sẽ dẫn đến các leo thang căng thẳng, không loại trừ tình huống nào cả.

VOA: Trong trường hợp xảy ra xung đột, liệu Việt Nam có nghĩ tới các phương pháp có thể ủng hộ mình về quân sự thế nào chăng để có đủ khả năng đối phó với Trung Quốc?

Tiến sĩ Trường Thủy: Ý tôi là biện pháp võ trang không phải là biện pháp tính ngay hay có khả năng xảy ra, mà là tất cả biện pháp trong khuôn khổ luật pháp quốc tế cho phép thì Việt Nam không loại trừ. Chính sách của Việt Nam cũng vẫn là duy trì hòa bình, phát triển đất nước. Các nhà hoạch định chính sách cũng phải cân đối, cân bằng các yếu tố.

VOA: Về tương quan lực lượng giữa Việt Nam với Trung Quốc, giữa lúc Bắc Kinh không ngừng lấn lướt ở Biển Đông, nhiều người cho rằng yếu tố giúp Việt Nam có thể đương đầu chống cự với Trung Quốc là Hoa Kỳ. Liệu đã đến lúc Việt Nam nên xích lại gần Mỹ hơn nữa trong tình hình chung ở Biển Đông hiện nay?

Tiến sĩ Trường Thủy: Lúc mà giữa quan hệ Việt Nam và Trung Quốc có những căng thẳng là cơ hội đẩy mạnh quan hệ Việt-Mỹ. Trong các năm gần đây, quan hệ Việt-Mỹ đã phát triển mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực. Ở đây có thể nói cũng nên đặt quan hệ Việt-Mỹ trong quan hệ ngoại giao đa phương hóa, đa dạng hóa của Việt Nam. Việt Nam cũng không đặt cược vào quan hệ với Mỹ. Trong quan hệ Việt-Mỹ cũng có những giới hạn. Về việc tiến tới quan hệ đồng minh quân sự, nếu tình hình Biển Đông chưa tới mức xảy ra đụng độ về quân sự, tôi chưa nghĩ Việt Nam và Hoa Kỳ sẽ trở thành đồng minh mà hai nước cũng sẽ hợp tác với nhau trong các lĩnh vực cùng lợi ích. Trong đó, Biển Đông là vấn đề hai nước có nhiều tương đồng về lợi ích, nhất là tự do hàng hải, hòa bình-ổn định khu vực. Cả hai bên đều quan ngại về việc một Trung Quốc lớn mạnh có đe dọa trật tự hay không, có thật sự phát triển hòa bình hay không. Chính những điểm đồng này sẽ thúc đẩy hai nước [Việt-Mỹ] phát triển quan hệ hơn nữa.

VOA: Một trong những yếu tố dẫn tới ‘những giới hạn’ trong mối quan hệ Việt-Mỹ hiện nay là vấn đề nhân quyền Việt Nam. Trong tình hình hiện nay giữa vấn đề bảo vệ lợi ích quốc gia-chủ quyền dân tộc và tháo gỡ những gúc mắc trong lĩnh vực nhân quyền để có thể xích lại gần hơn và được ủng hộ nhiều hơn từ một người bạn lớn mạnh như Mỹ, theo ông, liệu Việt Nam có sẵn lòng tháo gỡ những gúc mắc đó không?

Tiến sĩ Trường Thủy: Các quan niệm chung giữa Việt-Mỹ về nhân quyền cũng ngày càng xích lại, cũng có nhiều trao đổi nhưng tất nhiên cũng có nhiều khác biệt. Nên đặt vấn đề đó trong tổng thể quan hệ chung. Chính sách của Việt Nam gọi là ‘đối tác’ và ‘đối tượng’, tức điểm nào chung thì cùng khai thác, phát huy; điểm nào khác biệt thì cùng trao đổi để giảm điểm khác biệt đi. Nhìn tổng thể chung, phần trăm hợp tác giữa Việt-Mỹ càng được đẩy mạnh hơn trong các năm gần đây.

VOA: Xin chân thành cảm ơn Tiến sĩ Trần Trường Thủy, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Biển Đông của Học viện Ngoại giao Việt Nam, đã dành cho VOA Việt ngữ cuộc trao đổi này.


Hình ảnh các cuộc biểu tình tại Việt Nam:
 
  • Người biểu tình Việt giương biểu ngữ và hô khẩu hiệu chống Trung Quốc trong cuộc biểu tình bên ngoài Lãnh sự quán Trung Quốc tại thành phố HCM.

7/5/14

Căng thẳng leo thang giữa lúc VN, TQ đối đầu tại Biển Đông


VOA

Căng thẳng leo thang giữa lúc VN, TQ đối đầu tại Biển Đông


Ảnh do Cảnh sát biển Việt Nam công bố cho thấy tàu Trung Quốc (trái) dùng vòi rồng phun thẳng vào tàu Việt Nam, ngày 7/5/2014.
Ảnh do Cảnh sát biển Việt Nam công bố cho thấy tàu Trung Quốc (trái) dùng vòi rồng phun thẳng vào tàu Việt Nam, ngày 7/5/2014.

Bộ Ngoại giao Việt Nam cho biết nhiều chiếc tàu Trung Quốc đã cố tình đâm vào hai tàu của Việt Nam trong vùng biển đang trong vòng tranh chấp, gây thiệt hại nặng.

Hãng tin Reuters hôm nay trích lời ông Trần Duy Hải, một giới chức Bộ Ngoại giao Việt Nam nói rằng hôm 4 tháng Năm, các tàu Trung Quốc đã cố tình đâm vào 2 tàu kiểm ngư của Việt Nam.

Phát biểu trong một cuộc họp báo ở Hà Nội, ông Trần Duy Hải, cũng là Phó Chủ nhiệm Ủy ban Biên giới Việt Nam, nói các tàu Trung Quốc, với sự yểm trợ của máy bay, đã sử dụng vòi rồng uy hiếp các tàu Việt Nam.

Ông Hải cho biết Việt Nam đã yêu cầu đưa vụ việc này ra thảo luận với các cấp lãnh đạo cao cấp nhất ở Bắc Kinh, và đang chờ đáp ứng từ phía Trung Quốc.

Ông nói một số quốc gia trong khu vực đã bày tỏ sự quan ngại, nhưng ông nói thêm rằng Việt Nam sẽ làm 'tất cả những gì cần thiết' để giải quyết cuộc tranh chấp một cách ôn hòa.

Tại một cuộc họp báo ở Hà Nội, các quan chức Việt Nam đã công bố video quay cảnh cuộc tấn công.

Tin của AP hôm nay tường thuật các tàu Trung Quốc và tàu Việt Nam đã đâm vào nhau hôm thứ Tư 7 tháng Năm, giữa lúc Hà Nội tìm cách ngăn cản không cho Trung Quốc cố định vị trí của giàn khoan trong khu vực cả hai nước đều tuyên bố chủ quyền.

AP dẫn lời ông Ngô Ngọc Thu, Phó Tư lệnh Tham mưu trưởng Bộ Tư Lệnh Cảnh sát biển Việt Nam, nói rằng các tàu Trung Quốc đã đâm vào tàu Việt Nam, và dùng vòi rồng tấn công tàu Việt Nam, làm nhiều thủy thủ bị thương và gây thiệt hại cho nhiều tàu Việt Nam.

Đây là vụ đụng độ trên biển nghiêm trọng nhất giữa hai nước trong vòng mấy năm qua, và nếu không bên nào nhượng bộ e rằng sẽ còn xảy ra nhiều vụ đung độ nghiêm trọng hơn nữa giữa lực lượng hải quân hai nước tại Biển Đông, nơi được coi là có thể trở thành điểm nóng trên thế giới.

Báo chí Việt Nam dẫn lời ông Ngô Ngọc Thu nói rằng Trung Quốc đã điều 80 tàu với sự yểm trợ của máy bay, đâm rách tàu Việt Nam tại vùng đặt giàn khoan HD 981.

Hôm nay, VnExpress tường thuật vụ đụng độ xảy ra vào lúc 8 giờ 10 sáng ngày 3 tháng Năm tại vị trí cách giàn khoan Trung Quốc 10 hải lý.

Theo tin này, tàu Hải Cảnh 044 của Trung Quốc đã húc mạnh vào mạn phải tàu cảnh sát biển 4033 của Việt Nam với tốc độ rất cao, làm vỡ toàn bộ cửa kính của chiếc tàu Việt Nam.

Báo chí Việt Nam cho hay, tổng cộng có 8 tàu kiểm ngư Việt Nam đã bị đâm, húc, đẩy hoặc phun ròi rồng trong mấy ngày qua, và có lúc có tới 5 tàu Trung Quốc vây quanh 1 tàu Việt Nam.

Nguồn: Reuters, AP, Bloomberg, New York Times, Xinhua

2/5/14

Bồ Câu Xanh Mắt Vì Diều Hâu Mỏi Cánh


Bồ Câu Xanh Mắt Vì Diều Hâu Mỏi Cánh



Nguyễn-Xuân Nghĩa - Việt Báo Ngày 140502


Khi Dân Mỹ Ngần Ngại, Dại Gì Mà Không Chơi Bạo?



 * Hình bìa số báo mới của tờ The Economist *



Với nhiều người Mỹ, khi kinh tế chỉ tăng trưởng có 0,1% trong Quý I và dân thất nghiệp nản chí chẳng còn muốn kiếm việc thì đất Crimea hay miền Đông Ukraine thuộc về hành tinh khác.

Thiểu số uyên bác nhắc họ bài học địa dư, rằng Ukraine nằm tại Âu Châu chứ có ở đâu xa? Nhưng họ lại lồng vào lời khuyên năm xưa của bậc Quốc phụ George Washington: "Mắc mớ chi mà giàng vận mệnh, hòa bình và sự thịnh vượng của ta vào một mảnh nào đó bên Âu Châu vì những tham vọng, mâu thuẫn hay tranh chấp của họ?"

Thành phần thực tiễn nhất của Hoa Kỳ, lãnh đạo các đại tổ hợp như Boeing, Goldman Sachs, Citigroup, Visa, PepsiCo, hay Caterpillar, v.v... thì chẳng ngoái về phía sau. Họ nghĩ đến St. Petersburg của Nga vào tháng này, nơi tổ chức Diễn đàn Kinh tế Quốc tế với sự tham dự của Tổng thống Vladimir Putin. Đấy là cơ hội mà họ không để lỡ, hoặc nhường cho các tập đoàn sản xuất Âu Châu....

Vào hoàn cảnh đó, ta nên thông cảm với Tổng thống Barack Obama khi chàng lom khom leo thang được... vài phân trong các biện pháp trừng phạt Putin.


***

Hôm 28 vừa qua, Chính quyền Obama đặt thêm bảy nhân vật thuộc bộ máy quyền lực của Putin vào thành phần bị Mỹ cấm vận. Tính đến nay thì Hoa Kỳ chiếu cố Ngân hàng Nga và 27 viên chức, kể cả ba người trong Bộ Chính Trị của điện Kremlin, và nhiều tài phiệt đang giữ tay hòm chìa khóa cho Putin. Họ là những ai thì bài này khỏi cần nhắc tới vì vài chân lý sơ đẳng sau đây.

Trước đây 15 năm, tiền tài còn chi phối được quyền lực của nhân vật mới nổi là Putin. Ngày nay, quyền lực mới tạo ra tiền, và chế độ Putin đã khôn ra nên găm kỹ ở nhà. Nếu có đem ra ngoài thì cũng để đầu tư vào các doanh nghiệp Tây phương, nên việc trừng phạt sẽ gây hại cho các đại gia Âu-Mỹ! Hèn gì, họ vẫn chạy qua St Petersburg gặp Putin để nói chuyện làm ăn. Vả lại, sau khi chơi bạo tại Ukraine, Putin đang thành người hùng của dân Nga! Mỹ càng vùng vẫy thì ngôi sao Putin càng toả sáng.

Nói lại cho gọn: Obama chỉ cố phủi bụi để phô diễn sự dũng cảm với dư luận và Quốc hội ở nhà, chứ không để đẩy Putin vào đất hiểm mà đổi chánh sách và triệt thoái khỏi Ukraine. Huống hồ, chàng đánh hơi được sự xoay chuyển của lòng người: 53% dân Mỹ ngày nay cho là Hoa Kỳ nên giảm dần việc can thiệp vào xứ khác!

Lần đầu tiên kể từ 20 năm, không, từ 50 năm, mà dân Mỹ lại muốn thoái bộ tới độ sâu như vậy.

Nhưng cũng lòng dân, qua cuộc thăm dò ý kiến mới nhất của tờ Wall Street Journal và truyền hình NBC, lại đặt ra bài toán khác cho Tổng thống Mỹ: 55% dân chúng nghĩ rằng Obama không gây đủ ấn tượng cần thiết về sức mạnh của Hoa Kỳ, là phải dám đối đầu với kẻ thù và bảo vệ những giá trị tinh thần của nước Mỹ.

Diễn giải mâu thuẫn này cho gọn thì dân Mỹ muốn lãnh đạo phải hăm dọa để khỏi dụng binh. Nói thật lớn mà cầm cây gậy nho nhỏ thôi.

Nhưng đấy là bi kịch của Obama.

Chính quyền Obama đã nhiều lần cầm gậy kẻ vạch ngang dọc trên cát mà sau cùng lại đọc truyện Doãn Quốc Sĩ. Vết Chân Cát Xoá! Khi xoá tội cho Syria tại Trung Đông hay việc Bắc Kinh đơn phương mở rộng khu vực kiểm soát phòng không ADIZ, Hoa Kỳ mặc nhiên cổ võ cho lãnh đạo Nga, Bắc Hàn, và Iran. Con diều hâu Mỹ đã mỏi cánh.

Và đấy là thảm kịch của thiên hạ.

Thiên hạ ở xa là Âu Châu. Trên số báo ra ngày ba Tháng Năm với chủ đề về chánh sách đối ngoại của Mỹ (What Would America Fight For?), tạp chí The Economist liệt kê lập trường của 150 nước đông dân nhất. Trong số này, có 99 nước là đồng minh (58) hay thiên về Mỹ (41), 25 nước giữ thế trung lập, chỉ có 21 quốc gia thì ngả theo hướng chống Mỹ. Tỷ lệ 21/150 cho thấy trào lưu chống Mỹ không là phổ biến. Ngược lại, Hoa Kỳ không đơn độc nếu cần huy động hậu thuẫn của các nước. Nhưng vấn đề nằm tại Hoa Kỳ.

Kỷ niệm ba năm sau khi hạ sát Osama bin Laden, hôm mùng một Tháng Năm, một nhân vật sáng giá của đảng Dân Chủ (từng là Tổng trưởng Quốc phòng và Giám đốc CIA của Obama, Đổng lý Văn phòng Phủ Tổng thống và Giám đốc Ngân sách của Tổng thống Bill Clinton sau khi là Dân biểu California, Chủ tịch Ủy ban Ngân sách Hạ viện), là Leon Panetta có bài tham luận trên tờ Wall Street Journal. Bài viết nêu ra nhiều vấn đề nội bộ, giữa Quốc hội và Hành pháp, khiến Hoa Kỳ thiếu khả năng ứng chiến trong một thế giới đầy nguy hiểm.

Về bối cảnh, ông Panetta là chính khách ôn hòa, lão luyện, không thuộc trường phái chủ chiến mà cũng chẳng có tham vọng chính trị cho bản thân nên nói ra sự thật đáng ngại sau khi liệt kê ra năm mối đe dọa cho quyền lợi của Hoa Kỳ. Sự thật đó là các đồng minh lẫn đối thủ của Mỹ đều thấy Hoa Kỳ giảm dần khả năng ứng chiến, trong khi giới lãnh đạo lại trì hoãn giải quyết cho tới sau bầu cử. Vì vậy, đồng minh thì hoài nghi và đối thủ mới không sợ.

Am hiểu thủ tục ngân sách, hay việc vận động hành lang trước khi đảm trách việc bảo vệ an ninh và quyền lợi của Hoa Kỳ, ông Panetta chấm vào tử huyệt của nền dân chủ Mỹ: trong cuộc tranh luận về ngân sách về nhu cầu giảm chi, giải pháp an toàn chính trị cho các Dân biểu Nghị sĩ là cắt giảm khả năng ứng chiến của quân đội.

Đâm ra, có nền kinh tế giàu nhất và quân lực mạnh nhất, Hoa Kỳ thiếu ý chí đối phó với những thách đố trong trường kỳ. Nói ngược lại, lãnh đạo chỉ chạy theo sự phân vân bất nhất của đám đông mà không hướng dẫn, thuyết phục người dân về quyền lợi lâu dài. Tức là không lãnh đạo mà chỉ theo đuôi, và mở ra một khoảng trống.

Khoảng trống đó là nguồn cám dỗ cho các chế độ hung đồ và nỗi âu lo cho các đồng minh đang nằm trong tầm đạn của hung đồ. Từ vùng biển Baltic tới Đông Âu, qua Trung Đông tới Ấn Độ dương đến Đông Á, các nước đều đắn đo về lẽ chiến hòa. Và bọc xuôi theo bạo lực có thể là giải pháp hấp dẫn, của việc tự sát.


***


Nhìn về dài thì Tổng thống George W. Busch có phần trách nhiệm khi căng dây cung quá lâu vào một hướng Hồi giáo, nên mới gây phản ứng mệt mỏi trong dân chúng.

Nhưng sau khi lên lãnh đạo từ năm năm trước, Obama đã chùng phím tơ trong lời vái tứ phương. Và triệt để minh chứng sự nhu nhược khi vẽ lằn ranh xanh đỏ rồi thôi. Chẳng những vậy, chàng tuổi trẻ vốn dòng lẻo mép còn mời đầu gấu Putin vào góp sức giải quyết những vụ vi phạm tại Syria hay Iran trước sự hoài nghi của các đồng minh. Vì thế, Putin chẳng dại gì mà không xấn tới. Và tháng này, sẽ qua Bắc Kinh trao đổi kinh nghiệm về món bồ câu quay.

Nói cho nghiêm túc để có vẻ là bình luận, thì khi con diều hâu mỏi cánh nhìn thiên hạ sự với đôi mắt bồ câu, lũ sài lang sẽ xuất hiện....


Source : dainamax tribune

28/4/14

'Chỗ ở sang trọng và tự do học thuật'

'Chỗ ở sang trọng và tự do học thuật'

Cập nhật: 11:46 GMT - thứ hai, 28 tháng 4, 2014
Từ sau Villa Aurora nhìn xuống triền đồi, qua khỏi đó là trời xanh biển xanh gần như cùng màu
Chỗ ở mới của Đoan Trang, một nhà báo và blogger có khả năng viết khỏe, viết sâu sắc, bằng cả hai thứ tiếng Việt và Anh, tự dưng đùng một cái trở thành đề tài bàn tán trên mạng.

Vùng Palisades là một khu sang của Los Angeles, nơi nhiều tài tử Hollywood sinh sống, như Nicole Kidman, vợ chồng Ben Affleck/Jennifer Garner, vợ chồng Tom Hanks/Rita Wilson. Hai vợ chồng Arnold Schwarzenegger và Maria Shriver cũng có thời ở đây.
Dường như có hai lý do cho sự xôn xao này. Một là vì nơi ở của cô trên vùng Pacific Palisades ở miền Nam California quá khang trang.

'Sang trọng'

Villa Aurora, chỗ ở của Đoan Trang là một tòa nhà to như lâu đài, nằm trên triền đồi sát biển nhìn ra Thái Bình Dương.
Tầng trên cùng của tòa nhà nằm trên đỉnh đồi, cửa vào phía trên đấy. Phòng khách rộng mênh mông, khắp nơi kê tủ sách. Có cây piano, từ bên Đức mang qua, làm từ thời mà các phím trắng còn làm bằng ngà voi thật.
Đông Đức từng in tem có chân dung Lion Feuchtwanger
Phía sau vườn, nhìn xuống chân đồi là cây xanh bao bọc những biệt thự làng giếng, rồi xa hơn nữa là biển Nam Cali, mỗi buổi chiều mặt trời lặn đẹp không thể tưởng.
Người Việt Nam mình vốn nghèo, sống khổ quen rồi, tự nhiên thấy một người mới hôm trước vật chất còn chật vật bỗng hôm sau sống trong một ngôi biệt thự như vậy -- dù chỉ là khách mời dài hạn, cũng đủ làm người ta bàn tán.
Và bên trong những lời bàn tán ấy tất nhiên là có sự dèm pha. Rằng đấu tranh để được hưởng. Rằng ham tiền đô la. Những lời quen thuộc.
Nhưng một lý do khác khiến nhiều người tò mò, là làm sao Đoan Trang lại đến đó.
Cô đến đây trong một chương trình “fellowship” - một dạng nghiên cứu - của quỹ học bổng Villa Aurora, liên kết với đại học University of Southern California (USC).
Những lời đàm tiếu cũng dựa vào đấy để gọi đây là “tiền đế quốc” hay một thứ âm mưu đen tối của bàn tay lông lá nào đấy.

Đoan Trang và học bổng Feuchtwanger

Nhưng sự thật thì những chương trình fellowship này là một hoạt động rất phổ thông và gần như đặc trưng của nền văn hóa phương Tây.
Người phương Tây hiểu rằng một nhà trí thức cần có thời gian, không gian, và sự giao lưu với những trí thức khác để có sáng kiến và nguồn cảm hứng cho công việc của mình.
Do đó, những người trí thức, khi qua đời, thường để lại tài sản và kêu gọi bằng hữu đóng góp vào một quỹ để hỗ trợ cho những fellowship như này.
Villa Aurora là một trường hợp tiêu biểu.
Tòa nhà này trước đây là của văn sĩ Lion Feuchtwanger, một nhà văn thiên tả người Đức đạo Do Thái nổi tiếng từ đầu thế kỷ 20. Ông chống Đức Quốc Xã từ khi đảng này chưa lên nắm quyền.
Biệt thự Villa Aurora, nơi Đoan Trang đang sống, là nơi ở cũ của nhà văn Fechtwanger
Khi Hitler lên nắm quyền, sách của ông bị liệt kê vào số sách phải đốt khắp nước. Bị Đức bắt giam ở Pháp, ông trốn khỏi châu Âu, đến Mỹ năm 1941, và sống tại đây cho tới khi qua đời năm 1958.
Tuy nhiên, ông là người thiên tả, hay nói thẳng ra là thân cộng.
Năm 1937 ông đi Liên Xô, ca ngợi đời sống ở Liên Xô dưới thời Stalin và tán đồng những phiên tòa do Stalin dàn dựng thanh trừng giới cách mạng Bolshevik lão thành.
Năm 1953, chính quyền Cộng hòa Dân chủ Đức trao giải thường quốc gia hạng nhất cho ông. Sau này, Đông Đức còn in tem có hình chân dung ông.
Lai lịch tòa nhà là như vậy, và trong số người sống tại đây, Đoan Trang được nhận học bổng mang chính tên nhà văn thân cộng này, BấmFeuchtwanger Fellowship.
Học bổng Feuchtwanger dành cho nhà văn và nhà báo viết về nhân quyền.

Fellowship trong đời sống phương Tây

Vậy fellowship là gì? Nói chung, là một sự tài trợ cho người có chuyên môn để làm nghiên cứu hay sáng tạo hay nói chung là để họ rảnh tay lo việc chuyên môn của họ.
Có những chương trình fellowship ngắn hạn, dài hạn, và cách sinh hoạt khác nhau. Có những chương trình chú trọng sự yên tĩnh, và cũng có những chương trình chú trọng sinh hoạt dồn dập tập trung. Hoặc cả hai.
Nhà văn Monique Trương, tác giả hai quyển tiểu thuyết The Book of Salt và Bitter in the Mouth, cũng đã từng nhận nhiều fellowship như vậy để cô có thể tĩnh tâm viết sách. Một trong những fellowship này đưa cô tới Bắc Âu.
Năm 2012, Monique Trương là nhà văn đầu tiên được nhận fellowship tại Helsinki Collegium for Advanced Studies ở Phần Lan.
Nhờ ba tháng đó, cô có thời gian nghiên cứu thêm cho cuốn tiểu thuyết thứ ba của cô, mặc dù cuốn sách có cốt truyện ở Hy Lạp, Mỹ và Nhật chứ không phải ở Phần Lan. Cô giải thích về lợi ích của chương trình fellowship:
“Fellowship là món quà về thời gian, không gian, và cả tiền nữa, nhưng điều tôi thấy quý nhất là cơ hội được đi và khám phá môi trường mới.”
“Khi tôi đến Helsinki vào đầu tháng tư, biển Baltic đang đóng băng,” cô hồi tưởng lại. “Tôi chưa bao giờ thấy biển bị đóng băng bao giờ. Tôi không giải thích được tại sao điều đó lại có ấn tượng mạnh như vậy với tôi, nhưng nó đã như vậy. Đầu óc tôi bỗng thoáng hẳn ra.”
Phòng khách Villa Aurora có nhiều sách, tranh ảnh và cây đàn piano làm từ thời phím trắng còn làm bằng ngà voi thật
Mang một người từ nơi họ quen thuộc, để trải nghiệm những điều họ chưa từng thấy, đó cũng là một lý do nhiều chương trình fellowship chú trọng tới việc tiếp người ngoại quốc thay vì người nội địa.
Có những chương trình fellowship khác còn đi kèm lớp học. Chương trình World Fellowship tại đại học Yale chẳng hạn, tuyển người fellow đã có một phần sự nghiệp, đưa họ đến Yale và học các chương trình chính sách công toàn cầu trong 15 tuần, tương đương một học kỳ.
Trong số những người từng là World Fellow tại Yale có những kẻ "phản động" như nhà báo Ma Jun của Trung Quốc, được tạp chí Time xem là 100 người có ảnh hưởng nhất thế giới, qua những nghiên cứu chống ô nhiễm nước uống ở quốc gia này; hay nhà báo Aboubakr Jamaï người Morocco, một người chống đối mạnh mẽ nhà vua Mohammed VI, đồng minh của Mỹ, từng bị chính quyền Morocco xử phạt hàng triệu đô la đến nỗi bị phá sản.
Tại sao một trường đại học ở Mỹ lại có thể dung túng và tài trợ cho một kẻ có thể xem là phá đám một đồng minh như vậy? Thực ra, câu hỏi này không xa gì câu hỏi, tại sao nước Mỹ lại có thể dung túng một nhà văn thân cộng và giao du mật thiết với Liên Xô như Lion Feuchtwanger ngay trong thời gian căng thẳng nhất của Chiến tranh Lạnh?
Cả hai đều có cùng câu trả lời, đó là sự tự do học thuật, tự do tư tưởng ở Mỹ, và môi trường học càng cao thì tự do học thuật, tự do tư tưởng càng được xem là quan trọng.
Mời Đoan Trang đến sống và làm việc tùy ý chính là một cách thể hiện sự tự do học thuật, tự do tư tưởng của quỹ Villa Aurora cũng như của đại học USC.
Bài viết phản ánh quan điểm riêng và lối hành văn của tác giả, cựu Tổng thư ký tòa soạn Báo Người Việt, California, Hoa Kỳ.

Theo  BBC